COVID-19 đã "lây nhiễm" cả những giấc mơ của chúng ta: Bạn nên làm gì nếu gặp phải ác mộng trong đại dịch?

Giữa đại dịch COVID-19, Gus Jacobson bước chân vào một ngôi trường trung học ở New York, nơi anh đang là một giáo viên tiếng Anh dạy lớp 8. Khác với thường ngày, Jacobson cảm thấy bất an như thể có gì đó đang rình rập mình, và nó thật nham hiểm. 

Tất cả những bức tường, bàn ghế đều đã mục nát. "Nó giống như bạn đang ở trong một khu rừng. Và bạn nhìn thấy những gốc cây mục đã rất mềm. Bạn có thể đập nó mủn ra mà không cần dùng quá nhiều sức lực", Jacobson nói.

Trong ngôi trường không một bóng người, anh lờ mờ nhận ra rằng mình không nên có mặt ở đó. "Tất cả những người khác đã biết trước tôi, rằng không nên đến trường vào lúc này, ngay khi tôi nhận ra điều đó, cả ngôi trường bắt đầu sụp đổ".

Thế rồi Jacobson thức dậy. Đó chỉ là một giấc mơ, nhưng là một giấc mơ đã lặp lại nhiều lần với anh kể từ khi đại dịch COVID-19 bắt đầu. Đêm đầu tiên gặp phải nó, Jacobson đã hết sức lo lắng và buồn nôn trước khi ngủ. Trong giấc mơ, mọi thứ cũng gợi nên cảm giác buồn nôn tương tự.

Jacobson không phải là người duy nhất có những giấc mơ nhuốm màu COVID-19. Trên internet bây giờ, nhiều người đang chia sẻ rằng COVID-19 đã chiếm lấy tâm trí họ, mỗi phút cuộc đời trong khi họ thức giấc, và nó cũng bắt đầu chảy vào cuộc sống khi họ ngủ, len lỏi vào tận từng giấc mơ.

Đôi khi những giấc mơ ấy rất chân thực. Một y tá 60 tuổi ở San Jose đã nghỉ hưu mơ thấy rằng bà ấy phải trở lại làm việc trong phòng cấp cứu. "Những bệnh nhân được đặt nội khí quản nằm la liệt ngoài hành lang", bà nói.

"Mọi thứ hoàn toàn hỗn loạn. Phòng chờ trong bệnh viện chật kín. Mọi người đều ho. Quản lý khoa ngồi trong văn phòng của ông ấy và đeo khẩu trang N95, nhưng chúng tôi không có. Tôi thức dậy và đã vã mồ hôi".

Một số giấc mơ khác mang tính biểu tượng hơn. Danielle, 27 tuổi, sống ở New York, nói rằng trong một giấc mơ gần đây, cô ấy đeo một chiếc vòng quá chật. 

"Tôi không thể thở được và phải thở hổn hển. Tôi không thể nới lỏng chiếc vòng cổ đó, cho dù tôi đã cố gắng bao nhiêu lần chăng nữa và không ai có thể giúp tôi", Danielle nói. "Tôi nghĩ giấc mơ này xuất hiện sau khi tôi đọc được các bài báo, nói về việc những người mắc COVID đang thở hổn hển và hiện không có đủ máy thở dành cho họ".

Cuối cùng, có cả những giấc mơ vô nghĩa: Klára Ottisová, sống ở Prague, nói rằng cô mơ thấy thủ tướng Cộng hòa Séc đề bạt một con vịt cao su lên làm chủ tịch ủy ban khủng hoảng trung ương. Nó là một con vịt màu vàng mà cô vẫn để trong phòng tắm nhà mình.

Tim, một thanh niên 23 tuổi ở Sacramento, mơ thấy rằng anh ta tìm thấy một cuốn sách mà Tina Fey đã viết cách đây 5 năm có tựa đề là COVID-19. "Cô ấy đã biết trước mọi thứ cách đây vài năm, và nói rằng đó sẽ là sự sụp đổ của nền văn minh", Tim nói. "Ở phần sau của giấc mơ, cô ấy gặp phải rắc rối vì điều đó mà không biết tại sao lại vậy".

Giấc mơ từ lâu đã trở thành một chủ đều đầy mê hoặc đối với các nhà khoa học, nhà tâm lý học và cả những người bình thường như chúng ta. 

Trong khi một số người coi giấc mơ chỉ là một sản phẩm phụ lành tính của bộ não đang ngủ, có những bằng chứng khoa học cho thấy giấc mơ cũng có công dụng riêng của nó. Mơ giúp chúng ta thành trí nhớ, xử lý những cảm xúc phức tạp hoặc như một cách để con người thực hành việc đối mặt với các mối đe dọa nguy hiểm.

