Lý do khiến Microsoft ngày càng "yêu" Linux là vì những chiếc MacBook của coder

Khi giá cổ phiếu Microsoft vẫn tăng chóng mặt bất chấp những ảnh hưởng do Covid-19 gây ra, ai cũng hiểu rằng công ty phần mềm số 1 thế giới đã không còn là gã khổng lồ chậm chạp và ngạo mạn của thập niên 2000. Một trong những thay đổi lớn nhất được CEO Satya Nadella thực hiện kể từ sau khi lên nắm quyền là thay đổi hoàn toàn cách "ứng xử" của Microsoft đối với các đối thủ cạnh tranh. Microsoft giờ đã sẵn sàng bắt tay với Apple để phát triển ứng dụng cho iPad Pro hay với Google để phát triển điện thoại Android riêng.

Đáng chú ý nhất, từ chỗ gọi  Linux là "khối ung nhọt", Microsoft ngày càng gia tăng tính tương thích giữa Windows và hệ điều hành mã nguồn mở này. Tại sự kiện Build 2020 mới đây, công ty của Satya Nadella đã tiếp tục ra mắt một loạt cải tiến cho WSL, phần mềm hỗ trợ chạy file thực thi Linux trên nền Windows. Bên lề sự kiện, chủ tịch Microsoft Brad Smith thẳng thừng nhận phần sai trong quá khứ: "Microsoft đã đứng ở phía sai lầm khi phần mềm mã nguồn mở bùng nổ vào đầu thế kỷ… May mắn là, nếu bạn sống đủ lâu, bạn sẽ biết khi nào bạn phải thay đổi".

Microsoft không hề giấu tình cảm ngày một mặn nồng với Linux trong những năm qua.

Nhưng, như bạn có lẽ đã đoán ra, chẳng có ông lớn nào lại đủ "tốt bụng" để bỗng dưng thay đổi mà không có động lực tranh đấu phía sau. Microsoft có một lý do rất quan trọng để ngày càng "thân thiết" với Linux: gạt bỏ Apple ra khỏi lĩnh vực phần cứng/phần mềm doanh nghiệp, hất cẳng những chiếc MacBook và macOS để Surface và Windows nắm phần thống trị.

Bởi với rất nhiều coder, chuyên viên IT, nhà khoa học dữ liệu… trên toàn cầu, máy Mac đang là sự lựa chọn đầu tiên cho công việc. Máy Mac tràn ngập tại các sự kiện lớn dành cho giới phát triển. Máy Mac là lựa chọn của nhiều coder nổi tiếng, từ các tác giả uy tín như Martin Fowler hay Robert Martin cho đến những "ngôi sao" như Mark Zuckerberg. Máy Mac thậm chí còn được nhiều công ty công nghệ khác lựa chọn, từ IBM (kẻ đã khai sinh ra PC) cho đến đối thủ Google.

Không giống như cuộc chiến smartphone, smartwatch hay tai nghe True Wireless - nơi cảm tính của người dùng mang một ý nghĩa quan trọng, quyết định đặt Mac lên trên Windows của giới coder đến từ một lý do hoàn toàn khách quan. Thật trớ trêu, lý do này lại chính là… Linux. Do có tính mở, ổn định và tương thích cao, các phiên bản Linux đã thống trị thị trường máy chủ trong hàng chục năm qua, đè bẹp Windows Server hay Mac OS X Server. Tuy vậy, do trải nghiệm người dùng cuối không được trau chuốt, Linux chưa bao giờ thu hút được lượng người dùng đông đảo như Windows.

Phần mềm Terminal (dòng lệnh) mạnh mẽ và khả năng tương thích tốt với Linux là lý do MacBook được nhiều developer lựa chọn.

