Khi người Việt vẫn quen với xe máy xăng, xe máy điện đang dần trở thành xu hướng thế giới mới

Trong cửa hàng của mình tại Austin, Texas, Alan Stulberg có hàng trăm chiếc xe máy.

Khoảng 30 chiếc trong số đó thuộc về Revival Cycles, một cửa hàng độ xe mà anh làm đồng sáng lập. Và khoảng hơn chục chiếc nằm trong bộ sưu tập xe cá nhân của Stulberg. Tuy nhiên, một trong những chiếc xe yêu thích của Stulberg là là Zero S Motocycle, một chiếc xe máy điện.

"Xe máy điện mang lại cảm giác khác, một thứ gì đó thuần khiết và tốt hơn nhiều", Stulberg chia sẻ với CNBC.

Tay chơi xe dày dạn chia sẻ thêm rằng ngồi xe máy điện với khả năng tăng tốc từ 0 tới 166 km/h mà không cần sang số giống như bạn đang bay mà không cần rời khỏi mặt đất. "Giống như kiểu bạn là siêu anh hùng vậy. Tất cả những gì bạn nghe thấy chỉ là tiếng gió và bạn như đang trôi nổi trên các con đường khi ngồi trên xe máy điện", anh nói.

Trong một thời đại mà xe điện bốn bán và hai bánh đang trên đà phát triển, cả các thương hiệu xe máy danh tiếng như Harley-Davidson và Polaris đều có dự án xe máy điện của riêng mình.

Hồi tháng 3/2018, Harley đã đầu tư vào startup Alta Motors tại Silicon Valley. Kết quả là gần đây Harley tuyên bố rằng sẽ tung ra thị trường một mẫu xe máy điện trong năm tới. Hãng Indian Motorcycles của tập đoàn Polaris cũng tuyên bố sẽ ra mắt xe máy điện trong khoảng thời gian tương tự.

Tuy nhiên, một số công ty đã phát triển xe máy điện trong nhiều năm qua và đã đạt được những thành công nhất định. Chỉ có điều không mấy ai để ý tới họ.

Dự tiệc muộn

Zero Motorcycles thành lập vào năm 2006 và là một thương hiệu xe máy điện ít người biết tới. Công ty tư nhân có trụ sở tại California này bán ra từ 2.000 tới 10.000 xe mỗi năm cả tại Mỹ và quốc tế. Hiện tại, Zero Motorcycles đang trên đà tăng trưởng nhanh với tốc độ tăng trưởng hàng năm lên tới 40%. Các hãng xe máy điện khác bao gồm KTM và Alta Motors.

Mặc dù xe máy điện chỉ chiếm một phần nhỏ trên thị trường xe máy hiện tại nhưng theo hãng nghiên cứu thị trường TechNavio, ngành công nghiệp xe máy điện dự kiến sẽ tăng trưởng gần 42% vào năm 2021.

"Các phương tiện chạy điện sẽ tiếp tục phát triển lớn mạnh và chiếm phần trăm không nhỏ trong số các phương tiện vận tải toàn cầu, đó là điều không thể phủ nhận và không gì ngăn chặn được", Sam Paschel CEO của Zero Motorcycles nói. "Câu hỏi đặt ra là bạn muốn tham gia sớm hơn, đầu tư nhanh nhất cho phát triển công nghệ và hệ thống động cơ điện mạnh mẽ trước các đối thủ? Hay là bạn muốn là kẻ dự tiệc muộn"?

Trên thực tế, một số chuyên gia cho rằng các phương tiện chạy điện đã giúp định hình lại ngành vận tải toàn cầu.

"Những gì Tesla đã làm với Model S cho thấy khi có những lựa chọn hiệu suất cao ở mức giá hợp lý thì thị trường sẽ chuyển đổi một cách mạnh mẽ sang xe điện", Marc Fenigstein, đồng sáng lập kiêm giám đốc sản phẩm tại Alta Motors chia sẻ.

Tại Mỹ, phần lớn doanh số của Zero tới từ các thành phố bờ Tây như San Francisco và Los Angeles, Paschel cho biết. Điều này xuất phát từ việc các thành phố này đã có hạ tầng hỗ trợ xe máy điện.