Giấc mơ đôi khi cũng khiến chúng ta ngộ ra điều gì đó trong cuộc sống thực, và từ đó mà chúng ta giải quyết vấn đề. Một số nghiên cứu khác chỉ ra rằng giấc mơ còn có thể có tác dụng trị liệu.

Với những giấc mơ về virus corona, chúng ta đang ôn lại một điều đơn giản hơn mà chúng ta đã từng biết trước đây: Đó là việc trải qua các sự kiện lịch sử có thể đưa nó vào sâu trong tiềm thức của mỗi người.

Trong cuốn sách "The Reich of Dreams", nhà văn Charlotte Beradt đã phỏng vấn và ghi lại khoảng 75 giấc mơ từ những người sống trong thời cai trị của Hitler. Một giấc mơ của một người sống trong năm 1933 có sự xuất hiện của một cỗ máy đọc suy nghĩ.

"Những giấc mơ - những cuốn nhật ký về đêm này đã được hình thành một cách độc lập với những người mơ chúng, với ý thức mà họ nhận thức được", Beradt nói.

Nếu đi theo dòng lý luận này, giấc mơ của chúng ta hiện cũng đang bị virus lây nhiễm. 

Nghe có vẻ thật ngớ ngẩn, đáng sợ hoặc kỳ lạ, nhưng việc có nhiều người cùng mơ chung một giấc mơ về chủ đề virus corona, ít nhất đã cho thấy rằng tất cả chúng ta đang cùng nhau trải qua một giai đoạn lịch sử. 

Trong đó, chúng ta đang cố gắng tìm hiểu xem những sự kiện này có ý nghĩa gì với chúng ta, với những người chúng ta yêu thương và cuộc sống mà chúng ta đang sống.

Jeanne, một phụ nữ 37 tuổi ở Brooklyn, gần đây đã có một giấc mơ sống động. Trong đó, toàn bộ một bức tường trong nhà cô bị sụp đổ, và căn nhà lộ ra ngoài mặt đường. Ngày qua ngày, khi tình hình kinh tế trở nên xấu dần đi, mọi người từ bên ngoài bắt đầu đến và sống trong phòng ngủ cũ của cô.

"Tất cả mọi người đều ốm yếu, tức giận và các ranh giới xã hội bị phá vỡ", Jeanne nói. Cô đã cố gắng tìm cách trốn thoát, nhưng không thể bỏ lại những vật kỷ niệm, những bức tranh mà cô để trong phòng từ thời thơ ấu. 

Và thế là Jeanne đã phải lẻn vào phòng ngủ của chính mình, mỗi ngày đem ra ngoài một vài món đồ với cố gắng không gây sự chú ý cho những người lạ đang sống trong đó.

Daniel, một người đàn ông 32 tuổi ở thành phố New York mơ thấy rằng mọi người cứ sán lại gần anh khi anh đang cố gắng thực hiện nghiêm việc cách ly xã hội. "Họ cứ đi theo sau tôi, và sau đó họ sẽ cố gắng bắt tay tôi, hoặc họ ho khẽ về phía tôi", Daniel nói. 

"Tôi nhận ra rằng họ đang cố gắng lây nhiễm COVID sang cho mình. Ở cuối giấc mơ, tất cả những người bị nhiễm COVID đều ra khỏi căn hộ của họ, như thể tôi là nạn nhân cuối cùng".

Những giấc mơ có xu hướng thiên về cảm xúc, Mark Blagrove, một giáo sư tâm lý học tại Đại học Swansea ở Hoa Kỳ cho biết. Trong các thí nghiệm mà ông ấy và các đồng nghiệp đã thực hiện, họ nhận ra cảm xúc trong đời thực của mỗi người dễ len lỏi vào giấc mơ hơn là các yếu tố phi cảm xúc.

Cảm xúc thì không bao giờ cạn kiệt. Trong dịch COVID-19, mọi người có thể có những giấc mơ về người thân đã mất, về đám tang của họ. Họ cũng có thể mơ về công việc mình vừa mất, thấy họ phải vật lộn với việc ở nhà hoặc đối phó với sự lo lắng và sợ hãi nếu vẫn tiếp tục phải đi làm.

Những giấc mơ có thể được kết hợp với sự thay đổi trong thói quen sinh hoạt hàng ngày: Khi nhiều người đang phải ở nhà và họ có thể ngủ nhiều hơn bình thường, Blagrove nói. Chúng ta thường có giấc ngủ REM vào cuối đêm, và khi thời gian ngủ tăng lên, giấc ngủ REM và những giấc mơ xuất hiện trong đó cũng tăng lên. 

