Huyền thoại Con đường tơ lụa trên đất nước Uzbekistan: Hành trình của những nét văn hoá kỳ bí, lôi cuốn khó cưỡng

"Con đường tơ lụa" bắt đầu từ Phúc Châu, Hàng Châu, Bắc Kinh (Trung Quốc) qua Mông Cổ, Afghanistan, Kazakhstan, Iran, Iraq, Thổ Nhĩ Kỳ, Hy Lạp, xung quanh vùng Địa Trung Hải và đến tận châu Âu. Con đường cũng đi đến Triều Tiên, Nhật Bản và có tổng chiều dài khoảng 6.437 km. Thật kỳ lạ, một trong những quốc gia ít được viếng thăm nhất trên "con đường tơ lụa" thời xưa lại là Uzbekistan. 

Dưới đây là những điều thú vị về "con đường tơ lụa" đi qua nước Uzbekistan:

Vẻ đẹp đắm say ở Samarkand, Bukhara và Khiva

Những thành phố lớn nằm trên "con đường tơ lụa" như Samarkand, Bukhara và Khiva luôn níu chân du khách phương xa bởi các kiệt tác kiến trúc trong nhiều thế kỷ qua. Tất cả đều là di sản vật thể được UNESCO công nhận.

Alexander Đại đế: Thành phố Samarkand tuyệt mỹ hơn những gì ta tưởng tượng

Samarkand là điểm dừng chân hàng đầu dành cho những ai bị cuốn hút bởi lịch sử "con đường tơ lụa" và mong muốn tìm hiểu thấu đáo về khu vực cũng như lịch sử chốn này. Đây là một trong những thành phố cổ kính và lâu đời nhất ở Trung Á.

Samarkand là một trong những thành phố cổ kính và lâu đời nhất ở Trung Á

Vẻ đẹp hùng vĩ của thành phố đã khiến Alexander Đại đế vô cùng sửng sốt và phải thốt lên rằng: "Mọi điều ta từng nghe về Marakanda đều là sự thật, ngoại trừ việc nơi đây tuyệt mỹ hơn những gì ta tưởng tượng…".

Suốt nhiều thế kỷ, Samarkand chưa bao giờ đánh mất sức hút mãnh liệt của mình và tiếp tục làm kinh ngạc các thương nhân và khách thập phương bởi nét độc đáo, ít nơi nào có được. Quả đào và nghệ thuật sản xuất giấy từ cây dâu tằm ở Samarkand được người đời truyền tụng nhau không ngớt. Cho đến ngày nay, bạn có thể ghé thăm các xưởng làm giấy vẫn còn được giữ nguyên vẹn theo phong cách truyền thống.

Vẻ đẹp hùng vĩ của thành phố đã khiến Alexander Đại đế vô cùng sửng sốt và phải thốt lên rằng: "Mọi điều ta từng nghe về Marakanda đều là sự thật, ngoại trừ việc nơi đây tuyệt mỹ hơn những gì ta tưởng tượng…".

Bukhara: Thành phố của những công trình kiến trúc lâu đời bậc nhất Trung Á

Bukhara là một trong những trung tâm tinh thần và giáo dục quan trọng bậc nhất vào thời Hoàng kim của Hồi giáo. Điều kỳ lạ nằm ở chỗ, bạn sẽ hoàn toàn đắm mình trong cảm giác thú vị từ lúc nào mà chẳng hay biết khi dạo bước qua các khu chợ, nhà thờ có mái vòm.

Điều kỳ lạ nằm ở chỗ, bạn sẽ hoàn toàn đắm mình trong cảm giác thú vị từ lúc nào mà chẳng hay biết khi dạo bước qua khu chợ, nhà thờ có mái vòm.

Bukhara còn có một trong những công trình kiến trúc lâu đời bậc nhất ở Trung Á, khu lăng mộ Ismaili Somoni. Đây cũng là một trong nhiều thành phố được gìn giữ tốt nhất thế giới với phần lớn các toà nhà được xây cất từ thế kỷ thứ 10.

Cha và bác của nhà thám hiểm lừng danh Marco Polo ở đó hàng chục năm trước khi chuyển đến toà án Kubai Khan. Nhiều người nổi tiếng cũng từng sinh sống và làm việc ở Bukhara vào thời cổ đại, chẳng hạn như Avicenna. Công trình nghiên cứu và sách y học của ông đã được sử dụng từ thời trung cổ cho đến tận thế kỷ 17.

Cảnh tượng ở Bukhara, một trong những thành phố được gìn giữ tốt nhất thế giới với phần lớn các toà nhà được xây cất từ thế kỷ thứ 10.

