Frogmouth: Loài cú muỗi đáng yêu siêu nhiều biểu cảm

Họ Cú muỗi mỏ quặp (tên khoa học: Podargidae) là một họ chim thuộc bộ Caprimulgiformes. Chúng có miệng khi há ra giống miệng ếch. Họ này gồm các loài chim săn mồi hoạt động về đêm. Chúng được tìm thấy ở Ấn Độ và trên khắp miền nam Châu Á tới Úc.

Các loài chim trong họ ngụy trang bằng bộ lông của nó. Các loài trong họ này làm tổ trên nhánh cây và thường đẻ từ ba quả trứng màu trắng, chim mái ấp vào ban đêm và chim trống ấp ban ngày.

Ba loài thuộc chi Podargus là những con cú lớn ở Úc, New Guinea, và có mỏ quặp dẹt lớn. Chúng có thể bắt con mồi như động vật có xương sống nhỏ (ếch, chuột), đôi khi nó đập con mồi vào đá trước khi nuốt.

Mười hai loài thuộc chi Batrachostomus được tìm thấy ở vùng Châu Á nhiệt đới. Những loài này nhỏ hơn, mỏ của nó tròn hơn và chủ yếu là ăn côn trùng. Vào tháng 4 năm 2007, một loài mới được mô tả từ quần đảo Solomon và đặt trong chi Rigidipenna mới thiết lập.

Cú muỗi mỏ quặp cặp đôi với nhau cho đến khi một trong hai con chết. Mùa sinh sản diễn ra từ tháng tám đến tháng mười hai. Sau khi giao phối, con cái đẻ hai hoặc ba quả trứng vào một lớp lót lá cây xanh trong tổ. Cả hai con bố mẹ thay nhau ấp đến khi trứng nở - khoảng 25 ngày sau.

Cú muỗi mỏ quặp ăn động vật không xương sống và động vật có xương sống nhỏ mà chúng bắt được trong một quãng bay ngắn hoặc lần bay dạo từ mặt đất, thân cây và lá cây.

Thú muỗi mỏ quặp châu Á (giống Batrachostomus) kiếm ăn về ban đêm và kín đáo, mầu lông ngụy trang giống với màu của môi trường rừng xung quanh. Mặc dù các đặc điểm này giúp chúng tránh các động vật ăn thịt khác một cách hữu hiệu, chúng cũng rất khó quan sát được; những loài này dễ nhận biết nhất qua tiếng hót và tiếng kêu của chúng.

Đôi mắt lớn và thính giác tốt hỗ trợ chúng rất nhiều khi săn mồi về đêm. Khác với các loài chim cú thực sự thường bay vòng quanh cả đêm khi săn mồi và săn mồi khi đang bay. Cú muỗi mỏ quặp sẽ ngồi yên trên một cành cây thấp chờ đợi cho con mồi đến, hoặc đôi khi lao xuống con mồi trên mặt đất. Một điểm khác với chim cú thực sự nữa là chim cú bắt mồi bằng móng vuốt, còn cú muỗi mỏ quặp có móng vuốt yếu hơn nên thường bắt mồi bằng mỏ.

Cú muỗi mỏ quặp có đầu to và râu trên mặt phát triển mạnh, mỏ rất to, rộng và hơi cong và có thể mở ra rất rộng, cánh tròn để có thể chuyển động linh hoạt và chân rất ngắn. Lông có mầu nâu xám: xám, nâu, hạt dẻ và điểm thêm các mầu đỏ nâu một cách tinh vi để trông giống mầu vảy của vỏ thân cây. Một số loài có các dạng màu khác nhau, những biến đổi ít nhưng dễ nhận biết về mầu lông mà các nhà nghiên cứu trước đây đã nhầm lẫn với sự khác nhau giữa con đực và con cái.

Khi bị đe dọa, cú muỗi mỏ quặp giả làm một cành cây chết, một thế đứng đặc biệt không cử động, bằng cách đậu ở tư thế hơi nghiêng và đầu của chúng dựng đứng, lông ép vào thân và mắt nhắm lại thành một khe nhỏ. Với nền là cành và thân cây, chúng gần như không thể phát hiện được.

Cú muỗi mỏ quặp Philippine (Batrachostomus septimus) hay còn được gọi là cú mỏ ếch Philippine. Đây là một loài chim nhút nhát kiếm ăn về đêm được tìm thấy trên khắp các quần đảo ở Philippine. Chúng là loài chim có kích cỡ trung bình với trọng lượng cơ thể khoảng từ 80-100gram, chiều dài cơ thể khoảng 23cm. Trên đầu còn có các sợi lông mảnh kéo dài từ mặt, giúp bảo vệ cặp mắt khi săn mồi. Bộ lông có màu nâu đỏ hoặc xám tro loang lỗ, khi chúng đứng yên bất động trên cành thường dễ bị nhầm lẫn với vỏ cây hoặc một nhánh cây bị chết, rất khó phân biệt nếu không nhìn kỹ.

Chuyên gia động vật hoang dã người Úc Tim Faulkner cho biết, loài chim này có thể ăn bất cứ loài sinh vật nào nhét vừa miệng nó. Thông thường món ăn khoái khẩu của cú muỗi mỏ quặp là các loài côn trùng nhỏ, nhưng khi đói bụng, nó cũng có thể ăn luôn cả ếch, nhái hoặc các loài động vật cỡ nhỏ như chuột, thằn lằn...

Loài chim này rất ít khi rời chỗ ở và sống quanh năm hoặc một mình hoặc sống thành đôi trong các khu vực lãnh thổ tương đối lớn và bảo vệ lãnh thổ bằng cách tiếng kêu hoặc tiếng hót mang tính đe dọa. Cú muỗi mỏ quặp thường đẻ trứng trong tổ dạng chén được làm cẩn thận nhưng ngắn, được đặt trên cành cây và được làm từ mạng nhện, địa y, lá và lông tơ lấy từ phần phía dưới của cơ thể.