Giải ngố về căng thẳng giữa Hàn Quốc - Nhật Bản và tác động lên ngành công nghệ trị giá hàng chục tỷ USD giữa đôi bên

Nhật Bản cho biết họ đang thắt chặt việc kiểm soát xuất khẩu đối với các vật liệu công nghệ cao sử dụng trong màn hình và chip smartphone sang Hàn Quốc, giữa lúc căng thẳng leo thang trong quan hệ hai nước do các tranh cãi xung quanh việc cưỡng ép người Hàn Quốc làm việc cho các công ty Nhật Bản trong thời kỳ thế chiến thứ Hai.

Nhưng tại sao Nhật Bản lại thắt chặt việc xuất khẩu đối với các loại vật liệu này, chúng có tầm quan trọng như thế nào trong thương mại giữa hai nước?

Những loại vật liệu nào bị hạn chế xuất khẩu và chúng được sử dụng để làm gì?

Lệnh hạn chế xuất khẩu có hiệu lực đối với 3 loại vật liệu: Fluorinate Polyimide, các chất cản quang và Hydrogen Fluoride.

Fluorinated Polyimides là loại nhựa tổng hợp được dùng làm chất nền trong các màn hình OLED dẻo. Các chất cản quang là những lớp vật liệu mỏng được sử dụng để in các mạch bố cục chip lên bề mặt đĩa bán dẫn. Trong khi đó, Hydrogen Fluoride được sử dụng như loại khí ăn mòn trong quá trình sản xuất chip.

Tại sao các vật liệu này lại quan trọng như vậy?

Theo báo cáo từ các hãng nghiên cứu thị trường, hiện Nhật Bản là nước sản xuất 90% Fluorinated Polyimide và 70% khí ăn mòn trên toàn cầu. Nước này cũng sản xuất khoảng 90% lượng chất cản quang. Do vậy, việc hạn chế xuất khẩu các loại vật liệu này sẽ khiến các nhà sản xuất chip Hàn Quốc gặp khó khăn trong việc tìm nguồn cung thay thế.

Một nguồn tin từ một trong những nhà sản xuất chip nhớ hàng đầu Hàn Quốc cho biết, các nhà sản xuất chip đã cố gắng xây dựng các kho dự trữ, và cũng bổ sung thêm rằng, họ phụ thuộc vào Nhật Bản với hơn 70% lượng chất cản quang và khí ăn mòn được nhập khẩu từ nước này.

Những hãng nào sẽ bị ảnh hưởng bởi việc hạn chế xuất khẩu này?

Hầu hết những người khổng lồ công nghệ Hàn Quốc, bao gồm Samsung Electronics, SK Hynix và LG Display, đều sẽ bị ảnh hưởng bởi lệnh hạn chế xuất khẩu này. Không chỉ vậy, các nhà cung cấp loại vật liệu này của Nhật Bản cũng sẽ bị ảnh hưởng theo.

Trong 5 tháng đầu tiên của năm nay, Hàn Quốc đã nhập khẩu 103,52 triệu USD chất cản quang (chiếm hơn 90% tỷ trọng nhập khẩu của Hàn Quốc đối với chất liệu này), 28,44 triệu USD chất Hydrogen Fluoride (chiếm 43,9% nhu cầu nhập khẩu của Hàn Quốc) và 12,14 triệu USD chất Fluorinated Polyimides (chiếm gần 94% nhu cầu nhập của Hàn Quốc) từ Nhật Bản.

Trong khi đó, Hàn Quốc cũng là đối tác xuất khẩu lớn cho các loại vật liệu này của Nhật Bản. Xuất khẩu sang Hàn Quốc chiếm 11,6% giá trị xuất khẩu đối với chất cản quang, 85,9% đối với khí ăn mòn và 22,5% đối với chất Fluorinated Polyimides.

Theo tạp chí Nikkei, các nhà cung cấp Nhật Bản cho chất cản quang là hãng JSR, Tokyo Ohka Kogyo và Shin-Etsu Chemical. Những nhà cung cấp khí ăn mòn là Showa Denko KK. Ngoài ra, hãng Kanto Denka Kogyo, nhà sản xuất các hóa chất liên quan đến Fluor cũng bị ảnh hưởng từ lệnh hạn chế xuất khẩu này.

Việc hạn chế xuất khẩu sẽ diễn ra như thế nào?

Một quan chức chính phủ Nhật Bản cho biết, nước này sẽ dừng đối xử ưu tiên cho những chuyến hàng đưa 3 loại vật liệu này sang Hàn Quốc và sẽ yêu cầu các nhà xuất khẩu mỗi khi muốn đưa hàng đi phải có giấy phép, thường sẽ mất 90 ngày để nhận được.

Chip nhớ của các nhà sản xuất Hàn Quốc sẽ bị ảnh hưởng nặng nề từ lệnh hạn chế xuất khẩu này.

Nhật Bản cũng lên kế hoạch loại bỏ Hàn Quốc ra khỏi danh sách trắng (White List) theo luật kiểm soát thương mại, khi đó các nhà xuất khẩu Nhật Bản sẽ phải có giấy phép cho các sản phẩm có thể được sử dụng trong các ứng dụng liên quan đến vũ khí.

Hiện tại, danh sách trắng của Nhật Bản có 27 quốc gia, bao gồm các nước đáng chú ý như Đức, Hàn Quốc, Anh và Mỹ.

Nguyên nhân cho những động thái này là gì?

Tokyo đã tỏ ra thất vọng về việc Hàn Quốc thiếu hành động đối với các vấn đề phát sinh từ phán quyết của tòa án tối cao Hàn Quốc vào tháng 10 năm ngoái, buộc một công ty Nhật Bản, Nippon Steel phải bồi thường cho các lao động cưỡng bức người Hàn Quốc trong thời kỳ Thế chiến thứ Hai.

Nhật Bản đã từ chối đề xuất của Hàn Quốc về việc tạo ra một quỹ bồi thường chung cho các nạn nhân với sự đóng góp từ các công ty của cả hai nước. Nhật Bản cho rằng, việc bồi thường cho lao động cưỡng bức đã hoàn tất từ năm 1965 khi hai nước phục hồi lại quan hệ ngoại giao. Họ kêu gọi thành lập một ủy ban trọng tài về vấn đề này.

Hàn Quốc cho rằng các động thái của Nhật là việc vi phạm các quy định của tổ chức thương mại Thế giới WTO, và cho biết, họ sẽ thực hiện các biện pháp trả đũa cần thiết bao gồm cả việc đệ đơn khiếu nại. Nhật Bản khẳng định các động thái của mình không vi phạm quy định của WTO.

Tham khảo Reuters