Dòng chảy bùn đen bạn đang nhìn thấy là thật 100% dù nhìn như quái vật từ phim kinh dị

Vào ngày 15 tháng 7 vừa qua, trên một kênh nước có vẻ khô cằn ở bang Arizona, Mỹ bỗng xuất hiện một dòng bùn đen sì như một cảnh từ phim kinh dị. Sau khi nhà chức trách thông báo về một cơn bão nhỏ đi qua, trong khi đám cháy rừng Bighorn đang diễn ra, dường như một con quái vật đã hiện ra ở vùng đất bồi Canada del Oro.

Một đoạn video được đăng tải bởi trang Twitter chính thức của hạt Pima đã cho thấy cảnh tượng dòng bùn đen bởi tro bụi và bồ hóng tràn nhanh về phía trước. Không mấy ngạc nhiên mà hiện tượng này được gọi là “con sên trầm tích” (sediment slug). 

Người ta cho rằng, đám cháy Bighorn bắt nguồn từ nhũng trận sét đánh xuống các mảnh vụn khô. Bắt đầu từ ngày 5 tháng 6, ước tính đã có hơn 48.377 hecta thuộc công viên quốc gia bị ngọn lửa càn quét. Hiện tại, dù đã được kiểm soát, nhưng ở chân dãy núi Catalina ngọn lửa vẫn tiếp tục âm ỉ, đe dọa hệ sinh thái đa dạng của khu vực.

Quanh khu vực đám cháy, hệ sinh vật vô cùng phong phú: có từ những cây xương rồng trên đất cằn khô cho tới những rừng thông, rừng bách. Đám cháy Bighorn không chỉ phá hủy môi trường hoang dã, mà nó còn khiến cho những cơn mưa trong tương lai trở nên nguy hiểm hơn. Trang Twitter của hạt Pima đăng tải: “Những đám cháy rừng như Bighorn khiến cho mặt đất trở nên cằn cỗi và than hóa, không thể thấm hút được nước. Kể cả một trận mưa nhẹ cũng có thể tạo ra những trận lũ quét không thể dự báo trước.”

Những đám cháy thay đổi cấu trúc của đất bằng cách khoáng hóa vật chất hữu cơ và giải phóng các chất dinh dưỡng, kim loại cũng như các độc tố mà thường khó bị nước cuốn đi. Cấu trúc đất mới tạo ra sau chuỗi phản ứng này thì lại kháng nước. Hơn thế, với việc cây cối bị cháy rụi, không còn gì có thể cố định nền đất. Vậy là dòng chảy tro bụi và vụn đất dễ dàng tràn ra, dù chỉ cần một cơn mưa nhỏ. 

Dòng chảy này đặc biệt nguy hiểm khi tràn tới sông, hồ, bởi nó sẽ thay đổi môi trường theo nhiều cách. Đầu tiên, dòng chảy này sẽ làm giảm lượng oxy trong nước, trong khi làm tăng lượng dưỡng chất giúp các vi khuẩn lam và tảo sinh trưởng mạnh mẽ. Nhưng sự sinh trưởng của các loài này lại càng làm giảm lượng oxy trong nước, khiến các loài dộng vật thủy sinh như cá, cua bị ngộp thở và chết hàng loạt. Điều này đã xảy ra ở Australia trong đợt cháy 2019-2020 vừa qua. 

Nếu như các loài cá hay sinh vật thủy sinh khác có thể vượt qua được điều đó, chúng có thể chết vì đói, vì lượng tro bụi khiến khả năng quan sát trong nước bị giảm xuống. Các loài tảo và cây thủy sinh cũng gặp nguy hiểm bởi tro bụi làm đục nước có thể cản trở quá trình quang hợp. 

Những “con sên trầm tích” này cũng có thể tràn xuống các hồ chứa nước và đe dọa chất lượng nước uống của chính con người, bằng cách làm lớp bùn trở nên quá dày khiến hệ thống lọc không xử lí được hết. Chúng cũng có thể kéo theo các vật thể lớn hơn, gây tổn hại cho cơ sở vât chất ở bất cứ nơi nào chúng đi qua, cũng như đe dọa tới tính mạng con người nếu không may gặp phải chúng. Tổng kết lại, không chỉ nhìn nguy hiểm, mà những “con sên trầm tích” như hình ảnh trong bài đích xác là một thảm họa với môi trường và đời sống ở nơi chúng đi qua.