Nhật Bản: Bắt buộc học sinh học lập trình từ cấp 2, đón đầu cách mạng công nghiệp lần 4

Theo báo cáo khoa học lộ trình đến năm 2030 của UNESCO, một cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đang âm thầm diễn ra với tốc độ khác nhau tại nhiều nền và khu vực kinh tế lớn của thế giới bao gồm châu Âu, Mỹ, Hàn Quốc, Nhật.

Cuộc cách mạng công nghiệp thứ 4 nhìn chung là cuộc cách mạng mang công nghệ thông tin vào phục vụ mạnh mẽ hơn cho cuộc sống của con người. Và trong đó, ngành lập trình giữ một vai trò vô cùng quan trọng bởi nó giúp con người viết ra những sản phẩm tùy biến phục vụ cho nhu cầu của họ.

Cuộc sống của nữ sinh trung học Emi Morikawa đã thay đổi hoàn toàn sau khi cô học lập trình máy tính. Hàng ngày, cuộc sống của cô cũng không khác nhiều so với nhiều nữ sinh khác, cô cũng đến trường, học chương trình phổ thông, tiếng Anh. Thế nhưng ít ai biết cùng lúc đó, cô cũng điều hành công ty tin học của riêng mình.

“Trong quá trình học lập trình, tôi nhận ra rằng việc lập công ty riêng sẽ có ích cho tương lai của tôi hơn là việc học đại học. Nhiều bạn bè cùng lứa tuổi của tôi đi học đại học mà không biết họ thích cái gì. Tôi nghĩ việc theo đuổi đam mê của mình quan trọng hơn tất cả”, nữ sinh Emi Morikawa chia sẻ.

Trong một thế giới luôn thay đổi nhanh chóng, nơi mà mọi thứ đều được số hóa, ngành lập trình đã trở thành công cụ quan trọng. Ngành không chỉ mang đến tri thức cho nhiều người mà còn giúp họ có được một công việc mới.

Đầu tháng 6/2016, chính phủ Nhật đã chính thức thông qua chương trình giáo dục lập trình mới cho học sinh phổ thông. Theo đó, tất cả các học sinh cấp 2 trường công tại Nhật sẽ bắt buộc phải học lập trình ngay từ đầu cấp. Mục tiêu của chương trình này là để chuẩn bị lực lượng nhân sự sẵn sàng cho cái được chính phủ gọi là “cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4”, đó sẽ là kỷ nguyên phát triển bùng nổ của nhiều ngành như robot và trí tuệ nhân tạo.

Còn theo kết quả một cuộc khảo sát mới đây của Bộ Giáo dục Nhật, việc dạy lập trình từ sớm có thể giúp phát triển tư duy và định hướng nghề nghiệp cho học sinh. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc chính phủ Nhật đang khuyến khích phát triển công dân Nhật khởi nghiệp, mở doanh nghiệp tự kinh doanh. Đây là thay đổi hiếm thấy trong lịch sử chính sách Nhật vốn chú trọng phát triển các tập đoàn lớn.

Morikawa bắt đầu học lập trình từ tháng 6 năm ngoái tại trường trung học ở Turlock, California. Chính tại ngôi trường này, cô cảm thấy vô cùng ấn tượng với việc rất nhiều học sinh cũng tầm tuổi như cô cũng đang đam mê với lập trình, có nhiều thành công và mơ ước trở thành nhà khoa học máy tính.

“Vào lúc ban đầu, mọi thứ thật quá mới mẻ đối với tôi. Thế nhưng ngay khi tôi học được đến trình độ để có thể tự viết ra chương trình của riêng mình, tôi bắt đầu nhận ra học lập trình thật là thú vị, nó tuyệt vời hơn rất nhiều việc suốt ngày đọc chép, ghi nhớ rồi thi để được điểm cao ở trường rồi cũng chả làm gì được với nó”, Morikawa nhớ lại.

Và không chỉ các sinh viên được hưởng lợi từ những thay đổi mới này. Nhiều công ty tư nhân cũng đang nhanh chóng bắt kịp xu thế thông qua việc mở nhiều chương trình dạy lập trình cho người trưởng thành muốn học code nhanh chóng.

