Những viên nang bổ sung vitamin, khoáng chất có thể và không thể làm gì cho sức khỏe của bạn?

Tăng lực, giảm cân, đánh bại căng thẳng, cải thiện năng suất làm việc, giảm nếp nhăn và chống lão hóa… Bạn có thấy những cụm từ này rất quen thuộc?

Không xa lạ gì, đây chính là những hứa hẹn dễ dàng được tìm thấy trên nhãn của các loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất.

Nhưng liệu các loại vitamin và khoáng chất bạn sử dụng có hiệu quả như những gì nhà sản xuất nói? Có bằng chứng khoa học nào chứng minh một loại thực phẩm chức năng bổ sung vitamin hoặc khoáng chất có thể biến một chế độ dinh dưỡng nghèo nàn thành lành mạnh, làm tan mỡ thừa hay giúp bạn phòng tránh bệnh tật?

Những viên nang bổ sung vitamin và khoáng chất có thể và không thể làm gì?

Các chuyên gia nói rằng thực phẩm chức năng có thể giữ một vai trò trong chế độ ăn uống, nhưng hiệu quả của chúng rất khiêm tốn. Được gọi là thực phẩm chức năng hay thực phẩm bổ sung, chúng chỉ hỗ trợ chế độ ăn của bạn, chứ không có tác dụng thay thế hoặc chiếm chỗ các loại thực phẩm thông thường.

Bởi vậy hãy cùng tìm hiểu xem các loại thực phẩm chức năng chứa vitamin và khoáng chất có thể và không thể làm gì giúp cho sức khỏe của bạn:

1. Thực phẩm phải là hàng đầu, thực phẩm chức năng chỉ là phụ

Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất không được tạo ra để thay thế các bữa ăn hàng ngày của bạn. Các viên nang nhỏ bé ấy không thể thay thế toàn bộ chất dinh dưỡng và lợi ích từ các loại thực phẩm.

“Chúng có thể lấp những khoảng trống dinh dưỡng trong chế độ ăn uống, nhưng sẽ là thiển cận khi nghĩ rằng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất là chiếc vé giúp bạn có sức khỏe tốt hơn. Những khả năng siêu phàm đó chưa thể có mặt trong một viên nang nhỏ”, thạc sĩ Roberta Anding, một chuyên gia dinh dưỡng, phát ngôn viên của Hiệp hội Dinh dưỡng Hoa Kỳ cho biết.

Karen Ansel, một chuyên gia dinh dưỡng khác cũng đồng ý rằng tốt hơn hết là mọi người nên bổ sung vitamin và khoáng chất thông qua thực phẩm. “Các loại thực phẩm có chứa hàng ngàn chất thực vật (phytochemical), chất xơ và nhiều chất khác nữa. Chúng cùng nhau làm việc để thúc đẩy sức khỏe của bạn và không thể được thay thế bằng một viên nang hoặc một hỗn hợp nước uống chứa các loại thực phẩm chức năng".

Thực phẩm phải là hàng đầu, thực phẩm chức năng chỉ là phụ

2. Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất có thể giúp bạn điều gì?

Khi tất cả các loại thực phẩm bạn ăn thiếu hụt, hoặc không chứa, các chất dinh dưỡng cần thiết, ví như canxi, kali, vitamin D, vitamin B12, các loại thực phẩm chức năng bổ sung sẽ giúp bạn điền vào khoảng trống dinh dưỡng. Nếu có một khoảng trống thiếu hụt quá lớn, bạn có thể gặp nguy cơ mắc bệnh mạn tính.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng thực phẩm chức năng có ích khi nó được sử dụng để bổ sung, vào những phần dinh dưỡng bị thiếu hụt trong chế độ dinh dưỡng. Ví dụ như một nghiên cứu của Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ (NIH) tìm thấy phụ nữ, sau mãn kinh bị thiếu canxi và vitamin D, có thể tăng được mật độ xương và giảm nguy cơ gãy xương, nếu họ sử dụng thực phẩm chức năng.

Ngoài việc chỉ có tác dụng với những người bị thiếu hụt dinh dưỡng, một số ít nghiên cứu nói rằng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất có thêm tác dụng. Tuy nhiên, những lợi ích này vẫn chưa thực sự rõ ràng, chúng mới chỉ được gọi là “tiềm năng”. Các nhà nghiên cứu đang phải tiếp tục tìm hiểu.

Nhiều lợi ích từ thực phẩm chức năng vẫn chưa thực sự rõ ràng

Ghi nhớ những điều này khi bạn lựa chọn sử dụng thực phẩm chứng năng bổ sung vitamin và khoáng chất:

- Thực phẩm luôn là ưu tiên hàng đầu, thực phẩm chức năng chỉ dùng để lấp những thiếu hụt dinh dưỡng nhỏ. Bạn phải ưu tiên mua thực phẩm giàu dinh dưỡng trước. Dùng các hướng dẫn chế độ ăn để đảm bảo ngay cả những bữa ăn vặt của bạn cũng lành mạnh.