Đến thăm thành phố Khiva mà ngỡ như lạc bước vào bảo tàng mở

Thành phố lâu đời Khiva giống như một bảo tàng "con đường tơ lụa" với không gian mở. Đằng sau những bức tường lớn là trung tâm thành phố nhỏ Itchan Kala. Đi bộ dọc theo các con phố cổ kính ở Itchan Kala, leo lên những bức tường bùn ấn tượng, ghé thăm lâu đài, lăng tẩm, nhà thờ và thưởng thức món ăn tại các quán trà là những trải nghiệm không thể bỏ qua khi bạn tới nơi đây. Khiva là một trong những trung tâm thương mại náo nhiệt trên "con đường tơ lụa", nơi chứng kiến những sự kiện vinh quang và huy hoàng.

Đi bộ dọc theo các con phố cổ kính ở Itchan Kala, leo lên những bức tường bùn ấn tượng, ghé thăm lâu đài, lăng tẩm, nhà thờ và thưởng thức món ăn tại các quán trà là những trải nghiệm không thể bỏ qua khi bạn tới nơi đây.

Tuy vậy, đây cũng là bằng chứng khắc nghiệt cho cuộc sống trên sa mạc. Khiva từng là thành phố buôn bán nô lệ với những quy định và các hình thức trừng phạt vô cùng nghiêm ngặt. Vào thế kỷ thứ 9, Muhammad Ibn Musa al-Khwarizmi là người đã có công truyền dạy các kiến thức đại số và xây dựng lý thuyết về các thuật toán cho đời sau.

Có thể nói, Khiva là nơi mở ra một thế giới với nhiều thành tựu sáng chói nhất đồng thời cũng cất giấu những bí mật sâu xa nhất trên Con đường tơ lụa.

Khiva là nơi mở ra một thế giới với nhiều thành tựu sáng chói nhất đồng thời cũng cất giấu những bí mật sâu xa nhất trên Con đường Tơ lụa.

Thế giới của những tấm thảm diệu kỳ, gia vị đầy màu sắc và đồ gốm tinh xảo

Khẽ nhắm mắt giữa không gian chợ ở Uzbekistan, bạn có thể thả hồn tưởng tượng rằng, mình đang trở lại khung cảnh lãng mạn trên Con đường Tơ lụa thời xưa.

Khẽ nhắm mắt giữa không gian chợ ở Uzbekistan, bạn có thể thả hồn tưởng tượng rằng, mình đang trở lại khung cảnh lãng mạn trên "con đường tơ lụa" thời xưa. Tiếng rao của người bán hàng và nhiều ngôn ngữ xung quanh bạn có thể thay đổi ít nhiều kể từ khi những thương nhân phương Tây và phương Đông gặp gỡ nhau. Những chiếc xe buýt du lịch đang thay thế cho đoàn lạc đà, một hình ảnh gợi nhiều cảm xúc, từng là nguồn cảm hứng cho các áng văn thơ. Tuy vậy, sức nóng của cuộc thương lượng, hạ giá thì vẫn còn đó. 

Các sản phẩm được trao đổi chủ yếu trên "con đường tơ lụa" đi qua Uzbekistan có thể kể đến như thảm thủ công, trang sức bạc, các loại gia vị đầy sắc màu, những chiếc mũ lông cừu, nhiều bộ quần áo được thêu dệt cầu kỳ và nhất là những thước lụa hảo hạng.

Các sản phẩm được trao đổi chủ yếu trên Con đường Tơ lụa đi qua Uzbekistan không thể không kể đến những thước lụa hảo hạng

Không chỉ vậy, du khách khó có thể cưỡng lại sức hút của những bộ quần áo sản xuất hàng loạt cũng như các khu chợ có giá cả vô cùng hợp lý của người Trung Quốc.

Những chiếc thảm bạn nhìn thấy đôi khi được làm ở Uzbekistan. Thảm  "Bukhara" thực chất được đưa từ Turkmenistan tới đây, trong khi đó, những thảm khác lại được lấy từ Afghanistan (hoặc thậm chí được sản xuất bằng máy ở Trung Quốc). Nhưng cũng đừng vì thế mà bạn cảm thấy thất vọng khi cầm trên tay món hàng mình thích.

Những tấm thảm đầy màu sắc và hoa văn tinh tế ở Uzbekistan.

Để mua được một sản phẩm chính hiệu, bạn có thể tìm đến hàng đồ thêu. Theo truyền thống Uzbekistan, các cô dâu thường tự tay làm những đồ trang trí bằng cotton như là của hồi môn cho mình và dùng chúng để trải giường hoặc đặt lên gối ngủ. Hình quả lựu là thiết kế phổ biến nhất.

