Hình ảnh thợ điện EVN vệ sinh đường dây điện bằng nước có thể khiến bạn lạ lẫm, nhưng điều đó hoàn toàn bình thường

Với tiêu chí nâng cao độ tin cậy cung cấp điện, đảm bảo cung cấp điện liên tục, giảm thiểu tối đa thời gian mất điện cho khách hàng trong sinh hoạt, sản xuất và kinh doanh, EVN đã áp dụng phương pháp vệ sinh cách điện của lưới điện đang vận hành bằng nước áp lực cao (hay còn gọi là vệ sinh hotline đường dây).

Vệ sinh hotline đường dây.

Vệ sinh hotline là vệ sinh cách điện của đường dây, cách điện của các thiết bị ngoài trời trong trạm biến áp khi thiết bị đó đang mang điện. Dung dịch để vệ sinh là nước cách điện được bắn rửa với áp lực cao, người nhân viên thực hiện vệ sinh tiếp cận với đối tượng mang điện qua dòng nước cách điện.

Nước dùng để vệ sinh là nước cách điện, tức là nước có điện trở suất cao (hoặc điện dẫn suất thấp). Khi dòng nước này tiếp xúc với nguồn điện sẽ tạo ra dòng điện rò nhỏ hơn 1mA. Nước trước khi bơm để vệ sinh cách điện phải qua xử lý bao gồm quy trình khử ion, lọc bụi bẩn... để đảm bảo cách điện khi bắn vào lưới điện đang mang điện. Trước mỗi lần bắn để vệ sinh các điện, nước phải được đo điện trở cách điện, khi di chuyển từ vị trí công tác này sang vị trí công tác khác, những người thợ phải tiến hành đo lại điện trở cách điện của nước. Đây là điều bắt buộc và quan trọng để đảm bảo an toàn khi bắn nước lên lưới điện đang mang điện.

Tất cả các loại công việc vệ sinh hotline đều được thực hiện khi người thao tác ở điện thế đất (trên cột, trên sàn, trên xe nâng hoặc dưới mặt đất), tiếp xúc với phần mang điện qua dòng nước cách điện, áp lực cao. Điện thế đất là điện thế ở mặt đất hoặc ở trên cột, trên sàn thao tác, trên xe gàu,…có nối đất. Người nhân viên khi làm việc trên mặt đất hoặc trên cột, trên sàn, trên xe,… có nối đất được xem là người nhân viên có điện thế bằng điện thế đất.

Những người thực hiện vệ sinh hotline phải có bậc an toàn điện tối thiểu là bậc 4 và được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cá nhân, gồm: Bộ quần áo bảo hộ lao động; Dây đeo an toàn; Mũ bảo hộ, găng tay vải, giày vải, kính bảo hộ; Găng tay cách điện 1000 V; và ủng cách điện 22 kV.

Vệ sinh hotline trạm biến áp.

Khi thực hiện vệ sinh hotline, chỉ được tiến hành trong kiều kiện thời tiết bình thường, không được tiến hành côngviệc khi có gió cấp 4 trở lên.Không được làm việc khi có mưa phùn, mưa giông, sấm sét, sương mù hoặc khi môi trường có độ ẩm không khí > 90% (> 85% với lưới truyền tải). Khi đang công tác mà nhận thấy có khả năng mưa giông, sấm sét thì phải dừng ngay công việc, rút khỏi hiện trường. Không được làm việc khi không đủ điều kiện ánh sáng để nhìn rõ cách điện và phần mang điện.

Các thiết bị, phụ kiện, vật dụng bằng kim loại tham gia vào quá trình vệ sinh hotline trạm biến áp và đường dây từ cấp điện áp 110kV trở lên đều phải được nối đất. Khi vệ sinh hotline đường dây điện áp đến 35 kV thì các thiết bị này có thể không cần nối đất.

Với cấp điện áp 110kV, các phần thiết bị kim loại (như xe ôtô, máy bơm, động cơ …) phải được nối đất. Nối đất vòi phun và nối đất an toàn các thiết bị phải được bắt vào 2 điểm khác nhau. Những người dưới đất tránh tiếp xúc với phần kim loại và phải đảm bảo khoảng cách từ chỗ đứng tới phần kim loại > 3 m (>8m đối với lưới truyền tải) nếu không phải dùng ủng cách điện hoặc đứng trên thảm cách điện.Khi tiến hành công việc gần nơi dân cư hoặc nơi có mật độ người đông, phải có rào chắn tại nơi làm việc, trên rào chắn treo biển báo “DỪNG LẠI! CÓ ĐIỆN NGUY HIỂM CHẾT NGƯỜI”, những người không nhiệm vụ không được vào khu vực công tác.