Cùng với những tin tức dồn dập về COVID-19 mà mọi người đang tiếp nhận trong ngày của mình, những giấc mơ sống động và đầy cảm xúc về COVID-19 này sẽ xuất hiện.

Deirdre Barrett, phó giáo sư tâm lý học tại Trường Y Harvard, tác giả cuốn sách "The Committee of Sleep", đã bắt đầu thực hiện một công việc nghiên cứu. Cô ấy đang đi thu thập những giấc mơ mà mọi người có trong đại dịch COVID-19 để phân tích và so sánh với những giấc mơ trước đó.

Barrett hiện đã có được khoảng 50 giấc mơ. Và bạn cũng có thể kể cho cô ấy về giấc mơ của mình tại đường link này. Barrett cho biết mình đã nhận được rất nhiều giấc mơ kể về bản thân mình bị mắc bệnh. Cùng với đó là những giấc mơ ẩn dụ hơn về loài bọ, ví dụ như những con giòi, giun, hoặc lũ bọ xít bay.

Đây là một phần giấc mơ về những con bọ của một người đã kể lại:

"Đột nhiên, tôi cảm thấy đau ở vai phải và thấy một con côn trùng khổng lồ giống như châu chấu bậu ở đó. Nó đã nhai qua lớp vải áo len của tôi và bây giờ đang ngoạm lấy da thịt tôi. Có ai đó đã đột nhiên xuất hiện và giúp tôi thoát khỏi nó…

Nhưng sau đó, một con sâu trắng mỏng manh lại đậu trên hông tôi. Cảm giác nó chạm vào giống như axit, nó đốt cháy quần áo của tôi ... Khi bạn bè của tôi nhẹ nhàng kéo nó ra, con sâu oằn mình lại, nó có màu trắng nhợt nhạt thật bệnh hoạn, ghê tởm, và to ít nhất một inch. Tôi khóc rống lên khi nó được nhấc ra, máu đỏ nhòe, cho đến khi nó hoàn toàn biến mất khỏi tôi".

Trước đây, Barrett đã nghiên cứu về những giấc mơ được tạo ra bởi những hoàn cảnh độc đáo. Cô có những giấc mơ của 79 sĩ quan Anh là tù nhân chiến tranh trong khoảng thời gian từ năm 1940 đến 1942. 

Những giấc mơ được ghi lại bởi Kenneth Hopkins, người muốn sử dụng chúng cho luận án tiến sĩ, nhưng đã chết vì bệnh khí phế thũng sau 2 năm bị giam cầm. Ông đã ghi chép những giấc mơ mà mình gặp phải mỗi đêm, tổng cộng khoảng 640 giấc mơ tất cả.

Barrett nói rằng giấc mơ của những người lính có liên quan chặt chẽ với sự cô lập và bị cách ly của họ. Trong đó trốn thoát là một chủ đề phổ biến. Họ thường hay mơ về về các hoạt động thường nhật mà họ không thể thực hiện trong hoàn cảnh đó, ví dụ như mơ thấy mình đi ăn ngoài hàng. Chỉ có duy nhất một giấc mơ, trong đó một người muốn về nhà.

Trong bối cảnh nhiều người đang phải cách ly hoặc phải ở nhà, Barrett nói cô nghĩ những giấc mơ tương tự sẽ xuất hiện. "Tôi nghĩ rằng chúng ta sẽ bắt đầu thấy nhiều hơn những giấc mơ đó", cô nói.

Vậy, những giấc mơ mà bạn gặp trong đại dịch COVID-19 có nghĩa gì? Barrett nói rằng trong khi nhiều người đang truyền tay nhau những cuốn từ điển mơ, giải thích những chi tiết trong giấc mơ họ gặp phải, cô cho rằng nó không đáng tin. Giấc mơ của riêng bạn chỉ có ý nghĩa riêng với bản thân bạn, Barrett nói.

"Tôi muốn nói rằng những giấc mơ chỉ là suy nghĩ ở một trạng thái sinh hóa khác, và tôi nghĩ rằng chúng ta vẫn đang vật lộn với tất cả những vấn đề tương tự khi chúng ta tỉnh giấc", cô giải thích. 

Khi thức giấc, chúng ta cũng vẫn hi vọng và sợ hãi, chúng ta vẫn phải đối mặt với nhiều cảm xúc trong đời sống cá nhân, trong công việc ở hiện tại và tương lai. Trong giấc mơ, chúng ta vẫn phải đối mặt với chúng, nhưng chỉ là các giấc mơ trừu tượng và ít logic hơn, nên chúng ta thấy chúng kỳ lạ.

Barrett nói rằng nếu bạn đang có những giấc mơ kỳ lạ trong đại dịch COVID-19, hãy thử tự giải mã chúng, dựa trên từng nhân vật, bối cảnh hoặc hành động trong mơ, để xem chúng có mang một ý nghĩa cá nhân nào không.

