Hóa thạch khủng long bạo chúa lớn nhất trong lịch sử được phát hiện khi nào?

Ngày 12 tháng 8 năm 1990 đã trở thành một cột mốc đặc biệt trong lịch sử ngành cổ sinh vật học khi nhà cổ sinh vật học người Mỹ Sue Hendrickson phát hiện ra bộ hóa thạch khủng long bạo chúa (Tyrannosaurus rex) hoàn chỉnh và lớn nhất từng được tìm thấy tại bang Nam Dakota, Mỹ.

Phát hiện này không chỉ gây chấn động giới khoa học mà còn mở ra một chương mới trong hành trình nghiên cứu loài khủng long khổng lồ từng thống trị Trái Đất hàng chục triệu năm trước.

Bộ xương được đặt tên thân mật là " Sue ", theo tên của chính người tìm ra, trở thành một trong những hiện vật khảo cổ nổi tiếng nhất thế giới, được trưng bày và nghiên cứu suốt nhiều thập kỷ qua.

Sue Hendrickson, khi ấy là thành viên của một đoàn khảo sát cổ sinh vật thuộc Bảo tàng Lịch sử Tự nhiên Black Hills, đang tiến hành khai quật tại khu vực gần thị trấn Faith, Nam Dakota.

Trong một buổi sáng, khi lang thang gần các vách đá sa thạch thuộc khu đất của một trang trại, cô tình cờ nhận thấy một vài mảnh xương lộ ra khỏi lớp đất. Với kinh nghiệm nhiều năm làm việc ngoài thực địa, Hendrickson lập tức nhận ra đây có thể là một phát hiện quan trọng. Sau khi quan sát kỹ và báo lại cho nhóm, cả đoàn nhanh chóng bắt tay vào khai quật.

Những ngày tiếp theo, từng mảnh xương khổng lồ dần được hé lộ, và kết quả khiến tất cả phải sửng sốt: đó là bộ xương Tyrannosaurus rex gần như hoàn chỉnh nhất, với khoảng 90% số lượng xương được bảo tồn nguyên vẹn.

Khi còn sống, " Sue " được ước tính dài tới 12,3 mét, cao 4,3 mét và nặng khoảng 9 tấn. Đây là kích thước vượt trội so với nhiều mẫu hóa thạch T. rex từng được phát hiện trước đó. Dựa trên phân tích, các nhà khoa học cho rằng cá thể này sống cách đây khoảng 67 triệu năm, vào giai đoạn cuối của kỷ Phấn Trắng, trước khi sự kiện tuyệt chủng hàng loạt xóa sổ phần lớn loài khủng long trên Trái Đất.

Bộ xương khổng lồ của " Sue " được bảo tồn trong tình trạng hiếm có, bao gồm cả hộp sọ gần như nguyên vẹn với bộ hàm đầy đủ răng nanh dài tới 30 cm, giúp các nhà khoa học có thêm cơ hội nghiên cứu chi tiết cấu trúc cơ thể, chế độ ăn uống và tập tính săn mồi của loài khủng long bạo chúa huyền thoại này.

Tuy nhiên, hành trình của " Sue " không chỉ đơn thuần là một câu chuyện khoa học. Ngay sau khi phát hiện, bộ xương đã vướng vào một cuộc tranh chấp pháp lý kéo dài liên quan đến quyền sở hữu.

Mảnh đất nơi hóa thạch được tìm thấy thuộc về một chủ trang trại, nhưng lại nằm trong khu vực quản lý của Bộ Nội vụ Mỹ và cũng có sự liên quan đến cộng đồng người bản địa. Cuộc đấu tranh pháp lý kéo dài nhiều năm, với sự tham gia của chính quyền, bảo tàng và cả các tổ chức khoa học, thu hút sự quan tâm lớn của dư luận.

Cuối cùng, vào năm 1997, hóa thạch " Sue " được bán đấu giá công khai tại nhà đấu giá Sotheby’s với mức giá kỷ lục 8,36 triệu USD, trở thành bộ xương khủng long đắt giá nhất thế giới tại thời điểm đó.

Người mua là Bảo tàng Field Museum of Natural History ở Chicago, với sự hỗ trợ tài chính của nhiều tập đoàn, nhằm đảm bảo " Sue " được trưng bày công khai cho công chúng và giới nghiên cứu.

Kể từ khi được trưng bày, " Sue " đã thu hút hàng triệu lượt khách tham quan từ khắp nơi trên thế giới. Đây không chỉ là một hiện vật khảo cổ, mà còn là biểu tượng văn hóa đại chúng, xuất hiện trong nhiều bộ phim, sách báo và chương trình truyền hình.

Đối với giới khoa học, " Sue " mang giá trị to lớn vì cung cấp một lượng dữ liệu chưa từng có về cấu trúc cơ thể T. rex, từ khối lượng cơ bắp, khả năng vận động cho tới bằng chứng về các chấn thương và bệnh tật mà cá thể này từng mắc phải.

Các nghiên cứu trên " Sue " đã mang lại nhiều phát hiện bất ngờ. Dựa trên những tổn thương trên xương, các nhà khoa học cho rằng cá thể này từng bị gãy xương sườn, nhiễm trùng xương và có thể bị viêm khớp khi về già.

Những bằng chứng này giúp khắc họa một bức tranh sống động về cuộc sống khắc nghiệt của loài khủng long bạo chúa, vốn thường được mô tả là những kẻ săn mồi đứng đầu chuỗi thức ăn nhưng cũng phải đối mặt với nhiều nguy hiểm trong tự nhiên.

Ngoài ra, từ cấu trúc răng và dấu vết mài mòn, các nhà khoa học khẳng định T. rex vừa là thợ săn vừa là loài ăn xác thối, tận dụng mọi nguồn thức ăn để sinh tồn.

Về phần Sue Hendrickson, phát hiện chấn động năm 1990 đã đưa tên tuổi bà trở thành một trong những nhân vật nổi tiếng nhất trong lĩnh vực cổ sinh vật học. Dù từng tham gia nhiều chuyến thám hiểm khảo cổ khác nhau, từ tìm kiếm hóa thạch cá voi cổ ở Peru tới khai quật đồ cổ tại Ai Cập, nhưng bộ xương T. rex khổng lồ này vẫn là di sản lớn nhất trong sự nghiệp của bà.

Hendrickson sau đó đã xuất bản hồi ký kể lại quá trình tìm ra " Sue " và những trải nghiệm đặc biệt xung quanh phát hiện này, truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ trẻ yêu thích khoa học và khảo cổ học.