Nhân viên khi di chuyển và làm việc trên cao không được mang theo các vật dụng cá nhân bằng kim loại (đồng hồ, dây chuyền, điện thoại di động,…), các vật dụng phục vụ công tác như dây mồi, móc khoá, puly, găng tay cách điện, kính bảo hộ,… phải được bỏ gọn vào túi đựng của cá nhân.

Thực hành vệ sinh hotline tại Hội An.

Bên cạnh đó, với từng đường dây có điện áp khác nhau, những người thợ cũng phải điều chỉnh áp lực nước và thông số điện trở suất tối thiểu, điện dẫn suất tối đa của nước được sử dụng. Chưa hết, điện áp của đường dây còn quyết định xem đầu vòi phun sẽ cách đường dây bao nhiêu mét.

Các thiết bị có đường kính cách điện lớn và nhiễm bẩn nặng phải bố trí ít nhất hai vòi phun với góc thích hợp để vệ sinh đồng thời, tránh hiện tượng một mặt được vệ sinh, mặt đối diện bị thấm nước bẩn có thể gây phóng điện.Khi tiến hành công việc vệ sinh hotline toàn bộ hay một số cách điện của đường dây phải vệ sinh theo hướng từ dưới lên trên, nếu cột đi nhiều mạch, bố trí các pha theo chiều đứng thì phải vệ sinh những pha bên dưới trước rồi làm dần lên trên.

Phải chú ý đến hướng gió, góc độ rửa. Bắn nước thuận theo chiều gió. Hạn chế văng nước vào các cách điện chưa được vệ sinh. Áp lực nước của vòi phun lớn, có thể gây thương tích cho người và làm hư hỏng bề mặt thiết bị, vật dụng ở cự ly gần, nên nghiêm cấm việc hướng trực tiếp vòi phun vào người, thiết bị và vật dụng khi đang bắn nước.

Vệ sinh hotline tại đường dây truyền tải.

Với từng loại dây dẫn khác nhau và hệ thống đỡ khác nhau, họ cũng có cách thức phun nước khác nhau.

Cách vệ sinh hotline chuỗi đỡ, cách điện đứng:

Với chuỗi đỡ đơn (hình 1), nhân viên hướng vòi súng vào bát cách điện dưới cùng, khi bơm đã hoạt động đủ áp lực nước thì bắn nước, di chuyển dần lên trên theo tim dọc của chuỗi cách điện, khi đến bát trên cùng thì đổi chiều kéo nhanh xuống dưới và chấm dứt bắn tại bát dưới cùng. Với chuỗi đỡ kép (hình 2), cũng thực hiện từ dưới lên trên nhưng bắn nước dích dắc, qua lại giữa hai chuỗi.

Cách vệ sinh hotline chuỗi néo:

Với chuỗi néo đơn (hình 3), bắt đầu bắn nước từ bát cách điện ngoài cùng (phía dây dẫn) rồi rê dầnvào trong (phía thân cột), đổi hướng kéo ra ngoài nhanh hơn và kết thúc tại vị trí bắt đầu. Với chuỗi néo kép (hình 4), cũng giống như chuỗi néo đơn nhưng bắn nước dích dắc.

Cách vệ sinh hotline cột điện nhiều mạch:

Vệ sinh lần lượt từ tầng dưới cùng lên tầng trên cùng; trong cùng một tầng, một phía ưu tiên vệ sinh chuỗi đỡ trước, chuỗi néo sau. Trong cùng một cột (ví dụ cột xuất tuyến) có nhiều mạch, nhiều cấp điện áp, do hai đơn vị quản lý trở lên, khi một đơn vị tiến hành vệ sinh cách điện thì cũng phải tuân thủ nguyên tắc vệ sinh từ pha dưới cùng lên, không nhấtthiết pha đường dây đó có cùng đơn vị quản lý vận hành hay không.

Bảo quản trang thiết bị, vật dụng, phụ kiện vệ sinh cách điện hotline

Tất cả trang thiết bị, vật dụng, phụ kiện phục vụ vệ sinh cách điện hotline trước khi sử dụng phải kiểm tra kỹ độ chắc chắn về cơ học, về kết nối; các vật dụng cách điện phải kiểm tra độ cách điện (có biên bản thí nghiệm cách điện còn hiệu lực). Sau khi sử dụng xong phải làm vệ sinh sạch sẽ, sắp xếp gọn gàng trong kho, ở nơi khô ráo; định kỳ kiểm tra bảo dưỡng các thiết bị động lực, thiết bị xử lý nước.

Với việc áp dụng công nghệ vệ sinh cách điện của lưới điện đang mang điện bằng nước áp lực cao này sẽ giảm thiểu thời gian cắt điện, nâng cao độ tin cậy cung cấp điện cho toàn ngành điện. Một biện pháp có lẽ là không chứng kiến tận mắt, ta sẽ không tin: những người thợ kia đang tiến hành vệ sinh dây điện bằng nước!

Thông tin trong bài viết được trích dẫn từ website của Công ty Điện Lực Quảng Bình.