Chiến trường trình duyệt 2016: Người lên hương, kẻ xuống vực thẳm và người trụ hạng thành công

Đầu năm 2016, Internet Explorer của Microsoft vẫn là trình duyệt phổ biến nhất trên thế giới Web, nó kết thúc năm 2015 với 46% thị phần người dùng Web, trong khi đó, Chrome chiếm 32% còn Firefox có 12%. Nhưng những ngày tồn tại của Internet Explorer (IE) đã bắt đầu đếm ngược đến ngày kết thúc khi về cơ bản, Microsoft đã dừng việc phát triển nó.

Trong khi trình duyệt nổi tiếng này vẫn được hỗ trợ và nhận được các bản cập nhật bảo mật, các tính năng và việc hỗ trợ tiêu chuẩn của nó đã bị dừng lại từ năm 2015. Thay vào đó, Microsoft đã chuyển việc phát triển tích cực sang Edge, một trình duyệt mới. Cho dù Edge nhanh hơn, bảo mật hơn, và hỗ trợ tốt hơn cho các tiêu chuẩn Web, nó hiện chỉ xuất hiện trên Windows 10, một điều đã giới hạn sự phổ biến của trình duyệt.

Chrome, trình duyệt chiến thắng không thể chối cãi trong năm 2016.

Chrome vs IE: Người lên mây, kẻ xuống bùn và Edge - người kế nhiệm tiềm năng

Tuy nhiên, toàn bộ khung cảnh đã trở nên rất khác biệt vào cuối năm 2016. Chrome gia tăng thị phần lên mức 56%, trong khi thị phần IE chìm sâu xuống dưới 21%. Edge cũng không hoàn toàn bị người dùng Web chối bỏ khi nó khởi đầu năm 2016 ở mức 2,8% và hết năm với thị phần 5,3% - một con số có vẻ kém xa so với người tiền nhiệm của mình.

Điều đó được thấy rõ qua Windows 10, đầu năm 2016 hệ điều hành này được sử dụng bởi 10% người dùng Web, nhưng đến cuối năm 2016, con số này đã đạt mức 24%. Tuy nhiên, với cộng đồng game thủ, Edge có vẻ đã làm được tốt hơn.

Theo cuộc khảo sát của Steam, Windows được sử dụng bởi hơn 50% người dùng Steam vào cuối năm 2016. Mức tăng trưởng này cũng đi kèm với sự đánh đổi từ các hệ điều hành Windows cũ – Windows 7 sụt giảm từ 56% xuống còn 48%, Windows XP cũng giảm từ 11% xuống 9%, và Windows 8.1 cũng giảm từ 10% xuống 7%.

Các con số này cho thấy chỉ có khoảng 22% người dùng Windows 10 đang lựa chọn Edge. Giả sử rằng, người dùng IE phần lớn trên các phiên bản Windows cũ hơn (về mặt kỹ thuật người dùng Windows 10 vẫn có thể dùng IE, dù rất hiếm người làm vậy), sẽ có khoảng 32% người dùng các bản Windows cũ hơn đang gắn chặt mình với IE. Điều này cho thấy, người dùng Windows 10 không xem Edge là sự thay thế thích hợp cho IE hoặc họ không chấp nhận dùng trình duyệt mặc định của máy.

Cho dù vậy, Edge đã có được một bước tiến dài trong năm 2016: bản cập nhật Windows 10 Anniversary Update đã bổ sung khả năng hỗ trợ các extension, cho phép trình duyệt của Microsoft tương thích rộng rãi với các extension trên nền HTML và Javascript của Chrome và Firefox. Tuy nhiên, trình duyệt của Microsoft dường như vẫn lẻ loi phía sau, trong khi các đối thủ của mình đang làm tốt hơn việc quản lý tab và mật khẩu.

Firefox - nỗ lực để dậm chân tại chỗ

Firefox kết thúc năm 2016 với vị trí gần như không đổi so với đầu năm, 12% thị phần. Tuy vậy, đó lại là một sự cải thiện so với trình duyệt này, khi vào tháng Tám, thị phần của Firefox đã rơi xuống dưới 8%. Nhưng có vẻ họ đã kịp lấy lại những gì đã mất trong 4 tháng cuối năm. Sau nhiều năm phát triển, Firefox cuối cùng đang bắt đầu bổ sung các tính năng bảo mật và độ ổn định, những điều các trình duyệt khác đã làm từ hàng thập kỷ nay.

Đặc biệt, khi các trình duyệt hiện nay chạy Rendering engine (engine biên dịch mã thiết kế) của mình trên các tiến trình riêng biệt, điều này có nghĩa là một trang web bị hỏng sẽ không ảnh hưởng đến toàn bộ trình duyệt. Firefox vẫn trung thành với cách làm của họ từ trước khi đối đầu với Chrome, Edge và Safari – nó vẫn không thể tạo ra hàng loạt Rendering engine cho các tiến trình, vì vậy, nếu một tab bị hỏng, toàn bộ trình duyệt sẽ phải tải lại – nhưng mục tiêu đó đã nằm trong tầm ngắm của Firefox.

