NASA bỏ 900 triệu USD để nâng cấp một tháp phóng tên lửa còn đang bị nghiêng, có thể chỉ để dùng một lần duy nhất

NASA đã tiêu hàng tỷ USD vào việc xây dựng một trạm phóng cho tên lửa Space Launch System (SLS - Hệ thống Phóng Không Gian). Đây là một kiến trúc hỗ trợ phóng di động, có thể được sử dụng để thử nghiệm và phóng tên lửa nhưng theo một báo cáo mới đây từ NASASpaceflight, thì tòa tháp này đang "nghiêng" và "bị cong" một cách đáng lo ngại.

NASA lên tiếng rằng tòa tháp chưa đủ nghiêng để mà phải sửa chữa, tuy nhiên họ vẫn đang phát triển những phương án khắc phục sự cố xảy ra. Người ta vẫn có cớ để lo lắng cho tòa tháp hiện đại này: nó sẽ không "thọ" được lâu, và NASA sẽ sớm xin cấp vốn xây dựng một tháp phóng tàu nữa.

Thực tế mà nói, tòa tháp này có lẽ sẽ chỉ được dùng để phục vụ một lần phóng tàu duy nhất, phóng quả tên lửa SLS vào năm 2020. Sau đó, nó sẽ bị bỏ xó. Đây sẽ là một bước đi tốn kém đến phí phạm của cơ quan Vũ trụ lớn nhất thế giới này.

Việc xây dựng tòa tháp phóng tàu này được bắt đầu 9 năm về trước, khi mà NASA cần một trạm phóng di động cho một quả rocket khác hơn kế hoạch bây giờ, đó là Ares I. Theo như trưởng thanh tra NASA, thì cơ quan vũ trụ này đã tiêu 234 triệu USD để dựng nên tòa tháp phóng.

Tuy nhiên, khi dự án Ares I cũng như những quả tên lửa thuộc dòng V khác bị hủy bỏ hồi năm 2010, bệ phóng này đã không còn được trọng dụng.

Hình ảnh máy tính vẽ ra cảnh tên lửa SLS được gắn vào bệ phóng tốn kém trên.

Năm 2011, sau khi Quốc hội Mỹ chỉ đạo NASA xây dựng hệ thống tên lửa mới, chính là hệ thống SLS đã nói ở trên, cơ quan này bắt đầu nghiên cứu và phát triển một phương thức phóng cho SLS. Báo cáo sau nghiên cứu cho thấy việc điều chỉnh lại bệ phóng di động cũ sẽ tiêu tốn 54 triệu USD, chỉnh lại Bệ phóng Tàu con thoi Di động sẽ tốn khoảng 93 triệu USD, và xây một bệ phóng mới sẽ tốn khoảng 122 triệu USD.

Hiển nhiên là NASA sẽ phải đồng tình với phương án ít tốn kém nhất: họ quyết định chỉnh sửa lại bệ phóng cho tên lửa Ares I cũ. Nhưng NASA đã đánh giá thấp chi phí sửa đổi hệ thống này.

Thay vì con số khiêm tốn 54 triệu USD, Sở Thẩm ĐịnhTrách nhiệm Chính phủ Hoa Kỳ (GAO) đưa ra báo cáo cho thấy NASA đã tiêu tới 281,8 triệu USD trong các năm tài chính từ 2012 đến 2015 để điều chỉnh lại bệ phóng di động kể trên. Thế mà công việc đã hoàn thành đâu! Báo cáo mới nhất cho thấy NASA nhiều khả năng sẽ phải tiêu tốn thêm 396,2 triệu USD nữa từ năm 2015 cho tới lần phóng tên lửa đầu tiên của hệ thống SLS, dự kiến diễn ra vào 2020.

Tổng thiệt hại là đây: từ khi xây là năm 2009 đến lúc phóng, NASA sẽ tiêu hết 912 triệu USD và có lẽ là chỉ để phóng duy nhất một tên lửa SLS. Họ đã mất TÁM NĂM để sửa đổi một bệ phóng mất có hai năm để xây. Đấy là con chưa kể là nó còn đang hơi nghiêng, khiến người ta không khỏi lo lắng.

Và vấn đề tiền nong chưa dừng lại ở đó. NASA dự định nâng cấp hệ thống tên lửa SLS, với lực đẩy mạnh hơn để mang nhiều hàng hóa lên Vũ trụ hơn. Tên lửa thay đổi, bệ phóng cũng phải thay đổi theo.

Dự kiến cơ quan vũ trụ này sẽ mất 33 tháng để hoàn thiện hệ thống, lại thêm thời gian chờ đợi vốn đã dài, tính từ ngày xây cho tới ngày bệ phóng di động này thực sự đem lại hiệu quả. Ban hội thẩm An toàn Hàng không Vũ trụ thuộc NASA đã đưa ra phương án xây một bệ phóng di động thứ hai với cái giá xấp xỉ 300 triệu USD.

Tên lửa SLS.

Mới đầu tuần này, Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence mới tới thăm Trung tâm Vũ trụ Kennedy, không rõ ông nghĩ gì. Mà trong năm tài chính 2019, ngân sách không thấy bao gồm một khoản "xây một bệ phóng tàu vũ trụ" nữa. Chưa rõ là NASA sẽ phải làm gì để khắc phục được những khó khăn chồng chất này đây.

Nhất là khi các cơ quan vũ trụ tư nhân đang trên đà phát triển. Ta đang nói tới SpaceX của Elon Musk và Blue Origin của Jeff Bezos.