Một trong số đó có thể kể đến trường Tech Camp tại Shibuya, Tokyo. Trường mở các khóa ngắn hạn dậy lập trình với nhiều thời gian và chi phí khác nhau. Chỉ riêng từ tháng 11/2014 đến nay, trường đã hoàn thành đến 3 nghìn khóa lập trình với hàng chục nghìn học viên. Số lượng học viên năm sau thường cao cấp đôi so với năm trước, trong đó có rất nhiều sinh viên đại học và doanh nhân.

Theo ông Yukinari Mako, một chuyên gia trong ngành công nghệ Nhật, vốn hiểu biết trong lĩnh vực IT, hoặc tối thiểu là hiểu các nguyên tắc lập trình, sẽ vô cùng quan trọng trong một xã hội mà ngày một nhiều những công việc được vận hành bởi hệ thống IT.

Thậm chí ông còn nhấn mạnh kiến thức về IT cũng quan trọng như biết đọc hay biết viết vậy. Ông khẳng định việc dậy lập trình ở các trường phổ thông sẽ giúp tạo tiền đề để nước Nhật phát triển ngành IT lên một tầm cao mới.

Ý kiến của nhiều chuyên gia ngành cho thấy cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 3 của Nhật đã khá thành công, Nhật ghi dấu trên thị trường thế giới với rất nhiều sản phẩm điện tử, công nghiệp nổi bật. Và giờ đã đến lúc Nhật cần ráo riết hơn để có thể thuộc nhóm dẫn đầu trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Một chuyên gia công nghệ khác thể hiện tâm lý buồn rầu khi ông nói: “Gần như tất cả những website nổi tiếng nhất thế giới như Google, Twitter hay Facebook đều là sản phẩm của các công ty Mỹ. Điều này cũng đồng nghĩa với việc doanh thu quảng cáo từ những dịch vụ này chảy về túi người Mỹ và chẳng góp gì cho tăng trưởng kinh tế Nhật. Đã đến lúc người Nhật phải nỗ lực có sản phẩm của riêng mình.”

Việc dậy lập trình ngay từ cấp 2 còn giúp cho học sinh Nhật có khả năng tư duy và suy nghĩ độc lập hơn.

Còn theo giáo sư tại đại học Aoyama Gakuin University, ông Kazuhiro Abe, việc học lập trình từ sớm sẽ giúp học sinh sẽ có được tư duy của những nhà lập trình: “Việc viết mã lập trình là quá trình tìm giải pháp tốt nhất cho một vấn đề có nhiều cách giải quyết. Nó khác hoàn toàn so với các bài kiểm tra thông thường, nơi học sinh thường chỉ được cho phép có một đáp án chính xác.”

Ông khẳng định việc học lập trình từ sớm cũng giúp tăng tính sáng tạo cho học sinh phổ thông bởi hiện nay, nhiều học sinh giỏi về các thiết bị công nghệ còn hơn cả giáo viên, chính vì thế, các em sẽ luôn biết cách tìm ra những cách tiếp cận mới cho riêng mình. Giáo viên chỉ nên đóng vai trò hỗ trợ chứ không nên được phép áp đặt cho các em.

Tại nhiều thành phố thuộc tỉnh như Koga tỉnh Ibaraki, Takeo tỉnh Saga, học sinh được học lập trình thậm chí từ cấp 1 với sự tham gia tình nguyện tích cực của rất nhiều doanh nhân và những người chuyên gia IT. Kết quả các cuộc khảo sát cho thấy học sinh rất thích thú với chương trình này.

Trên thực tế, việc cho học sinh học lập trình không chỉ đang trở thành xu thế tại Nhật mà còn rất nhiều nước khác trên thế giới. Từ năm 2000, lập trình là môn học bắt buộc tại các trường trung học ở Israel. Năm 2014, chính phủ Anh công bố chương trình dậy lập trình bắt buộc cho học sinh từ 5 tuổi.

Tháng 1/2016, Tổng thống Mỹ Barack Obama cũng đã công bố kế hoạch đầu tư 4 tỷ USD vào chương trình đào tạo ngành khoa học máy tính cho học sinh Mỹ. Google và nhiều doanh nghiệp IT sẽ cùng hợp tác để mở các chương trình dậy lập trình miễn phí cho học sinh phổ thông.

Theo trí thức trẻ/cafebiz