Giải mã ma thuật đằng sau khả năng biến nội dung 2D thành 3D của màn hình Samsung Odyssey G90XF

Trong nhiều năm liền, công nghệ 3D dường như đã chững lại. Sau giai đoạn bùng nổ của phim 3D, TV 3D và kính thực tế ảo (VR), người dùng ngày càng tỏ ra thờ ơ vì trải nghiệm thường đi kèm với bất tiện: đeo kính nặng, mỏi mắt, nội dung hạn chế hoặc đơn giản là không đủ “đã” như lời quảng cáo. Nhưng rồi Samsung Odyssey G90XF xuất hiện. Không ồn ào, không cần kính, cũng không cố chứng minh mình là tương lai – chiếc màn hình này chỉ làm đúng một việc: khiến người dùng phải thốt lên “Cái này là thật à?”.

Odyssey G90XF là màn hình chơi game đầu tiên của Samsung hỗ trợ hiển thị 3D không kính bằng cách biến nội dung 2D thông thường thành hình ảnh nổi khối sống động. Nghe như ma thuật, nhưng thật ra lại là đỉnh cao của kỹ thuật – nơi các lớp thấu kính vi mô, công nghệ theo dõi mắt và trí tuệ nhân tạo phối hợp với nhau để đánh lừa thị giác người dùng một cách hoàn toàn thuyết phục. Đối với người yêu công nghệ, hiểu được cơ chế đằng sau “ma thuật” này không chỉ là thú vị – mà còn là bằng chứng cho thấy 3D vẫn chưa chết, chỉ là nó đang chờ một hình thái mới để sống dậy.

Công nghệ trên G90XF khác gì 3D truyền thống?

Để hiểu sự đột phá của G90XF, cần nhìn lại những gì công nghệ 3D truyền thống từng mang lại – và cả những hạn chế mà nó không thể vượt qua. Trong các rạp chiếu phim hay TV 3D trước đây, công nghệ phổ biến nhất là dùng kính phân cực hoặc kính màn trập. Kính phân cực giúp mỗi mắt người xem nhìn thấy một nửa hình ảnh được phân cực khác nhau, tạo nên hiệu ứng nổi – nhưng phải đánh đổi bằng độ phân giải giảm một nửa và ánh sáng yếu đi. Trong khi đó, kính màn trập điện tử cho phép mỗi mắt nhận hình ảnh độ phân giải đầy đủ theo kiểu “luân phiên bật tắt”, nhưng dễ gây mỏi mắt vì hiện tượng nhấp nháy và yêu cầu đồng bộ cao giữa màn hình và kính.

Công nghệ thực tế ảo VR lại đi theo một hướng khác: bao trùm tầm nhìn, mô phỏng không gian 3D hoàn chỉnh nhưng đánh đổi bằng cảm giác cô lập, say kính, và không phù hợp với nội dung thông thường như phim hay game PC truyền thống. Thậm chí, các màn hình 3D không kính đời đầu như Nintendo 3DS hay một số TV thử nghiệm cũng không giải quyết được vấn đề góc nhìn cố định: chỉ cần nghiêng đầu lệch một chút, hình ảnh lập tức bị hỏng. Trong bối cảnh đó, Samsung đã tiếp cận từ một hướng khác – dùng sự chính xác của phần cứng cao cấp, cộng với sức mạnh điều chỉnh theo thời gian thực của AI – để tái tạo trải nghiệm 3D không cần kính ở chất lượng cao hơn và tự nhiên hơn rất nhiều.

Cốt lõi công nghệ 3D của Odyssey G90XF nằm ở ba thành phần: thấu kính lenticular, hệ thống theo dõi mắt và AI tạo độ sâu. Trên bề mặt màn hình là một lớp thấu kính vi mô – dạng lenticular – có khả năng định hướng ánh sáng từ từng điểm ảnh theo nhiều hướng khác nhau. Khi bạn ngồi trước màn hình, mỗi mắt sẽ nhận được một góc hình ảnh hơi lệch nhau, tạo nên ảo giác chiều sâu giống như khi ta nhìn thế giới thực bằng hai mắt. Tuy nhiên, điều đặc biệt không nằm ở lớp kính này – mà ở khả năng "theo dõi" và "phản ứng" của màn hình. Hai camera stereo gắn ở viền trên sẽ liên tục ghi nhận vị trí mắt người dùng.

Công nghệ ẩn sau trải nghiệm nổi khối: Khi màn hình biết bạn đang nhìn ở đâu và tự bẻ cong thế giới theo đó

Cốt lõi đầu tiên nằm ở lớp thấu kính lenticular phủ trên màn hình. Hãy hình dung như thế này: mỗi điểm ảnh sẽ được chiếu qua một hệ thấu kính siêu nhỏ, định hướng ánh sáng theo các góc khác nhau. Khi bạn ngồi trước màn hình, mắt trái và mắt phải sẽ nhận được hai góc nhìn hơi lệch nhau – tương tự như cách chúng ta nhìn thế giới thật bằng hai mắt. Não bộ sẽ tự động “nối” hai hình ảnh này lại thành một khối có chiều sâu. Nếu từng xem qua ảnh 3D lenticular (kiểu lắc qua lại thấy đổi hình), bạn đã chạm gần tới khái niệm này – nhưng G90XF thực hiện nó với độ phân giải 4K, tốc độ 165Hz và chính xác đến từng pixel.

Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là G90XF không cố định góc nhìn. Nhờ vào camera eye-tracking tích hợp, màn hình biết chính xác vị trí từng mắt của bạn đang ở đâu – cả ngang, dọc lẫn độ sâu. Dựa vào đó, hệ thống sẽ điều chỉnh hình ảnh theo thời gian thực, sao cho ánh sáng từ từng điểm ảnh vẫn được chiếu đúng đến mắt bạn, kể cả khi bạn ngả người, nghiêng đầu hay dịch chuyển nhẹ. Hiểu đơn giản, đây là màn hình có thể “nhắm trúng mắt bạn” ở mọi khoảnh khắc – nhờ đó hiệu ứng 3D luôn giữ vững dù bạn không ngồi đúng “điểm ngọt”.

Cuối cùng là vai trò của AI tạo chiều sâu. Với nội dung 2D thông thường (phim, game, YouTube…), màn hình không có sẵn hai góc nhìn để tách ra. Lúc này, AI sẽ quét từng khung hình, phân tích lớp gần – lớp xa – vật thể chuyển động, rồi dựng thành bản đồ độ sâu (depth map). Dựa vào bản đồ đó, hệ thống tạo ra hai hình ảnh lệch cho mỗi mắt, rồi hiển thị qua lớp thấu kính như đã nói ở trên. Kết quả: một cảnh phim vốn dĩ 2D giờ có thể “trồi ra”, có lớp lang như được dựng sẵn bằng hai camera lập thể.

Tóm lại, G90XF không hiển thị hình ảnh – nó dựng một không gian. Và nhờ vào lớp kính định hướng, cảm biến theo dõi mắt và trí tuệ nhân tạo, chiếc màn hình này biết cách “bẻ cong” hình ảnh đúng theo cách bạn nhìn thế giới – để thứ bạn thấy không còn là hình, mà là chiều sâu.

Trải nghiệm thực tế cho thấy hiệu ứng tạo ra là cực kỳ thuyết phục. Những bộ phim quen thuộc như Avengers: Endgame hay Dune II khi được chuyển sang 3D bằng G90XF như khoác lên mình tấm áo mới: các lớp nhân vật, bối cảnh và hiệu ứng được tách bạch với chiều sâu rõ rệt, khiến người xem cảm thấy như đang ngồi trong khung cảnh chứ không chỉ trước màn hình. Với các tựa game hành động như The First Berserker: Khazan – một trong những game đầu tiên được Samsung và Nexon tối ưu riêng cho G90XF – hiệu ứng còn mạnh mẽ hơn: vũ khí, hiệu ứng, các đòn tấn công dường như trồi ra khỏi màn hình, khiến não bộ buộc phải phản ứng theo bản năng – nhiều người lần đầu nhìn đã bất giác né người. Không cần kính, không nháy hình, không giảm độ phân giải – đó là những gì G90XF mang lại, và đủ để định nghĩa lại cách chúng ta xem màn hình.

Tất nhiên, không phải mọi thứ đều hoàn hảo. Ở một số nội dung chuyển đổi bằng AI, đôi lúc lớp ảnh bị tách chưa mượt, xuất hiện viền mờ hoặc sai lớp nhẹ – đặc biệt là trong cảnh chuyển động nhanh hoặc ánh sáng phức tạp. Ngoài ra, vì chỉ có một vùng tối ưu theo dõi mắt nên chỉ một người xem là lý tưởng; nếu có thêm người ngồi cạnh, hiệu ứng 3D có thể bị sai lệch. Với những ai có vấn đề về thị lực (như mắt lé, loạn thị lệch nặng), cảm nhận 3D cũng có thể bị ảnh hưởng. Nhưng nhìn chung, sau vài phút làm quen, đa số người dùng đều thấy 3D trên G90XF dễ chịu hơn nhiều so với kính màn trập hay kính VR – và đặc biệt, không gây mỏi mắt như các công nghệ trước.

Odyssey G90XF không phải là thiết bị cho số đông – ít nhất là ở thời điểm hiện tại, với mức giá trên 40 triệu đồng và yêu cầu cấu hình phần cứng cao để phát huy toàn bộ sức mạnh. Nhưng nó đại diện cho một hướng đi rất khác, rất mới trong việc khơi dậy lại niềm tin với trải nghiệm 3D – một trải nghiệm không bị ràng buộc bởi kính đeo, không cần studio Hollywood dựng riêng nội dung lập thể, và không làm người dùng cảm thấy "trải nghiệm công nghệ đang đánh đổi sự thoải mái của mình". Thay vào đó, nó hòa quyện sự tiến bộ của phần cứng hiển thị, khả năng xử lý thời gian thực và thuật toán thông minh để tạo ra một dạng "ma thuật thị giác" rất hiện đại – nơi ranh giới giữa thực và ảo được làm mờ đi chỉ bằng cách… bật một chiếc màn hình lên. Nếu 3D từng là một giấc mơ dang dở của ngành hiển thị, thì G90XF có thể xem là một bước khởi đầu nghiêm túc để đánh thức lại giấc mơ đó – theo cách vừa tinh tế, vừa khoa học, và trên hết: rất thuyết phục.