Làm xe điện dễ hay khó: Mơ đánh bại Tesla, BYD nhưng loạt 'ngôi sao mới nổi' này lại đang 'lạc lối' trên thị trường ô tô điện

Khi Trung Quốc giảm bớt các khoản trợ cấp mua xe điện cho người tiêu dùng – thứ nhiều người tin rằng chính là động lực để thị trường này tăng tốc phi mã, vượt qua hàng loạt quốc gia khác – cục diện thị trường đang thay đổi.

Trong khi những người chơi lớn nhất - Tesla và "gã khổng lồ" BYD – không có dấu hiệu muốn đánh mất vị thế dẫn đầu của mình thì các công ty "hạng hai" lại phải đối mặt với những thách thức ngày càng tăng.

Bộ 3 công ty được niêm yết tại Mỹ gồm Nio, Xpeng và Li Auto đang chứng kiến lợi thế của mình đang ngày càng bị xói mòn.

Khách hàng tham quan, trải nghiệm mẫu xe điện Li One của Li Auto.

Một phần, sự cạnh tranh mới đến từ các nhà sản xuất ô tô Nhà nước đã có sẵn tiền mặt, cơ sở hạ tầng và sẵn sàng vung tiền. Họ nhận sự trợ giúp của các công ty như Huawei, Baidu trong việc thiết kế phần mềm xe hơi thông minh. Đây được xem là sự bổ sung tuyệt vời cho các nhà sản xuất ô tô truyền thống, vốn tụt hậu khá xa về mặt công nghệ.

Thị trường ô tô điện Trung Quốc nhanh chóng mở rộng những năm gần đây. Nio, Xpeng và Li Auto trở thành những công ty khởi nghiệm trong lĩnh vực xe sử dụng năng lượng mới (NEV) hàng đầu. Năm 2021, tổng cộng 90.000 xe đã được 3 công ty này bán ra.

Theo Hiệp hội Xe du lịch Trung Quốc (CPCA), các thương hiệu xe điện địa phương rất phổ biến tại Trung Quốc, chiếm khoảng 4/5 thị phần trong 7 tháng đầu năm nay. Nhưng bất chấp dấu ấn đáng kể với người dùng, thị trường tăng trưởng mạnh, họ vẫn khó đạt được lợi nhuận.

Nio, từng được coi là kẻ thách thức Tesla của Trung Quốc, chỉ đứng thứ 4 về doanh số trong tháng 7, chưa từng lọt vào top 3 trong năm nay. Danh tiếng của công ty này cũng bị sụt giảm nghiêm trọng từ tháng 6 do những cáo buộc đã phóng đại doanh thu.

Nio nhận định rằng có thể đạt được lợi nhuận khi mở rộng quy mô, giới thiệu dòng sản phẩm mới. Trong khi CEO Li Bin kiên quyết rằng Nio sẽ không bán ô tô giá dưới 300.000 tệ (khoảng 42.800 USD), những người trong cuộc lại khẳng định họ sẽ cho ra mắt một thương hiệu con có tên mã Alps vào năm 2024.

Công ty có trụ sở tại Thượng Hải đạt doanh thu 9,9 tỷ nhân dân (1,4 tỷ USD) tệ trong quý đầu tiên của năm 2022 và lỗ ròng 1,78 tỷ nhân dân tệ (254 triệu USD). Từ năm 2019 đến 2021, khoản lỗ của công ty này lần lượt là 11,3 tỷ nhân dân tệ, 5,3 tỷ nhân dân tệ và 4 tỷ nhân dân tệ - tổng cộng tương đương hơn 2,9 tỷ USD.

Xe điện Nio trưng bày tại một hội chợ ở Bắc Kinh hôm 1/9.

Trong khi Xpeng tự định vị mình là một lựa chọn hợp túi tiền so với các đối thủ như Nio, họ vẫn phải giảm giá xe vào tháng 7 để giữ cho doanh số không bị sụt giảm. Một người trong ngành nói rằng Xpeng định vị xe điện của mình là đối thủ của xe xăng truyền thống nhưng chiến lược này không mang lại hiệu quả. Mặc dù bán chạy hơn Nio và Li Auto trong nửa đầu năm, công ty này đã lỗ 1,7 tỷ nhân dân tệ (242,5 triệu USD) và có doanh thu và tỷ suất lợi nhuận thấp nhất trong số 3 công ty.

Trong quý đầu tiên của năm 2022, Li Auo kiếm được 9,56 tỷ nhân dân tệ với khoản lôx ròng 10,9 triệu nhân dân tệ. Vào tháng 6, công ty đã phát hành chiếc xe hybrid mới nhất của mình mang tên L9. Doanh số ban đầu rất khả quan khi Li Auto nhận hơn 30.000 đơn đặt hàng vào tháng 8. Những chiếc xe đầu tiên bắt đầu giao hàng trong tháng 9.

Tuy nhiên, truyền thông Trung Quốc đưa tin đã có những vấn đề tiềm ẩn xảy ra với hệ thống treo của xe. Li Auto cho biết họ sẽ gia hạn điều khoản bảo hành, gồm cả việc sửa chữa miễn phí cho bất kỳ chiếc L9 gặp lỗi hệ thống treo nào.

Trong bối cảnh hoạt động tài chính kém cỏi, người ta đang nghi ngờ bộ 3 startup này còn nhận được sự hỗ trợ mạnh mẽ từ các nhà đầu tư nữa hay không.