Jack tai nghe đã kiên cường đứng vững suốt hơn 138 năm qua trước khi bị Apple thổi bay

“Sau hàng loạt tin đồn về việc Apple sẽ loại bỏ jack cắm tai nghe khỏi chiếc iPhone 7, đã có hơn 200 nghìn người kí vào bản kiến nghị mong muốn Apple xem xét lại vấn đề này. Đầu cắm nhỏ bé này là một ví dụ hiếm hoi trong lĩnh vực công nghệ có thể đứng vững trước những thử thách của thời gian”, theo cây viết Chris Stokel-Walker.

Ở thời điểm đó, việc có tin đồn rằng Apple sẽ loại bỏ jack 3.5, thay vào đó sẽ tích hợp jack cắm tai nghe vào cổng lightning (thiết kế riêng của Apple) đã làm rất nhiều người buồn lòng. Và sau khi được công bố, mọi thứ không còn là tin đồn nữa.

Những người hoài nghi đã chỉ ra rằng, sự thay đổi này có thể giúp chiếc iPhone có thiết kế mỏng hơn, nhưng thực sự nó sẽ khiến những chiếc tai nghe còn lại trở nên vô dụng hoặc người dùng sẽ buộc phải bỏ tiền túi ra để mua sản phấm chuyển đổi của Apple. Bản kiến nghị cho rằng động thái này của Apple sẽ có tác động xấu, tạo nên những núi rác thải điện tử trên khắp Trái Đất.

Điều đó cũng sẽ thổi bay đi một phần lịch sử của công nghệ đã kiên cường đững vững trong suốt hơn một thế kỉ qua. Jack tai nghe 3.5 là một một phần trọng bộ linh kiện cơ bản ở thế kỉ 19, là phiên bản thu nhỏ của jack cắm 6.35 (được cho là xuất hiện lần đầu tiên vào năm 1878).

“Nó phải là một cái gì đó có thể cắm vào và rút ra một cách dễ dàng nhưng vẫn đảm bảo an toàn cho kết nối”, theo Charlie Slee, thành viên Hiện hội Kỹ thuật âm thanh.

Ban đầu, jack ¼ inch được sử dụng rộng rãi bởi các nhà khai thác trong hệ thống tổng đài điện thoại cũ để kết nối và ngắt kết nối. “Tiêu chuẩn luôn luôn là jack 1/4 inch”, Tiến sĩ Simon Hall, người đứng đầu khoa công nghệ âm nhạc đại học Birmingham City chia sẻ.

Năm 1919: Những nhân viên vận hành hệ thống tổng đài điện thoại tại House of Common, Luân Đôn

“Tai nghe chuyên nghiệp trong các phòng thu âm, dây dẫn tín hiệu guitar, tất cả đều rũ bỏ jack ¼ inch”.

Tất nhiên, các thiết bị âm thanh càng ngày càng nhỏ gọn yêu cầu các đầu cắm cũng phải có sự thay đổi.

Phiên bản jack 3.5 nhanh chóng trở nên phổ biến, xuất hiện rộng rãi trên các thiết bị tai nghe cá nhân vào giữa thế kỉ 20.

Jack cắm này được biết tới với kết nối 3 phần: đỉnh kết nối (tip), phần vòng đai (ring) và phần ống bọc ngoài (sleeve) – kết nối TRS. Phần đỉnh đầu truyền âm thanh vào bên trái của tai nghe stereo, và phần vòng đai truyền âm thanh sang bên còn lại. Phần bọc ngoài có chức băng bọc và bảo vệ phần bên trong của jack. Cấu trúc này là âm thanh stereo – phích cắm mono ban đầu chỉ có phần đỉnh đầu và phần thân bảo vệ. Một số loại đầu cắm hiện đại ngày nay cho phép kiểm soát thêm phần micro và độ to nhỏ của âm thanh trên tai nghe.

“Về mặt kĩ thuật, nó thực sự không phải là một thiết kế tồi”, Slee nói về tính tiện dụng, đó là một thiết kế đáp ứng được yêu cầu.

“Nếu các bộ phần được sản xuất với giá rẻ, các đầu cắm có thể bị vỡ hoặc mất tín hiệu kết nối, nhưng cuối cùng nó thực sự đáp ứng được mục tiêu đề ra”.

Tuy nhiên, nếu những tin đồn chưa được xác nhận trở thành sự thật, đó là lời cảnh báo dành cho jack cắm 3.5.

Apple có hàng loạt cột mốc trong việc sớm xóa bỏ những thứ mà sau đó cũng biến mất trên sản phẩm của các đối thủ. Apple khai tử đĩa mềm 3.5 inch, và họ cũng là một trong những công ty đầu tiên loại bỏ ổ đĩa quang. Nhưng những người đã kí vào bảo kiến nghị trên website Sum of Us và các phương tiện truyền thông xã hội cho rằng hành động này của Apple xuất phát từ lòng tham của bản thân họ.

Cảm giác đâu buồn là điều hiển nhiên khi Apple đang cố gắng chuyển đổi mọi giao thức về duy nhất cổng kết nối Lightning độc quyền của mình. “Thực sự đau đớn khi chúng ta vẫn còn hàng trăm triệu thiết bị đang sử dụng chuẩn jack kết nối cũ”, theo lời Horace Dediu, chuyên gia phân tích công nghệ có kiến thức chuyên sâu về Apple.

Nếu bạn đang sử dụng loại tai nghe trị giá 1000 USD cho chiếc iPhone của mình, bạn sẽ hơi phật ý đấy.