- Tính toán chế độ ăn của bạn. Tìm ra xem liệu những chất dinh dưỡng nào có khả năng bị thiếu hụt. Bạn có kiêng ăn một loại thực phẩm nào không? Ví dụ như người ăn chay hay bị thiếu kẽm hoặc vitamin B12. Người kiêng sữa có thể bị thiếu canxi hoặc vitamin D.

- Khi bạn nghi ngờ mình bị thiếu hụt một vitamin nào đó, lựa chọn vitamin tổng hợp sẽ an toàn hơn là những viên vitamin riêng lẻ, chúng có khả năng khiến bạn sử dụng vượt quá lượng cần thiết.

- Bạn có nghiện đồ ăn nhanh? Nếu bản thân chế độ ăn của bạn đã không lành mạnh, tin buồn là thực phẩm chức năng bổ sung vitamin cũng không thể giúp gì nhiều. Lúc này bạn phải tham khảo ý kiến của chuyên gia dinh dưỡng.

- Tôn trọng liều lượng sử dụng. Sử dụng quá liều thực phẩm chức năng cũng có thể gây ra độc tính.

- Thực phẩm chức năng chỉ nên là biện pháp phòng ngừa cho trường hợp bất khả kháng. Tốt nhất là bạn nên nạp dinh dưỡng qua chế độ ăn. Các loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất bao gồm: trái cây, rau quả, sữa, thịt…

- Phụ nữ trong tuổi sinh đẻ nên quan tâm đến sắt và axit folic.

- Những người trung niên trên 50 tuổi nên quan tâm đến vitamin B12.

- Hạn chế lượng axit folic bổ sung ở dưới 1.000 microgam mỗi ngày. Nạp nhiều hơn có thể làm tăng nguy cơ tổn thương thần kinh

- Phụ nữ đã mãn kinh và nam giới hầu như không cần bổ sung sắt.

- Phụ nữ có thai bổ sung thừa vitamin A có thể gây dị tật thai nhi.

- Nếu đã được bác sĩ chỉ định uống thực phẩm chức năng, hãy nhớ việc bạn phải uống chúng.

3. Điều gì nằm ngoài khả năng của thực phẩm chức năng?

Thực phẩm chức năng không giúp bạn giảm cân

Nhiều nhà khoa học luôn nghi ngờ hiệu quả của thực phẩm chức năng. Và nếu như vậy thì nó đáng bị nghi ngờ. Hãy nhớ rằng không một loại vitamin hay khoáng chất đóng trong viên nang nào có thể giúp bạn giảm cân. Một lời hứa hẹn như vậy vượt ra khỏi khả năng của thực phẩm chức năng.

“Đừng mong đợi một loại vitamin hay khoáng chất nào làm được những gì vượt ra khỏi khả năng của thực phẩm”, Anding nói. Điều đó cũng có nghĩa là nó không có tác dụng chữa bệnh.

Những lời hứa hẹn “trên trời” của nhà sản xuất trong quá khứ đã từng tạo thành một làn sóng, khiến luật pháp phải can thiệp vào bao bì và quảng cáo thực phẩm chức năng. Đó là lí do tại sao ngày nay bạn có thể nghe một câu rất quen thuộc đi kèm các quảng cáo: “Sản phẩm này không phải là thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”.

4. Cuối cùng, ai là người cần sử dụng thực phẩm chức năng bổ sung vitamin và khoáng chất?

Hỏi ý kiến bác sĩ về việc sử dụng thực phẩm chức năng của bạn

Như nhiều nghiên cứu chứng minh thực phẩm chức năng không có nhiều tác dụng với đa số mọi người. chỉ một nhóm ít người dân mới cần sử dụng đến thực phẩm chức năng. Trong trường hợp đó là những viên nang chứa vitamin và khoáng chất, bạn hãy đối chiếu bản thân với các đối tượng dưới đây, để xem mình có cần sử dụng thực phẩm chức năng hay không:

- Phụ nữ mang thai và cho con bú

- Người ăn chay

- Người ăn chế độ calo thấp

- Người bệnh

- Người bị dị ứng thực phẩm hoặc không dung nạp một chất dinh dưỡng nào đó

- Người kén chọn trong ăn uống, không ăn một loại thực phẩm nào đó

- Bất cứ ai có chế độ dinh dưỡng thiếu lành mạnh

- Trong một số trường hợp điều trị với thuốc

Cuối cùng, dù có quyết định thế nào, bạn vẫn phải tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng về việc sử dụng thực phẩm chức năng của mình. Đừng quá tin tưởng vào nhân viên tại các cửa hàng bán thuốc và sản phẩm hỗ trợ sức khỏe.

Theo Webmd