Loạt bột có giá vài chục nghìn, mua đâu cũng được, “đánh bại” cả dàn dung dịch tẩy rửa đắt tiền

Công nghệ làm sạch gần 2 thế kỷ vẫn chưa có đối thủ

Baking soda được sản xuất và phân phối thương mại lần đầu tiên vào năm 1846 bởi hai anh em rể người Mỹ John Dwight và Austin Church.

Cả hai đã điều chế natri bicacbonat trong một căn bếp nhỏ ở New York, đóng gói thủ công và bán ra thị trường dưới tên Arm & Hammer Church & Co. thương hiệu sau này trở thành biểu tượng toàn cầu của dòng sản phẩm baking soda.

Trước đó hàng triệu năm, natri bicacbonat đã tồn tại tự nhiên trong các mỏ khoáng trầm tích. Tuy nhiên, chính năm 1846 mới đánh dấu bước ngoặt biến chất khoáng này thành một trong những vật liệu gia dụng phổ biến nhất hành tinh.

179 năm trôi qua, công thức ấy hầu như không thay đổi, vẫn đủ sức khiến cả ngành chất tẩy rửa phải dè chừng. Baking soda hiện được Environmental Working Group (EWG) xếp vào nhóm "Top 10 nguyên liệu làm sạch an toàn nhất".

Một gói bột soda công nghiệp 1 kg có giá chỉ bằng một chai tẩy rửa nhỏ, nhưng đủ dùng cho cả tháng. Không mùi nồng, không ăn mòn, không gây kích ứng da tay. Hiệu quả cao mà cực kỳ kinh tế.

Cơ chế hoạt động: bột nhỏ, sức mạnh lớn

Theo American Cleaning Institute, baking soda có tính kiềm nhẹ (pH ≈ 8,4) nên trung hòa được axit, cắt dầu mỡ và phá vỡ mảng bám hữu cơ. Khi gặp nước hoặc giấm, nó sinh khí CO₂, giúp đẩy bật chất bẩn khỏi bề mặt.

Nghiên cứu của Viện Hóa học Ứng dụng Hoa Kỳ năm 2023 cho thấy dung dịch 5% baking soda có thể loại bỏ đến 87% vi khuẩn bám trên inox gần tương đương các dung dịch gốc clo, nhưng không gây ăn mòn hay độc hại.

Những cách dùng "đáng đồng tiền bát gạo"

1. Làm sạch bếp và nồi chảo cháy

Rắc trực tiếp baking soda lên vết dầu, thêm ít nước và để 10 phút. Khi chà, cặn bẩn tự bong. Không cần dung dịch tẩy nặng mùi.

2. Xóa vết bút, vẽ tường của trẻ nhỏ

Trộn baking soda với kem đánh răng trắng theo tỉ lệ 1:1. Dùng khăn ẩm chà nhẹ. Vết sáp màu hay bút lông gần như biến mất, tường vẫn nguyên lớp sơn.

3. Làm trắng bồn rửa, nhà tắm

Rắc bột, xịt giấm, chờ sủi bọt rồi chà. Phản ứng axit–bazơ giúp bóc mảng bám cứng đầu mà không làm mòn gạch men.

4. Làm sạch ống thoát nước

Đổ ½ cốc baking soda, sau đó thêm 1 cốc giấm. Phản ứng sinh khí giúp "đẩy" cặn dầu và vụn thức ăn. Kết thúc bằng nước sôi.

5. Khử mùi tủ lạnh, giày, thùng rác

Đặt chén nhỏ baking soda mở nắp trong tủ lạnh hoặc tủ giày. Thí nghiệm của Healthline (2022) cho thấy nồng độ mùi khó chịu giảm hơn 60% chỉ sau 48 giờ.

6. Làm trắng đồ giặt, khử mùi vải

Thêm ½ cốc baking soda vào máy giặt cùng bột giặt. Nó trung hòa axit, khử mùi mồ hôi và giữ quần áo mềm hơn.

Mua baking soda sao cho chuẩn?

Thị trường hiện có hai dòng baking soda chính:

Loại food grade : Độ tinh khiết trên 99,9%, được kiểm nghiệm an toàn thực phẩm. Thường dùng trong nấu ăn, làm bánh, hoặc khử mùi trong tủ lạnh. Phổ biến nhất có thể kể đến baking soda Arm & Hammer hộp 454g có giá khoảng 40.000-60.000đ.

Loại cleaning grade : Dùng cho tẩy rửa, giặt giũ, vệ sinh bếp và khử mùi. Độ tinh khiết thấp hơn (95–98%) nhưng hoàn toàn đủ cho sinh hoạt, có giá rẻ chỉ bằng một nửa so với loại có độ tinh khiết cao. Bột baking soda chỉ dùng để vệ sinh như loại Caster Daily hộp 907g có giá chỉ khoảng 30.000-40.000đ. Thậm chí một số loại bột baking soda vệ sinh khác có giá chỉ khoảng 25.000đ.

Khi mua baking soda bạn cần cân nhắc kĩ nhu cầu bản thân vì loại tẩy rửa không dùng cho thực phẩm, vệ sinh rau củ, vì có thể chứa lượng tạp chất kim loại nhẹ. Nếu kinh tế rủng rinh, mua loại có độ tinh khiết cao vừa phù hợp để dùng nấu ăn, vừa có thể vệ sinh nhà cửa.

Baking soda là ví dụ hoàn hảo cho triết lý "hiệu quả không nhất thiết phải đắt đỏ". Một loại bột trắng, gần như vô hại, lại đủ sức thay thế hàng loạt dung dịch tẩy rửa công nghiệp.