Charlie Slee cho rằng người dùng cũng đang quan ngại về việc “nhường lại” quyền kiểm soát cho Apple. “Mọi người đang cảm thấy hơi khó chịu vì họ thích được nghĩ rằng họ có quyền kiểm soát công nghệ mình đang sử dụng”, Charlie nói.

Nhưng quan điểm rằng người dùng đang nắm quyền kiểm soát công nghệ là không đúng, Slee chia sẻ: “Trên thực tế, mọi thức hoàn toàn ngược lại. Các công ty lớn trong ngành công nghệ luôn luôn nắm quyền quyết định cách bạn nghe nhạc và xem videos như thế nào”.

Các loại tai nghe từng có trong lịch sử

Nhà phát mình Thomas Edison (1847 – 1931) nghe âm thanh từ máy phát nhạc bằng chiếc tai nghe đầu tiên trong lịch sử

Những chiếc tai nghe “nguyên thủy” được sử dụng cho việc nghe nhạc từ các máy quay đĩa chỉ là những ống nghe âm thanh đơn giản.

“Các ống nghe này thực sự chỉ là những chiếc ống nghe điện thoại phù hợp với mục đích sử dụng của cả bộ thiết bị”, theo chia sẻ của John Liffen, phụ trách Truyền thông tại Bảo tàng Khoa học. Thiết bị nghe này thường chỉ có thể sử dụng cho một bên tai.

Bộ tai nghe đầu tiên cùng với một bộ đầu thu sử dụng cho mỗi tai được gọi là “điện thoại”. Cái tên này được thay thế vào đầu những năm 1920 bằng cụm từ “tai nghe” khi chúng đã được sử dụng rộng rãi trong việc nghe các bản tin phát thanh thông qua các thiết bị thu thanh tinh thể.

Trong nhiều năm sau đó, tai nghe được sản xuất kiểu “Bell” với nam châm vĩnh cửu, cuộn dây và màng chắn. Những chiếc tai nghe điện thoại cao cấp ngày nay được đánh giá là phức tạp hơn rất nhiều, nó giống như một chiếc loa thu nhỏ.

“Tôi nghĩ đây chỉ là chuyện bé xé ra to”, Simon Hall cho biết. Về lập luận của mình, ông cho rằng để có một jack cắm tai nghe tiêu chuẩn hóa trên điện thoại di động hay máy nghẹ nhạc MP3 là điều tương đối xa xỉ trong thời đại hiện nay. “Nếu bạn nhìn vào các loại điện thoại di động ở thế hệ trước, ví dụ như một số sản phẩm của Nokia, bạn cần phải có một bộ chuyển đổi. Nếu bạn muốn kết nối tai nghe với một thiết bị chuyên nghiệp, bạn cũng cần một bộ chuyển đổi chuyên nghiệp”, ông lập luận thêm.

Gần đây nhất là năm 2010, những chiếc điện thoại của Samsung được trang bị một cổng cắm tai nghe không khác mấy so với loại jack cắm tin đồn của Apple thay thế cho jack 3.5 hiện nay, cổng Lightning.

Đây không phải là lần đầu tiên Apple làm dư luận dậy sóng. Quay trở lại năm 2007, khi cho ra đời chiếc iPhone thế hệ đầu tiên, công ty đã nhận được rất nhiều khiếu nại về việc jack cắm tai nghe bị chìm vào vỏ máy.

Một trò đùa gọi điều đó là “một kế hoạch kinh doanh tuyệt vời – phá vỡ một chức năng quan trọng của thiết bị, bán các giải pháp chỉ để cho vui và vì lợi nhuận”. Vấn đề đó đã được khắc phục khi Apple cho ra đời iPhone thế hệ thứ 2 vào năm 2008.

Nhưng Apple được biết đến với những công nghệ luôn phát triển: “Họ loại bỏ ổ DVD, loại bỏ ổ đĩa mềm; loại bỏ những cổng kết nối song song, và dần dần cũng loại bỏ cổng USB. Và đây là cách họ chuyển động,” theo lời Dediu, người chuyên quan sát những hoạt động của Apple. Ông cho rằng việc chuyển đổi jack 3.5 thành kết nối độc quyền của Apple có thể là một dấu hiện báo trước kế hoạch để kết nối tai nghe giống như ở thiết bị Apple Watch.

Mick Jagger (ban nhạc The Rolling Stones) tại một phòng thu ở Luân Đôn năm 1968

Những người sở hữu các loại tai nghe kiểu cũ có thể nhận rằng họ sẽ phải mua thêm các bộ chuyển đổi.

Dediu đưa ra dự đoán về sự chuyển đổi nhanh chóng: “Những gì Apple đang làm là chất xúc tác cho quá trình chuyển đổi. Sự chuyển đổi là điều chắc chắn sẽ xảy ra, nếu không có Apple, quá trình này có thể mất tới 10 tới 15 năm, nhưng bây giờ nó sẽ chỉ diễn ra trong 5 tới 7 năm”.

Dediu tin rằng đây là lúc xem việc jack 3.5 được thay thế như là một điều tất yếu. “Nghiên cứu định luật Moore và lịch sử của ngành công nghệ, một điều rõ ràng là chúng ta sẽ không thể gắn bó với một cái gì đó tương tự trong một thời gian dài”, ông nói thêm. “Nó thực sự đang dần sụp đổ sau khoảng thời gian tồn tại quá dài.

Tham khảo: BBC.com