Ngoài ra, đồ gốm tinh xảo do các thợ thủ công lành nghề tại thị trấn Rishtan, nằm ở thung lũng Fergana chế tác cũng là mặt hàng đáng chú ý. Truyền thống nghề gốm nơi đây đã tồn tại hơn 800 năm qua. Người thợ thường sử dụng đất sét đỏ và chất nhuộm màu làm từ khoáng chất và cỏ để tạo ra vô vàn sản phẩm có giá trị thẩm mỹ cao. Các hoạ tiết hoa, hình học màu xanh lá cây và xanh da trời thường được dùng để trang trí cho các sản phẩm gốm sứ Rishtan. Các kỹ thuật sản xuất gốm sứ thường được truyền từ đời cha sang đời con, qua không biết bao nhiêu thế hệ.

Người thợ thường sử dụng đất sét đỏ và chất nhuộm màu làm từ khoáng chất và cỏ để tạo ra vô vàn sản phẩm có giá trị thẩm mỹ cao.

Nghệ thuật nấu nướng trứ danh ở Uzbekistan 

Tài nấu nướng của người dân Uzbekistan từ lâu đã nổi tiếng khắp thế giới. Những đàn cừu lớn của đất nước này đã giúp người dân có thể thoả sức trổ tài và sáng tạo nên các món cừu béo ngậy, được rán trong dầu hạt bông. Và trong bất cứ bữa ăn nào, họ cũng thưởng thức hương vị của rượu vodka.

Tuy vậy, mọi thứ đang thay đổi nhanh chóng và đặc biệt, thủ đô Tashkent là nơi hội tụ của rất nhiều quán ăn, phù hợp với nhiều khẩu vị đa dạng. Vì vậy, thực khách có thể dễ dàng tìm thấy nhiều món rau ở đây.

Tài nấu nướng của người dân Uzbekistan từ lâu đã nổi tiếng khắp thế giới.

Bánh mỳ là loại đồ ăn nổi bật ở Uzbekistan. Loại bánh này có hình tròn, được làm bằng bột nhão, đôi khi được bổ sung thêm sữa, trứng và thậm chí các loại thảo mộc. Người ta thường dùng các khung gỗ để tạo hình cho chiếc bánh.

Mỗi khu vực lại có một phong cách làm bánh riêng. Bánh ở thủ đô Tashkent thường nhẹ và mịn hơn so với bánh ở thành phố Samarkand và Bukhara. Đây là món ăn thường ngày của người dân Uzbekistan.

Bánh mỳ ở thủ đô Tashkent thường nhẹ và mịn hơn so với bánh ở thành phố Samarkand và Bukhara.

Ngoài ra, đất nước này còn có nhiều loại đặc sản khác như cơm rang, mì (một dấu hiệu cho thấy sức ảnh hưởng từ "con đường tơ lụa" của Trung Quốc).

Món cơm rang của Uzbekistan được chế biến trong một chiếc chảo lớn với nhiều lớp thịt cừu, rau củ và gạo được xếp chồng lên nhau một cách cẩn thận. Khi được bày ra đĩa, thứ tự của các lớp thức ăn sẽ bị đảo lộn với lớp thịt cừu nằm ở trên cùng. Cách bày biện như vậy là nhằm chia đều thịt cho mọi người. Đây là dấu hiệu chứng tỏ thói quen lâu đời của người dân du mục, một cử chỉ này thôi cũng đủ để du khách cảm nhận được sự tử tế và lòng hiếu khách của người dân nơi đây.

Món cơm rang của Uzbekistan được chế biến trong một chiếc chảo lớn với nhiều lớp thịt cừu, rau củ và gạo được xếp chồng lên nhau một cách cẩn thận.

Lắng nghe "Các giai điệu của phương Đông"

Người Uzbekistan còn tự hào với nền âm nhạc và các điệu múa của đất nước mình. Ở Samarkand, bạn có thể trải nghiệm một trong những sự kiện đáng được mong đợi nhất của thành phố, Lễ hội Âm nhạc Quốc tế Sharq Taronalari.

Diễn ra giữa quảng trường Registan hùng vĩ ở Samarkand, đây là sự kiện âm nhạc có quy mô lớn nhất ở Trung Á. Mục tiêu chính của lễ hội âm nhạc này là để tôn vinh âm nhạc dân gian không chỉ ở Trung Á mà còn ở khắp nơi trên thế giới, lưu giữ, phát triển truyền thống âm nhạc, khuyến khích các tài năng và thúc đẩy sự giao lưu văn hoá quốc tế trong hoà bình và hữu nghị. Được biết, từ ngày 25 đến 30-8-2017, các nhạc sĩ đến từ hơn 60 quốc gia đã tham dự lễ hội này.

Người Uzbekistan còn tự hào với nền âm nhạc và các điệu múa của đất nước mình.