Loài người thực sự nợ cá Piranha khét tiếng Amazon một lời xin lỗi: chúng đáng sợ là do con người

Quả thực trên thế giới, hiếm có loài vật nào có thể mang lại ám ảnh như cá piranha. Với hàm răng sắc nhọn, lại... cậy đông và vô cùng khát máu, cá piranha trở thành một nỗi khiếp sợ đối với nhiều loài vật, bao gồm cả con người. Loài cá khét tiếng tại sông Amazon (Brazil) đã là nguồn cảm hứng cho rất nhiều bộ phim kinh dị của Hollywood, với điểm chung là lột tả khả năng... tỉa sạch xương bất kỳ sinh vật sống nào không may rơi vào lãnh địa của chúng.

Nhưng bạn có biết nguồn cơn của nỗi sợ hãi này đến từ đâu không? Đó là Theodore Roosevelt - người đã được chứng kiến sự hung hãn của piranha và đưa vào một trong những cuốn sách của mình. 

15 phút rỉa sạch tận xương một con bò

Chuyện xảy ra vào năm 1912, Roosevelt tiến hành một chuyến thám hiểm xuống hạ lưu "con sông bí ẩn" nằm sâu trong lưu vực sông Amazon. 

Chuyến đi bắt đầu với 19 người, nhưng chỉ 16 trở về. Lý do không quá đặc biệt: bệnh tật, bị thương, thiếu lương thực, mệt mỏi, đuối nước... Ngay bản thân Roosevelt khi trở về cũng trong tình trạng nguy kịch, khi vết thương tại chân đang có dấu hiệu nhiễm trùng nghiêm trọng.

Nhưng dù có trải nghiệm không mấy vui vẻ, thì đây vẫn là chuyến đi có nhiều ý nghĩa. Roosevelt khi đó đã trở thành chính khách Bắc Mỹ đầu tiên ghé thăm rừng Amazon, và các ngư dân tại đây đã "chiêu đãi" họ bằng những món... đặc sản giải trí tương đối rùng rợn.

Theo như ghi chép của Herbert R. Axelrod - chuyên gia nghiên cứu về cá nhiệt đới, các ngư dân tại Amazon có dùng lưới quây một khu vực rộng 90m, trong đó chứa hàng trăm con piranha bị bỏ đói. Roosevelt lúc đó được dặn không được phép xuống nước, vì chúng là những con cá vô cùng đáng sợ.

Để chứng minh, họ đẩy một con bò già ốm yếu xuống sông. Một cảnh tượng kinh khủng đã xảy ra: hàng trăm con cá quẫy mình xâu xé, kéo con bò xấu số xuống nước. Chỉ hơn 10 phút sau, họ kéo lên một bộ xương trắng nhởn.

Cảnh tượng ấy đã để lại ấn tượng sâu sắc cho Roosevelt. Sau này trong cuốn sách về chuyến thám hiểm mang tên "Through the Brazilian Wilderness", ông mô tả đây là "loài cá hung hãn nhất thế giới. Ngay cả cá mập cũng thường chỉ săn mồi nhỏ hơn chúng. Còn piranha, chúng sẵn sàng lao vào tấn công, dù con mồi lớn hơn chúng nhiều lần."

"Hàm răng sắc nhọn giống cá mập, cơ hàm lại khỏe đến bất ngờ, cách chúng tấn công giúp răng ngập đến tận xương. Đầu chúng nhỏ, đôi mắt lạnh lùng đến tàn nhẫn, hàm răng "máy xay thịt", và hành vi thì hoàn toàn phù hợp với cấu tạo cơ thể."

Sự thật bất ngờ: cá piranha không quá hung hãn như chúng ta tưởng

Cảnh tượng Roosevelt thấy là thật, và suốt một thời gian dài loài người đã bị ám ảnh bởi sự đáng sợ của piranha. Tuy nhiên sau này, các nghiên cứu đã hé lộ một sự thật: việc chúng xơi tái con bò nhanh như vậy âu cũng là vì con người.

Cần biết rằng khu vực sông được quây lại đó chứa toàn những con cá piranha bị bỏ đói, nên chúng hung hãn hơn bình thường và có thể tấn công con mồi rất nhanh. Còn trong điều kiện thực tế, cá piranha rất khó có thể hạ gục được một con người trưởng thành khỏe mạnh.

Theo các tài liệu ghi nhận, piranha đã từng tấn công sinh vật sống nhưng chủ yếu là những cá thể chậm chạp, yếu đuối và già cỗi đến uống nước. Còn về cơ bản, chúng là loài ăn xác. Hầu hết các bộ xương người và động vật có dấu vết của piranha thực chất đều đã chết trước đó. Một nghiên cứu năm 2003 cũng cho thấy trong lịch sử có rất ít trường hợp con người bị piranha ăn thịt, và ít nhất 3 trường hợp trong đó đã chết trước khi bị tấn công.

Piranha có thể ăn nhiều thứ: thú, côn trùng, cá, thậm chí là ăn lẫn nhau. Nhưng trái với suy nghĩ của nhiều người, chúng không thực sự tấn công bất kỳ thứ gì. Nếu có sinh vật nào vô phúc bơi ngang qua, chúng sẽ chỉ... xin một miếng rồi thôi chứ không cắn rỉa liên tục. Và đa phần các nạn nhân của chúng đều sống sót, chỉ bị xây xước không đáng kể.

Thậm chí bạn có thể bơi ngang qua một khúc sông có piranha mà vẫn bảo toàn tính mạng, vì chúng không coi con người đang di chuyển là một mục tiêu được ưu tiên.

Tuy nhiên, cũng cần lưu ý rằng các trường hợp bị piranha "xin" một vài ngón tay hoặc chân là có thật, và tỉ lệ đang ngày càng tăng lên. Nguyên nhân là bởi các con đập tại sông Amazon đang xuất hiện ngày càng nhiều, tạo môi trường hoàn hảo cho piranha đến và sinh sản.

Tình cờ thay, các con đập với dòng nước chảy chậm cũng là địa điểm ưa thích dành cho con người đến bơi lội, dẫn đến tỉ lệ chạm trán giữa người và cá cũng tăng cao.

Tham khảo: IFL Science, How Stuff Work