Chúng ta đang sống giữa kỷ nguyên của những chiếc ghế

Có một sự thật mà nhiều người ít để ý, trong Kinh Thánh không hề có ghế. Ngay cả Hómēros, nhà thơ vĩ đại thời Hy Lạp cổ đại, cũng không nhắc đến bất kể một chiếc ghế nào trong tất cả các tác phẩm của mình. 

Tới tận năm 1599, Shakespeare viết vở Hamlet nhưng những chiếc ghế vẫn vắng bóng. Phải đến giữa thế kỷ 19 thì mọi chuyện mới thay đổi. Trong Căn nhà lạnh lẽo của Charles Dickens, đột nhiên những chiếc ghế được nhắc tới 187 lần. 

Quả là đáng ngạc nhiên, thế giới thực sự đã thay đổi và sự thay đổi đó còn được phản ánh một cách tinh tế trong thế giới văn học.

Chúng ta làm ra ngày càng nhiều những chiếc ghế, và con người thì đang dành quá nhiều thời gian để ngồi lên chúng. Đến nỗi, ngồi bây giờ được ví như một kiểu "hút thuốc mới", ám chỉ tác hại kinh hoàng của nó đối với sức khỏe.

Nhưng có phần khác với thuốc lá mà lại giống ô nhiễm không khí, những chiếc ghế bây giờ ở khắp mọi nơi và gần như là thứ con người hiện đại không thể tránh khỏi.

Ghế có trong văn phòng, trên tàu hỏa, ở quán cà phê, nhà hàng, quán rượu, trên xe hơi, phòng hòa nhạc, rạp chiếu phim, phòng phẫu thuật, bệnh viện, trường học, giảng đường, và trong mọi ngôi nhà của chúng ta. (Tôi đảm bảo nhà bạn có nhiều ghế hơn bạn nghĩ).

Nếu thử ước tính số lượng ghế có mặt trên thế giới, con số có thể lên tới hơn 60 tỷ chiếc. Cũng không mấy ngạc nhiên nếu mỗi người trên hành tinh này được chia từ 8 đến 10 chiếc ghế. 

Cũng bởi vậy, ghế hẳn phải là một trong những vật dụng đánh dấu kỳ địa chất mà chúng ta đang sống, thế Nhân sinh. Giống như tất cả các dấu hiệu khác dùng để đánh dấu một giai đoạn lịch sử của Trái Đất, ghế rõ ràng cũng xuất hiện ở mọi châu lục.

Tại sao con người lại đột nhiên có nhiều ghế đến vậy? Chẳng có lời giải thích rõ ràng nào cả. Những chiếc ghế nằm giữa dòng chảy của xu hướng thời trang, chính trị, những thay đổi thói quen làm việc và sự ham muốn cảm giác thoải mái của con người.

Yếu tố cuối cùng trong số này chẳng cần phải giải thích, nền văn hóa của chúng ta ngày nay đang theo đuổi sự thuận tiện và thoải mái. Thuận tiện và thoải mái nằm trong số những nhân tố quyết định nhiều nhất tới hành vi của người tiêu dùng. Và những chiếc ghế thì có cả 2 đặc điểm đó.

Bắt đầu từ thời kỳ cận đại (thế kỷ 16 đến thế kỷ 19), những chiếc ghế bắt đầu xuất hiện với tần suất ngày càng tăng. Nhưng chúng chỉ thực sự phổ biến sau Cách mạng Công nghiệp.

Một cột mốc là trước thế kỷ 18, việc sở hữu một chiếc ghế chẳng khó khăn gì, nhưng đại đa số người dân ít sử dụng đến chúng. Sau đó thì ngược lại, không phải dễ dàng để mua cho mình một chiếc ghế gỗ đặc và bền, hoặc những chiếc ghế bọc da là cực kỳ đắt tiền. Nhưng từ thế kỷ 18 trở đi, sự ảnh hưởng của văn hóa hoàng gia Pháp lại khiến 2 loại ghế này biến thành một hình mẫu thời thượng.

Trải qua nhiều thế kỷ, ghế liên tục được sử dụng làm biểu tượng cho quyền lực, sự giàu có và đẳng cấp. Đến nỗi người nông dân chỉ có thể ngước nhìn những chiếc ghế và coi chúng như những chiếc vương miện.

Cho tới tận ngày nay, mối liên hệ giữa chiếc ghế với quyền lực và đẳng cấp vẫn còn tồn tại. Người điều hành một cuộc họp trong tiếng Anh được gọi là "chair", người đứng đầu một học viện cũng là "chair". Người đứng đầu một công ty được gọi là "chairman". Và sự thật là, những chiếc ghế lớn nhất, thoải mái nhất và đắt tiền nhất trong mọi căn phòng luôn được dành cho người có địa vị cao nhất.

Nhưng kể từ sau cuộc Cách mạng Pháp và Đạo luật Cải cách ở Anh năm 1832, những chiếc ghế bắt đầu được bình đẳng hóa. Nghĩa là ngày càng nhiều người dân và các tầng lớp xã hội có cơ hội sở hữu những chiếc ghế.