Hiện tại, xe máy điện vẫn là một thị trường nhỏ tại Mỹ và cả trên toàn cầu. Theo khảo sát gần đây nhất, người mua xe điện tại Mỹ thường là cư dân thành phố ở độ tuổi 40 và sử dụng xe máy điện để đi làm.

"Những khách hàng độ tuổi này có khả năng quyết định chi tiêu và sẵn sàng móc ví mua một chiếc xe máy điện mới. Họ cũng là những người sớm chấp nhận công nghệ mới", Paschel nói.

Tất cả những gì bạn cần chỉ là bơm căng lốp xe

Zero bán nhiều mẫu xe máy điện khác nhau, phục vụ mọi nhu cầu từ đi làm tới đi phượt với mức giá dao động từ 8.500 tới 16.500 USD. Xe máy điện đi phượt của Alta Motors và KTM có giá từ 8.000 tới 10.000 USD.

Mặc dù có giá cao hơn một chút nhưng xe máy điện lại có chi phí vận hành thấp hơn xe máy dùng xăng truyền thống bởi vì bạn không cần đổ xăng hoặc thay dầu thường xuyên.

Động cơ xe máy điện cũng không nóng lên trong thời gian ngắn, đồng nghĩa với việc chân của người lái sẽ không cảm thấy sức nóng của động cơ trong các chuyến đi dài. Hơn nữa, động cơ xe máy điện phát ra tiếng ồn nhỏ hơn và một số mẫu xe máy điện không cần phải sang số.

"Về cơ bản, tất cả những gì bạn cần làm chỉ là bơm căng khí vào lốp xe", Fenigstein nói.

Ngoài ra, một số người tiêu dùng trẻ tuổi có xu hướng thích các mẫu xe máy nhỏ nhắn, thiết kế đẹp và xe máy điện hoàn toàn có thể đáp ứng những tiêu chí ấy. David Beckel, một nhà phân tích cao cấp tuyên bố.

Tuy nhiên, Beckel nói rằng vấn đề lớn nhất với các hãng xe máy điện nhỏ như Zero là hệ thống phân phối của họ quá hạn hẹp. Zero có khoảng 100 đại lý ở châu Âu và 100 đại lý khác ở Mỹ, phân phối xe tới hơn 30 quốc gia, theo Paschel. Những con số này kém quá xa so với các ông lớn như Harley. Năm ngoái, Harley-Davidson có 1.498 đại lý trên toàn cầu.

"Rất nhiều nhà đầu tư lôi Zero là làm ví dụ khi họ cho rằng xe máy điện sẽ không thể tồn tại được", Beckel nói. Nhưng ông cho rằng nếu các thương hiệu lớn như Harley bắt đầu sản xuất xe máy điện thì nhận thức của người tiêu dùng về thị trường này và danh tiếng của các hãng nhỏ cũng sẽ được nâng lên.

Không thể phủ nhận rằng xe máy điện ngày càng được nhiều người quan tâm hơn. Grant Dudson, một nhà phân phối xe máy điện, nói rằng ngày càng có nhiều người ghé thăm cửa hàng xe máy điện và scooter chạy điện của anh tại London. Thậm chí, có người còn chặn anh lại giữa đường để hỏi về chiếc xe máy điện anh đang đi. Trong khi đó, một dịch vụ chia sẻ xe máy điện cũng vừa được triển khai tại Brooklyn, New York.

"Xe máy điện rất dễ tiếp cận", Stulberg nói. "Bạn không cần biết đi xe máy, chỉ cần biết đi xe đạp thôi là đã có thể mua một chiếc xe điện nhỏ và lái một cách dễ dàng".

Stulberg, người dành cả thanh xuân để độ xe máy chạy xăng với thu nhập 6 con số, thừa nhận rằng sẽ có một ngày phần lớn xe máy trên phố chạy bằng điện.

"Trong 40 năm tới, vẫn có những người nghĩ rằng những chiếc xe máy chạy xăng tuyệt vời hơn", Stulberg. "Nhưng thành thật mà nói, đa phần những người nghĩ vậy đều lạc hậu y như loài khủng long".

