Một loại hình xe điện hái ra tiền mà Tesla, BYD hay VinFast đang ngó lơ: Chờ cả năm mới có hàng, chậm chân là hết chỉ trong vài ngày, nhu cầu trong tương lai chỉ có tăng chứ không có giảm

Các nhà sản xuất ô tô đã chậm chân với loại hình xe điện thương mại – loại hình xe điện được quan tâm trong quá trình xanh hóa. Điều này đã mở ra một miếng bánh thị phần béo bở cho các nhà sản xuất xe thương mại điện khác có quy mô nhỏ hơn. Điển hình là thương hiệu Maxus từ công ty SAIC Motor Corp của Trung Quốc đã làm được ở châu Âu.

Xe điện thương mại (ECV) là xe được sử dụng cho mục đích thương mại nói chung dùng để chở người và hàng hóa. Nó bao gồm từ những chiếc xe bán tải (pick up) hạng nhẹ đến những chiếc xe tải và xe chở hành khách cỡ lớn.

Các khách hàng đã phàn nàn rằng hiện tại không có đủ những chiếc xe tải điện từ các thương hiệu như Ford, Stellantis hay Peugeout, Result hay Mercedes, vì vậy họ đang phải tìm kiếm các lựa chọn thay thế.

Các nhà sản xuất ô tô lâu đời đã chậm chân trong việc sử dụng xe điện, điều này đã giúp Tesla thống trị tại thị trường xe điện chở khách. Tuy nhiên với xe điện thương mại, họ cũng phải giải quyết các thách thức về chuỗi cung ứng khiến việc đưa ra thị trường còn rất xa vời.

Tại Anh, công ty giao hàng Packfleet ở Anh chỉ sử dụng xe tải điện để giao các đơn hàng tại London cho khách hàng là các doanh nghiệp lớn và nhỏ, họ muốn đưa đến trải nghiệm không khí thải cho người tiêu dùng.

Packfleet đã tăng trưởng gấp 10 lần vào năm 2022 và Giám đốc điều hành Tristan Thomas cho biết hầu hết đội xe gồm 53 chiếc của công ty là xe tải điện Maxus. Công ty đặt mục tiêu tăng gấp đôi đội xe vận chuyển của mình trong năm nay.

“Khi công ty tìm kiếm những chiếc xe tải điện đầu tiên vào cuối năm 2021, chúng tôi đã bị các đại lý cười nhạo và hầu hết các xe tải đến từ những thương hiệu lâu đời đều phải đặt hàng trước ít nhất là 1 năm”.

Gần đây Packfleet đã có thể mua được nhiều xe tải điện đến từ Peugeot, Ford và Citroen hơn, nhưng phải nhanh chóng mua hàng để có được chúng.

"Ngay khi những chiếc xe này có hàng, các đại lý gọi cho chúng tôi và chúng tôi phải di chuyển nhanh chóng đến đó. Nếu chúng tôi không lập tức mua, những chiếc xe này sẽ hết hàng chỉ trong vài ngày", Thomas cho biết.

SAIC cho biết họ đã bán được 18.000 xe thương hiệu Maxus chủ yếu chạy bằng điện ở Tây Âu và Scandinavia vào năm ngoái, bao gồm cả xe buýt và xe bán tải. "Chúng tôi có kế hoạch mở rộng hơn nữa sang các khu vực Trung Âu," họ cho biết thêm.

Dữ liệu về thị trường ECV rất khan hiếm, nhưng theo số liệu thống kê do Hội đồng Quốc tế về Giao thông sạch cung cấp cho Reuters, vào năm 2022, Maxus chiếm khoảng 6% thị trường ECV mới của Châu Âu, bao gồm cả Vương quốc Anh, họ đã bán được gần 5.000 chiếc ECV. Tổng số đó nhiều hơn Ford, Nissan hay Fiat và tăng 28% so với năm 2021.