Điểm mạnh và điểm yếu của Linux có liên quan như thế nào đến máy Mac của Apple? Khác với Windows, macOS có khả năng tương thích tốt với phần mềm Linux. Do macOS là một hệ điều hành Unix giống như Linux, coder sử dụng máy Mac sẽ sở hữu môi trường làm việc cá nhân gần giống như môi trường server. Phần mềm dòng lệnh (Terminal) trên máy Mac cũng là một lợi thế quan trọng khi so sánh với CMD của Windows, vốn… hoàn toàn không tương thích với câu lệnh của Linux.

Nhưng nếu chỉ có lợi thế này thì có lẽ nhiều coder đã chuyển sang chỉ sử dụng Linux thay vì bỏ tiền mua Mac. Do Linux và các phần mềm phổ biến trên Linux như Thunderbird hay Firefox đều là các phần mềm được phát triển bởi cộng đồng, chất lượng của chúng khó có thể bì kịp các phần mềm được chính các thế lực khổng lồ như Apple, Microsoft hay Google phát triển. Hiện tại, Microsoft vẫn không hề có ý định đưa Office lên Linux, và Google hơn 10 năm qua cũng không hề phát triển một phiên bản Chrome hoàn thiện cho Linux (chỉ dừng lại với Chromium). Cả Office lẫn Chrome đều có mặt đầy đủ trên Mac.

Nhìn chung, người dùng Linux có thể sẽ phải tiêu tốn thời gian/công sức tìm hiểu để làm những tác vụ thông thường. Ví dụ, cài đặt hòm thư, cài đặt bộ gõ tiếng nước ngoài, cập nhật ứng dụng, lắp đặt nhiều màn hình… đều là đơn giản trên Windows/Mac nhưng lại có thể phát sinh nhiều vấn đề trên Linux. Hệ điều hành mà các nhà phát triển cần dùng nhất lại không được lòng họ là vì vậy.

Microsoft muốn trở thành cái tên số 1 trong cộng đồng coder...

...nhưng nhiều coder lại "yêu" MacBook hơn là laptop chạy Windows.

Chính vì vậy, máy Mac sẽ trở thành lựa chọn hoàn hảo của coder. Khi dùng Mac, họ không gặp nhiều vấn đề tương thích khi triển khai code từ môi trường phát triển của riêng mình lên môi trường triển khai, cũng không phải tốn thời gian đối mặt với các vấn đề vụn vặt gắn liền với một hệ điều hành kén người dùng như Linux. Trái lại, macOS đem đến một trải nghiệm phần mềm vừa trau chuốt và dễ chịu, lại vừa tương thích với môi trường máy chủ. Điều này tạo nên một sức hút khổng lồ, khiến máy Mac trở thành lựa chọn phổ biến với giới IT chuyên nghiệp, bất chấp mức giá đắt đỏ và các scandal như bàn phím cánh bướm hay TouchBar.

Hiển nhiên, máy Mac trở thành một cái gai đặc biệt khó chịu trong mắt Microsoft. Để gây dựng được vị thế như ngày hôm nay, Microsoft đã tự định hình thành một công ty nền tảng - một gã khổng lồ cung cấp công cụ và sức mạnh công nghệ cho các coder trên toàn cầu. Nếu biểu tượng của giới coder lại không phải là Surface hay Windows mà lại là máy Mac, chắc chắn vị thế của Microsoft sẽ bị sứt mẻ đi rất nhiều.

Dù thị phần macOS vẫn chiếm phần nhỏ so với PC Windows, Microsoft vẫn sẽ phải tìm cách để đánh bại những chiếc MacBook trong một cộng đồng rất nhỏ - cộng đồng coder. Trải nghiệm Windows sau nhiều năm đã trở nên hoàn thiện, và để đánh bại hoàn toàn macOS, Microsoft chỉ cần gia tăng tính tương thích với Linux mà thôi. Sự xuất hiện của Ubuntu trên Windows Store, phần mềm WSL cho phép chạy ứng dụng Linux trên Windows hay sắp tới đây là phần mềm dòng lệnh Windows Terminal đều có chung một mục đích này. Khi coder có thể làm việc một cách thoải mái trên máy tính Windows, họ sẽ không còn lý do gì để mua Mac nữa cả.