Hạn chế lớn nhất của xe máy điện chính là phạm vi di chuyển hoặc nói cách khác là khoảng cách chúng đi được mỗi lần sạc đầy.

Mẫu xe có dung lượng pin lớn nhất của Zero, Zero SR, có thể đi gần 360 km mỗi lần sạc đầy. Trung bình, một chiếc xe máy chạy xăng có thể chạy khoảng gần 500 km mỗi lần đổ đầy bình xăng.

Theo Corinna Mantlo, một người đam mê motor ở New York, khó có thể dùng xe máy điện đi phượt xuyên quốc gia bởi không có các trạm sạc hỗ trợ. "Khi bạn mua xe máy điện bạn phải có những giải pháp sạc lại nó để tiếp tục sử dụng", Mantlo nói.

Mantlo thích xe máy chạy điện nhưng anh tỏ ra ngần ngại bởi nếu không có cơ sở hạ tầng hỗ trợ thật khó để dùng chúng ở những thành phố như New York.

"Tôi sống ở lầu 5", Mantlo nói. "Tôi sẽ phải trả thêm 300 USD mỗi tháng để thuê chỗ đậu xe bên ngoài tòa nhà và sau đó phải ròng dây điện từ cửa sổ xuống để sạc xe".

Tuy nhiên, Paschel bác bỏ hoàn toàn những lo ngại trên. Anh nói rằng xe máy điện của Zero có thể sạc bằng cách cắm vào ổ 110V trên toàn quốc. Tuy nhiên, nếu được sạc ở những trạm sạc thích hợp thì tốc độ sạc sẽ nhanh hơn và xe sẽ đi được quãng đường dài hơn. Ngoài ra, trong tương lai khi công nghệ pin được cải tiến, phạm vi di chuyển của xe máy điện cũng sẽ được tăng lên.

"Không phải ai cũng dùng xe máy cho những hành trình hàng nghìn kilomet", Stulberg, người đã mua chiếc xe máy điện Zero từ bốn năm trước chia sẻ. "Hầu hết mọi người chỉ đi khoảng 10, 15 km mỗi ngày để tới chỗ làm và về nhà. Hoặc họ có thể đi dạo khoảng 80 km vào buổi chiều tà hay một chuyến dã ngoại 3 tiếng vào Chủ nhật. Những chuyến như thế chỉ dài khoảng 160 km là cùng và xe máy điện hoàn toàn đáp ứng được".

Người Việt cũng đã có xe máy điện của riêng mình

Sáng hôm nay, 3/11, hãng Vinfast đã chính thức trình làng mẫu xe máy điện thông minh dành cho thị trường Việt Nam. Xe máy điện Klara của Vinfast được thiết kế theo hình dáng scooters để phù hợp với điều kiện đường xá tại nước ta. Xe có kết nối internet, có khả năng chống ngập nước tốt và có tính năng mở khóa từ xa.

VinFast eScooter - xe máy điện thông minh được phát triển theo tiêu chí "Bền đẹp - Thông minh - Sinh thái", là tổng hòa giữa thiết kế thanh lịch, thời trang với sự bền bỉ, hiệu suất cao, cùng các tính năng thông minh đi kèm với hệ sinh thái toàn diện lần đầu tiên xuất hiện tại Việt Nam.

Theo Vinfast - sau Klara, cho đến hết năm 2019, sẽ có thêm 4 mẫu xe máy điện thông minh, phủ khắp các phân khúc từ trung cấp, cao cấp đến siêu cao cấp nhằm đáp ứng tối đa nhu cầu của khách hàng. Ngoài ra, Công ty cũng có kế hoạch sớm ra mắt 3 mẫu xe điện dành riêng cho lứa tuổi học sinh tại Việt Nam.

Nhà máy sản xuất xe máy điện VinFast có tổng diện tích 6,4 hécta, công suất thiết kế giai đoạn 1 là 250.000 xe/năm, giai đoạn 2 là 500.000 xe/năm và có thể mở rộng tới 1 triệu xe/năm, nhằm mục tiêu trở thành cơ sở sản xuất xe máy điện hiện đại bậc nhất Đông Nam Á.

Dự kiến, VinFast sẽ mở bán chính thức sản phẩm xe máy điện thông minh Klara vào ngày 17/11/2018.