Những người khác đang tìm cách giành thị phần bao gồm thương hiệu xe tải Geely, Farizon. Họ sẽ bắt đầu cung cấp xe tải ở châu Âu vào năm 2024.

B-ON đã mua thương hiệu StreetScooter ECV từ đơn vị DHL Post của Deutsche Post. Họ đang đẩy mạnh sản xuất ở Đức và Mỹ, trong khi thương hiệu xe van BrightDrop của nhà sản xuất ô tô Mỹ General Motors cũng đang làm điều tương tự tại nhà máy của họ ở Ontario, Canada.

Ông Tim Albertsen, Giám đốc điều hành của ALD, một trong những công ty cho thuê phương tiện lớn nhất châu Âu, cho biết: “Không có cây đũa thần nào để khắc phục điều này, chúng tôi chỉ cần giúp các nhà sản xuất tăng tốc. Trong vài năm tới sẽ không có đủ nguồn cung ECV."

Một cuộc chạy đua mới

7 chiếc trong số 8 chiếc ECV của chuỗi siêu thị Asda của Vương quốc Anh đến từ thương hiệu Maxus, chiếc còn lại là Ford. Họ sẽ có thêm 50 xe tải Ford và 20 xe tải Maxus đang được đặt hàng, nhưng sẽ sớm cần thêm khi Asda điện khí hóa 1.300 xe tải giao hàng của mình.

Đại diện Asda cho biết họ muốn có những chiếc xe van khung gầm chạy điện của Mercedes, nhưng ông cho biết mặc dù những chiếc xe này ban đầu được dự kiến ra mắt vào năm 2022, nhưng chúng sẽ không đến tay khách hàng cho đến năm 2024.

Một phát ngôn viên của Mercedes-Benz cho biết nhà sản xuất ô tô cố tình tập trung vào các ECV để giao hàng trọn gói trước và phiên bản khung gầm sẽ ra mắt vào năm 2024.

Người phát ngôn của nhà sản xuất xe tải, van và xe buýt Ý Iveco Group cho biết họ sẽ sản xuất vài nghìn mẫu eDAILY ECV mới trong năm nay, đồng thời cho biết thêm rằng việc sản xuất xe van đã bị ảnh hưởng do thiếu linh kiện và chi phí nguyên liệu cao.

Ông Steven Merkt, người đứng đầu bộ phận giải pháp vận tải tại nhà cung cấp lớn TE Connectivity cho biết ngoài việc chậm trễ với các mẫu ECV, các nhà sản xuất ô tô truyền thống đang ưu tiên các mẫu xe chở khách khối lượng lớn hơn xe tải trong bối cảnh nguồn cung cấp pin xe điện eo hẹp.

"Chevy Silverado, Mercedes EQS, Ford F-150 Lightning là những câu hỏi đối với các nhà sản xuất. Nếu Ford thua cuộc chiến đó với chiếc F-150 Lightning, Ford sẽ không tồn tại".

Giám đốc điều hành BrightDrop, ông Travis Katz cho biết quy mô sản xuất là một quá trình cực kỳ khó khăn và tốn kém. Tuy nhiên với sự hỗ trợ của GM, công ty đang trên đà đạt được mục tiêu công suất hàng năm là 50.000 xe vào năm 2025.

Năm ngoái, B-ON đã sản xuất khoảng 2.500 chiếc ECV và đang tăng cường sản xuất ở Đức thông qua nhà sản xuất hợp đồng Neapco và ở California với nhà sản xuất xe điện Karma Automotive.

Giám đốc điều hành Stefan Krause cho biết công ty đang huy động 100 triệu USD vốn trong vòng hai đến ba năm tới, B-ON dự kiến công suất hàng năm là 60.000 ECV được chia đều giữa Châu Âu và Mỹ.

“Đây sẽ là một thị trường dựa vào nguồn cung trong một thời gian rất dài. Sẽ có rất nhiều chỗ cho nhiều đối thủ cạnh tranh", Krause nói.

Theo Reuters