Những người sống trong bầu không khí ô nhiễm dễ bị tổn thương bởi Covid-19

Công việc chiếm nhiều thời gian nhất của cô Juliana Pino là tìm cách trục xuất những công ty, doanh nghiệp xả thải bừa bãi ra khỏi khu vực Little Village, Chicago. Little Village - Làng Nhỏ là cộng đồng người Latin lớn ngụ tại thành phố Chicago, và cũng nằm giữa một khu công nghiệp lớn.

Năm 2020 này, công việc của cô Pino và cộng sự khác trước đôi chút: họ thăm nom nhóm những người già trong Làng, quyên góp tiền để mua nhu yếu phẩm cho những cụ không có năng lực tài chính, và dịch nhưng thông tin liên quan tới dịch Covid-19 sang tiếng Tây Ban Nha cho những người không biết tiếng Anh. 

Công việc khác trước chỉ đôi chút, vì trọng tâm mà cô Pino hướng tới vẫn là bầu không khí sạch sẽ cho Làng.

Dịch Covid-19 thay đổi hầu hết những khía cạnh cuộc sống. Và cũng giống như nhiều thứ thảm họa khác, có những vùng chịu ảnh hưởng nặng nề hơn nơi khác. Vì đây là bệnh đường hô hấp, những người sống tại khu vực có bầu không khí ô nhiễm sẽ mang nguy cơ cao hơn. 

Những ca bệnh Covid-19 nặng mang nguy cơ tử vong cao, và những người có tuổi, những người có tiền sử bệnh là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương nhất. Mà ngay cả khi không có dịch, thì rõ ràng những người sống tại khu vực không khí ô nhiễm sẽ mang tỷ lệ mắc bệnh phổi cao hơn.

Hồi đại dịch SARS 2003 diễn ra, một chủng khác của virus corona cũng đã khiến tỷ lệ tử vong những người sống tại khu vực không khí ô nhiễm cao hơn gấp đôi những khu vực khác. Đến giờ, ta vẫn chưa có dữ liệu về chất lượng không khí hiện tại ảnh hưởng ra sao tới những vùng dịch.

Còn một yếu tố nữa ủng hộ giả thuyết ô nhiễm không khí khiến virus tàn phá con người nặng nề hơn, đó là tại Trung Quốc, đàn ông nhiễm Covid-19 tử vong nhiều hơn phụ nữ. Có thể đưa ra nhận định rằng những khu vực công nghiệp - nơi có nhiều khói ô nhiễm sẽ có tỷ lệ nam giới cao hơn, nên tỷ lệ tử vong cao hơn có thể từ đó mà ra. Nếu việc hút thuốc có thể khiến người ta mang nguy cơ cao hơn, thì khói bụi ô nhiễm cũng có tác hại tương tự vậy.

Nguy cơ nhiễm bệnh hiện hữu, và nhiều khả năng tỷ lệ lây nhiễm (và thậm chí là tỷ lệ tử vong) sẽ cao hơn khi bầu không khí ô nhiễm. Cho dù đó là khói từ khu công nghiệp hay khói thuốc lá, nó vẫn là mối nguy tới sức khỏe của người sống trong phạm vi gần.

Xét về mặt vi mô, thì việc hạn chế thuốc lá có thể cứu được cả bản thân người hút lẫn người xung quanh, nhất là trong tình cảnh đại dịch Covid-19 hoành hành. Xét về mặt vĩ mô, ta lại thấy “bổn cũ soạn lại”: hạn chế khí thải trước là để giảm ô nhiễm khu vực, sau là để cứu lấy khí hậu Trái Đất, ngay trước mắt thì là để hạn chế tỷ lệ tử vong do Covid-19.

Cả hai đều là bài học đã cũ, nhưng chưa thấy nhiều nơi thấm nhuần được nó.