Ví dụ, khi cùng mơ thấy một con chó, hình ảnh biểu trưng này rõ ràng xuất phát từ các cảm xúc khác nhau của mỗi người. Một số người có thể sợ chó, vì hồi nhỏ họ từng bị chó cắn. Những người khác coi cho là những sinh vật cần được chăm sóc, như trẻ em. Những người khác nữa sẽ coi chó là dấu hiệu của sự trung thành, của tình bạn.

Liệu những người gặp vấn đề với giấc mơ về COVID-19 có phải trị liệu tâm lý hay không, Barrett cho biết giấc mơ cũng có 2 mặt giống như những suy nghĩ của chúng ta lúc thức giấc. Đôi khi, những suy nghĩ và cảm xúc về đại dịch có thể hữu ích. Nhưng nếu bạn bị mắc kẹt trong nỗi ám ảnh và lo lắng, bị xao lãng khỏi các việc khác, thì nó lại gây ra ảnh hưởng tiêu cực.

Lặp lại một giấc mơ về COVID-19 có thể là bình thường. Nhưng nếu nó lặp lại quá nhiều lần, bạn có thể bị rơi vào một giấc mơ sang chấn. Một giấc mơ như vậy khiến người mơ rơi vào một cảm xúc khủng khiếp hết lần này đến lần khác. Giấc mơ dạng này thường xảy ra với những người mắc chứng rối loạn căng thẳng sau chấn thương.

Một cách khác để giải tỏa giấc mơ của bạn là hãy nói về chúng. Blagrove và các đồng nghiệp của ông đã nghiên cứu những tác động của việc chia sẻ giấc mơ với mọi người. Điều đó có thể giúp bạn có được sự đồng cảm và từ mọi người xung quanh để vượt qua bất cứ thứ gì bạn đang phải đối mặt, từ những giấc mơ và những cảm xúc phía sau nó.

Trong đại dịch COVID-19, lo lắng và sợ hãi là những tâm trạng áp đảo chúng ta mơ thấy những giấc mơ đáng sợ. Ví dụ, đây là một giấc mơ mà Barrett đã thu thập được:

"Tôi có một giấc mơ rằng Oprah đang cố giết tôi và nhóm bạn của tôi. Chúng tôi đã thoát khỏi những tên tay sai của cô ấy, nhưng cô ấy đã bắt chúng tôi và đưa chúng tôi đến một phòng tập thể dục khổng lồ chứa hàng trăm người, tất cả nằm rải rác trên những tấm nệm trải trên sàn nhà.

Sau đó, Oprah lấy micro và thông báo rằng một số vị khách may mắn của cô sẽ có được một 'kết thúc có hậu'. Kế đó, cô ta lấy ra một cái cưa tròn cầm tay. Tôi bừng tỉnh dậy và cảm thấy thật khủng khiếp".

 Và đây là một giấc mơ khác, giống một điềm báo về sức khỏe và gia đình:

"Tôi đang ở với mẹ tôi. Tôi đã đi làm xét nghiệm virus corona trong bệnh viện. Kết quả dương tính. Mẹ tôi nói với tôi rằng nếu tôi bị nhiễm virus thì bà cũng sẽ nhiễm nó. Họ đã đo tải lượng virus mà mọi người có trong cơ thể. Trong một khoảnh khắc, họ đã tiêm thuốc độc cho tôi, khiến tôi chết. Tôi không thể nhớ những gì đã xảy ra sau đó".

Bằng cách chia sẻ ước mơ của bạn với ai đó, bạn có thể khơi dậy cảm giác kết nối mà tất cả chúng ta đều khao khát có được ngay bây giờ, Blagrove nói. Bởi vì khi tiết lộ một giấc mơ, bạn vô tình chia sẻ một điều gì đó rất sâu sắc và riêng tư, ngay cả khi bạn không nhận ra điều đó trước khi thốt ra chúng thành tiếng.

Cũng bởi vậy mà Blagrove thường so sánh những giấc mơ với cái đỏ mặt ngượng ngùng của tâm trí. "Phản xạ đỏ mặt xảy ra khi bạn tiết lộ bản thân mình với người khác", ông nói. 

"Nó rất hữu ích vì nó khiến mọi người trung thực hơn một chút, buộc họ phải trung thực, ngay cả khi họ không muốn. Mọi người sẽ dễ nhận ra những người đỏ mặt khi họ đang cảm thấy xúc động, hoặc xấu hổ, hoặc thậm chí yếu đuối. Có lẽ giấc mơ của chúng ta cũng vậy".

Tham khảo Tonic