Opera - Thời oanh liệt nay còn đâu

Tình hình với một trình duyệt nổi danh khác còn bi đát hơn. Thị phần Opera trong cả năm qua chỉ chênh vênh ở mức 1%. Công ty phát triển trình duyệt này, Opera Software đã chia tách các chức năng của mình vào tháng Mười Một vừa qua.

Một nửa công ty, Opera ASA vẫn là hãng thương mại công khai của Nauy, với việc vận hành các hoạt động quảng cáo, phát triển game và ứng dụng, nền tảng Opera TV Store và các ứng dụng đi kèm, trình duyệt tối ưu cho xem video Skyfire và dịch vụ SurfEasy VPN, một dịch vụ trả phí của công ty.

Nửa còn lại Opera AS, chịu trách nhiệm phát triển trình duyệt cùng tên và đã được bán cho một công ty Trung Quốc với giá 600 triệu USD. Thương vụ này đã đặt cả thương hiệu và logo của Opera dưới quyền sở hữu của công ty Trung Quốc. Ngay sau khi hoàn tất thương vụ, những ông chủ mới đã cắt giảm 85 nhân viên, làm công ty chỉ còn chưa đến 400 nhân viên. Ngoài ra, còn có một số người khác thôi việc sau khi thay đổi chủ sở hữu.

Trình duyệt hiện đang phải đối mặt với áp lực đáng kể về doanh thu, khi các nguồn thu truyền thống của họ - các gói hợp đồng với những nhà mạng viễn thông và cấp phép công nghệ trình duyệt của mình cho các nền tảng nhúng – đang cạn kiệt, buộc họ phải trông chờ duy nhất vào nguồn thu từ người dùng. Với thị phần thấp như vậy, cách làm này có vẻ cũng không mấy khả quan.

Với những người hâm mộ trình duyệt này, Opera đã không còn là trình duyệt mà họ yêu quý khi vào năm 2013, Opera từ bỏ rendering engine của riêng mình và bắt đầu sử dụng Blink, engine trên nền WebKit mà Google đã sử dụng trong Chrome. Đi cùng với sự thay đổi này là việc giảm khả năng cấu hình và tùy biến vốn đã làm một lượng người dùng internet nhất định yêu mến trình duyệt này.

Những người chơi mới - có danh nhưng chưa có thực

Một số nhân viên cũ của Opera đang cố gắng lấp đầy khoảng trống này bằng trình duyệt mới, Vivaldi. Trong khi nó vẫn sử dụng Blink, toàn bộ giao diện của nó được xây dựng bằng Javascript, HTML, Node.js và công nghệ liên quan. Điều đó làm giao diện dễ chỉnh sửa hơn.

Với phiên bản mới 1.7, Vivaldi đang nhắm đến những người dùng cường độ cao – các “power user” – những người muốn điều gì đó phù hợp với nhu cầu riêng của mình. Tuy nhiên, trình duyệt này vẫn chưa tạo ra được thị phần đáng kể nào trên thị trường.

Hai người chơi mới của thế giới trình duyệt: Brave và Vivaldi.

Một người chơi mới thứ hai trên thị trường trình duyệt năm 2016 là Brave. Được ra mắt bởi Brendan Eich, đồng sáng lập của Mozilla và là người phát minh ra JavaScript. Điểm mới của Brave không phải ở khả năng tùy chỉnh mà là việc được tích hợp công cụ chặn quảng cáo kết hợp với hệ thống thanh toán nhỏ. Brave thay thế quảng cáo trên các trang web bằng quảng cáo của riêng mình.

Doanh thu từ quảng cáo đó được chia sẻ giữa những trang bị chặn quảng cáo, với Brave, mạng lưới quảng cáo, và người dùng Brave. Người dùng có thể sử dụng khoản hoàn trả này để quyên góp cho các nhà xuất bản mà họ lựa chọn. Họ cũng có thể đóng góp trực tiếp qua trình duyệt này.

Tuy nhiên, Brave vẫn chưa thu hút được nhiều người dùng. Một năm trước, Eich cho biết, Brave cần khoảng 7 triệu người dùng để chứng minh sự hiệu quả của mô hình này. Cũng như Vivaldi, Brave chưa tạo ra được ấn tượng đáng kể về thị phần.

Tầm nhìn trong năm 2017

Nhìn sang năm 2017, có lẽ Edge sẽ tiếp tục được thêm các tính năng và trở thành một lựa chọn tốt hơn, trong khi Firefox sẽ chuyển sang kiến trúc đa tiến trình để làm cho bản thân trở nên cân bằng hơn với các trình duyệt hiện đại. Tuy nhiên, vẫn khó có thể tìm thấy trình duyệt nào đủ sức tranh giành thị phần với Chrome. Chrome hiện là sự kết hợp tốt nhất của tính năng, bảo mật và độ ổn định.

Kết hợp với sức mạnh tiếp thị của Google – với dòng chữ mời cài đặt Chrome khi sử dụng Google.com trên các trình duyệt khác – đây thực sự là thách thức lớn cho những người chơi mới. Và với sự phổ biến hơn của Windows 10 sẽ càng làm thị phần của IE suy giảm với tốc độ nhanh hơn.

Tham khảo Arstechnica