Mốc thời gian này cũng trùng hợp với một sự thay đổi chậm chạp, diễn ra trong mô hình lao động của con người đẩy những chiếc ghế đến thời kỳ bùng nổ.

Trong thời kỳ Victoria (1837-1901), phần lớn các nghề nghiệp là lao động thủ công hoặc làm công ở nhà máy. Nhưng đến cuối thế kỷ 19, khi làn sóng của cuộc Cách mạng Công nghệ lần thứ hai tập hợp các phát minh lại với nhau như máy đánh chữ, điện báo và việc sử dụng điện, thị trường lao động cũng bắt đầu thay đổi.

Nhân viên văn phòng trở thành nhóm nghề nghiệp phát triển nhanh nhất trong nửa sau của giai đoạn này. Năm 1851, một cuộc điều tra dân số ở Anh thống kê được chưa tới 44.000 người ở nước này có công việc hành chính. Nhưng chỉ trong hai thập kỷ sau đó, lượng nhân công ít vận động này đã tăng gấp đôi, lên khoảng 91.000 người.

Ngày nay, những nhân công làm việc ít vận động đang chiếm đa số. Và trong suốt thế kỷ 20, các công việc và hoạt động ngồi một chỗ đã mọc lên nhiều như nấm sau mưa, để đáp ứng với cuộc sống mới của chúng ta.

Số lượng tiểu thuyết yêu cầu mọi người phải ngồi lâu để đọc tăng lên trong thế kỷ 19. Ngày càng nhiều hoạt động giải trí không yêu cầu vận động xuất hiện sau điện ảnh, phát thanh và truyền hình. 

Gần đây nhất là game, streaming và các hoạt động qua màn hình khác càng khiến chúng ta phải ngồi im một chỗ. Con người trong thế Nhân sinh cần ghế để đáp ứng tất cả các "hoạt động" này.

Nếu cuộc sống hiện đại tặng cho chúng ta một bó hoa là những hành vi ít vận động, thì chiếc ghế chính là bó cuống bên dưới. Những chiếc ghế là điều tối cần thiết trong cuộc sống hiện đại, mà chúng ta gần như không thể tưởng tượng được sẽ làm nổi điều gì nếu thiếu chúng.

Nghiên cứu được tiến hành bởi Tổ chức Tim mạch Anh gợi ý rằng mọi người đang tận hưởng khoảng 9,5 tiếng ít vận động mỗi ngày. Điều này có nghĩa là con người hiện đại không hoạt động trong khoảng 75% thời gian sống của họ. Hậu quả:

Ngồi quá nhiều khiến cột sống chúng ta bị yếu. Đau lưng bây giờ trở thành nguyên nhân gây ra khuyết tật hàng đầu.

Tình trạng sức khỏe của từng mô cứng cũng như mô mềm trên cơ thể của chúng ta có thể được tổng kết lại bằng một câu châm ngôn "sử dụng nó hoặc mất nó". Cơ và xương được sử dụng nhiều thì phát triển và yếu đi khi lười biếng. Mức độ hoạt động thể chất là thứ quyết định xương của bạn sẽ rắn chắc hơn hay loãng ra và cơ bắp sẽ mạnh hơn hay teo nhỏ lại.

Ngồi, với phần lớn cơ bắp trên cơ thể được thảnh thơi, sẽ khiến mọi người yếu đi, chẳng có có gì ngạc nhiên cả.

Cũng giống như chúng ta đang sống trong thế Nhân sinh của Trái Đất, con người ngày nay có thể tự phân loại mình như là người của thế Nhân sinh.

Trong khi người Palaeolithic (thuộc thời đại đồ đá cũ) thường bị chết từ thời thơ ấu, bạo lực và thương tích cũng là nguyên nhân phổ biến gây tử vong trong các thời đại sau này thì: Con người thế Nhân sinh lại tử vong chủ yếu do các rối loạn chuyển hóa như bệnh tiểu đường type 2, bệnh tim và một số bệnh ung thư - tất cả đều liên quan chặt chẽ đến việc lười vận động: cụ thể là ngồi trên những chiếc ghế.

Một nghiên cứu năm 2012 khảo sát dữ liệu trên 7,813 phụ nữ cho thấy những người ngồi nhiều hơn 10 tiếng một ngày có telomere ngắn hơn, ám chỉ rằng tế bào của họ bị lão hóa nhanh hơn, liên quan đến tuổi thọ thấp hơn. Thói quen ít vận động tước đoạn đi 8 năm tuổi thọ sinh học của họ.

Một số nghiên cứu thậm chí còn gợi ý rằng tập thể dục ở mức thông thường cũng không bù lại được tác động của việc ngồi nhiều. Những người ngồi quá nhiều trong ngày được khuyến cáo phải có thời lượng vận động gấp đôi người bình thường.

Sau những nghiên cứu này và nhiều nghiên cứu khác nữa, chúng ta sẽ phải suy nghĩ lại về tình yêu của mình đối với những chiếc ghế. Cảm giác thoải mái nhất thời để tận hưởng sự lười biếng khi ngồi trên đó sẽ phải trả giá bằng những hậu quả đáng sợ gì trong tương lai?

Tham khảo Theconversation