Facebook đang phải vật vã tìm doanh thu

Sau 8 năm miệt mài tập trung tăng trưởng người dùng, giờ đây Facebook đang phải đưa vấn đề doanh thu lên danh sách ưu tiên hàng đầu và tái cơ cấu công ty theo hướng mọi ý tưởng tốt nhất đều nhằm thúc đẩy doanh thu.

Trước khi tiến hành IPO cách đây 1 năm, 85% doanh thu của Facebook đến từ quảng cáo trên phiên bản mạng xã hội dành cho máy tính, những quảng cáo này nằm ở cột bên phải website của hãng. Phần doanh thu còn lại đến từ việc “ăn phần trăm” của doanh số các loại hàng hóa ảo của những công ty game như Zynga.

Đau đầu với bài toán doanh thu trong thời đại mới, gần đây Facebook đã thử nghiệm đến hơn 10 cách kiếm tiền khác nhau, trong đó có việc lập các gian hàng thương mại điện tử và thu phí từ những người dùng gửi tin nhắn cho người lạ. Cách đây 2 tuần, những băng-rôn mới bắt đầu xuất hiện tại trụ sở của Facebook , tuyên bố “nhà quảng cáo cũng là người dùng”.

Facebook cũng đã mở rộng mảng kinh doanh quảng cáo, lần đầu tiên hãng đã chạy các quảng cáo trên thiết bị di động, trong phần News Feed, và tạo ra những tiện ích đặc biệt cho di động, như quảng bá khuyến khích người dùng cài đặt các ứng dụng của bên thứ ba.

Những nỗ lực trên đã giúp mang lại cho doanh thu của Facebook khoản tiền 1,46 tỷ USD trong quý gần đây nhất, tăng 36% so với mức 1,06 tỷ USD trong cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu của hãng giờ đây đã chủ yếu đến từ các quảng cáo di động.Tuy nhiên, tất cả những nỗ lực và thành quả trên vẫn chưa đủ để đưa cổ phiếu Facebook trở lại mức giá đỉnh điểm của ngày IPO hồi tháng Năm năm ngoái là 38 USD/cổ phiếu. Vừa qua, cổ phiếu Facebook đã khép lại ở mức 26,13 USD, giảm 1,8% giá trị trong ngày và giảm 31% so với mức giá ngày IPO.

Áp lực tăng doanh thu cũng tác động xấu đến trải nghiệm người dùng. Mới đây, Zuckerberg – CEO của Facebook đã phải trấn an các nhà đầu tư rằng trang mạng xã hội Facebook vẫn “chưa gây ra bất cứ tác động lớn nào đến sự hài lòng của người dùng”. Điều này nghĩa là những thay đổi nhằm tăng doanh thu (chứ không phải tập trung phát triển người dùng như trước) đã gây ra một vài trở ngại đối với trải nghiệm người dùng – chỉ có điều chưa đủ lớn để khiến họ rời bỏ Facebook .

Tuy vậy, một số nhà đầu tư vẫn nói họ rất hài lòng với thái độ hướng tới doanh thu của Facebook. Mark Hawtin, nhà quản lý quỹ của GAM Star Technology Fund nói rằng ông đã mua nhiều cổ phiếu Facebook hơn sau khi hãng tung ra những sản phẩm quảng cáo mới, và vì những gì Zuckerberg đã nói sẽ tập trung vào doanh thu di động.

Bài toán doanh thu trở nên nặng nề hơn tại Facebook từ hồi đầu năm 2012, đặc biệt sau khi báo cáo lợi nhuận quý 4/2012 sụt giảm mạnh mẽ. Facebook đã phải vội vã chạy các ứng dụng di động. Tháng 3/2012, Facebook giới thiệu các quảng cáo di động qua kênh chính News Feed. Giờ đây, quảng cáo không còn chỉ xuất hiện bên cột bên phải của trang, và còn ở ngay giữa trung tâm website.

Lần đầu tiên, một số kỹ sư chính của Facebook còn được yêu cầu phải giải quyết các vấn đề liên quan đến doanh thu. Jason Sobel, một kỹ sư cấp cao tại Facebook đã làm việc về cơ sở hạ tầng và di động trong 6 năm qua, cũng đã phải chuyển sang làm ở bộ phận quảng cáo. Các quản lý dự án của một số bộ phận như News Feed cũng luôn được khuyến khích phải làm thế nào để sản phẩm của họ làm ra tiền và đạt được các mục tiêu doanh thu. Nhiều nhân viên quảng cáo cũng bắt đầu làm việc chặt chẽ với các kỹ sư sản phẩm, và các kỹ sư cũng bắt đầu liên lạc, kết nối với các nhà quảng cáo Facebook . Một số thành viên của nhóm quảng cáo đã chính thức chuyển sang làm việc với các nhóm sản phẩm.

Thái độ “thân thiện với doanh thu” của Facebook đã khiến các nhà quảng cáo hài lòng và chi nhiều tiền hơn. Hãng bán lẻ trực tuyến JackThreads.com đã chi gấp đôi số tiền quảng cáo trên Facebook vì có nhiều sản phẩm để thử nghiệm hơn. Hãng từng mua các vị trí quảng cáo ở cột bên phải website Facebook , giờ đây JackThreads còn mua thêm các quảng cáo ảnh và đường link ở phần News Feed trên phiên bản desktop và di động, cùng nhiều sản phẩm khác.

JackThreads còn có ý định dùng Facebook Exchange, một sản phẩm theo thời gian thực để mua các quảng cáo dựa trên những trang web nào mà người dùng đang truy cập.

Hồi tháng 4 vừa qua, Facebook bắt đầu tổ chức các khóa học kích thích quảng cáo cho các nhân viên để tuyên truyền cho họ về những gì mà các khách hàng của Facebook đang tìm kiếm, về sự khác nhau của các sản phẩm quảng cáo và về các chiến lược rộng lớn hơn của công ty.

Chương trình này đã được tổ chức 2 lần, mỗi lần trong khoảng nửa tuần với các khóa học có sự tham gia của các chuyên gia quảng cáo của Facebook .

Gokul Rajaram, giám đốc quảng cáo của Facebook cho biết trong tương lai, Facebook dự định sẽ hợp tác với các nhà quảng cáo để tổ chức các khóa học sâu hơn.

Theo Bảo Bình
WSJ/ICTNews