Gen siêu vi khuẩn kháng thuốc - ác mộng loài người đã xuất hiện ở ngay những thành phố lớn vì ô nhiễm không khí

Không khí ô nhiễm trong thành phố không chỉ đe dọa chúng ta bằng các chất vô cơ độc hại. Một nghiên cứu mới đây chỉ ra rằng: Nó còn có thể chứa và lan truyền những vi khuẩn siêu kháng thuốc, gây ra bệnh nhiễm trùng không thể điều trị.

Các nhà khoa học đến từ Đại học Gothenburg, Thụy Điển đã tìm thấy trong không khí ở Bắc Kinh rất nhiều gen vi khuẩn kháng thuốc. Trong đó, có cả sự hiện diện của một gen vô cùng nguy hiểm. Hiện tại, những nguy cơ gây ra bởi vấn đề này chưa thể được đánh giá.

Trong không khí ô nhiễm ở Bắc Kinh chứa rất nhiều gen vi khuẩn kháng thuốc

Trong nghiên cứu đăng trên tạp chí Microbiome, các nhà khoa học đã phân tích tổng cộng 864 mẫu DNA trên người, động vật và môi trường, thu thập từ nhiều địa điểm khác nhau trên thế giới. Mục đích của họ là tìm ra những gen có liên quan đến vi khuẩn kháng kháng sinh, nếu chúng thực sự có mặt.

Kết quả không nằm ngoài dự đoán, các mẫu DNA lấy tại thủ đô Bắc Kinh, Trung Quốc hiển thị một mức độ rất cao các gen kháng kháng sinh. Bắc Kinh trước đây vẫn nổi tiếng là một thành phố có không khí ô nhiễm bậc nhất thế giới.

Giáo sư Joakim Larsson, một nhà nghiên cứu trong nhóm cho biết: “Nhiều mẫu không khí mà chúng tôi phân tích đã thể hiện sự có mặt của rất nhiều gen kháng thuốc khác nhau”.

Mặc dù nghiên cứu không chỉ ra các vi khuẩn trong không khí ở Bắc Kinh có còn sống hay không, trạng thái sống của vi khuẩn được biết sẽ gây ra nhiều nguy cơ hơn. Giáo sư Larsson nói rằng: “Có lý do để tin rằng đó là một hỗn hợp của cả vi khuẩn sống lẫn vi khuẩn chết, dựa trên kinh nghiệm của các nghiên cứu không khí khác trước đây”.

Một điều đáng lo ngại nữa, nghiên cứu tìm thấy sự có mặt của gen mang tên “carbapenem”. Nếu sở hữu gen này, vi khuẩn có khả năng kháng được cả những loại thuốc điều trị dự phòng sau cùng, khi mọi loại kháng sinh khác đã không còn tác dụng.

Các nhà khoa học viết trong báo cáo rằng đang có một “nguồn lớn” các gen kháng kháng sinh ẩn mình trong môi trường ô nhiễm. “Đây có thể là một con đường lây nhiễm quan trọng hơn những gì chúng ta nghĩ trước nay”, Giáo sư Larsson nói. Mặc dù vậy, các nhà khoa học cũng chưa thế đánh giá được mối đe dọa của chúng.

Không khí ô nhiễm có thể ẩn chứa và lây lan vi khuẩn siêu kháng thuốc

Như chúng ta đã biết, kháng sinh là một phát kiến quan trọng của y học. Nó đã cứu sống hàng triệu người mỗi năm kể từ sau thế chiến thứ II. Nhưng cũng ngay từ thời điểm thuốc kháng sinh được phát minh, nó đã mất dần tác dụng. Lí do vì vi khuẩn có thể tiến hóa để thích nghi và chống lại tác dụng của thuốc.

Quá trình này tạo ra những chủng loại mới được gọi là siêu vi khuẩn. Những trường hợp siêu vi khuẩn kháng thuốc trên người đặc biệt nguy hiểm. Bởi đơn giản, nó rất khó và thậm chí không thể được điều trị, ngay cả những trường hợp nhiễm trùng đơn giản nhất. Bạn cứ thử tưởng tượng một vết xước từ gai hoa hồng cũng có thể gây chết người.

Trong tháng 9 vừa rồi, Liên Hợp Quốc đã lần đầu tiên phải đưa vấn đề vi khuẩn kháng thuốc ra trước một cuộc họp đại hội đồng. Vi khuẩn ngày càng trở nên kháng thuốc. Trong khi đó, các công ty dược phẩm hầu như không phát triển thêm thuốc kháng sinh mới.

Đó là lí do tại sao, các nghiên cứu như của Đại học Gothenburg thể hiện vai trò rất quan trọng. Trước đây, Giáo sư Larsson và nhóm của ông cũng đã có nhiều kinh nghiệm nghiên cứu về kháng kháng sinh. Họ đã từng công bố một nghiên cứu liên kết việc xả thải nước ô nhiễm với vi khuẩn kháng thuốc ở Ấn Độ.

Bây giờ, Giáo sư Larsson đang chuyển mối quan tâm này sang các nhà máy nước thải ngay giữa lòng Châu Âu. Họ dự định lấy mẫu vi khuẩn trong không khí của nhà máy nước thải, so sánh nó với vi khuẩn đường ruột của nhân viên nhà máy và người dân trong khu vực lân cận. Nếu có một mối liên kết nguy cơ, nó sẽ được tìm ra.

Trong cuộc chiến với siêu vi khuẩn, việc tìm hiểu những khu vực trọng điểm có sự hiện diện của vi khuẩn kháng thuốc là rất quan trọng. Những nghiên cứu như của giáo sư Larsson và các cộng sự không chỉ góp phần vào việc làm sạch môi trường trong thành phố, nó còn có thể giúp chúng ta đánh bại vi khuẩn kháng thuốc bằng cách ngăn chặn sự lây lan của chúng.

Tham khảo ScienceAlert