Ông Hoàng Nam Tiến: Đổi mới là tiêu chí tiên quyết để tạo ra những sản phẩm triệu người dùng

Là người làm việc hơn 30 năm tại FPT, theo ông, điều gì làm nên thành công của tập đoàn?

Chúng tôi tự hào có rất nhiều sản phẩm mà hàng triệu người và doanh nghiệp trên thế giới đang sử dụng, cũng tự hào vì có thể phát triển một tổ chức lớn mạnh trong thời gian dài, vừa nắm bắt cơ hội vừa có thể vượt qua thất bại.

Sự thành công của FPT được lý giải bằng nhiều lý do, nhưng đầu tiên là xuất phát từ triết lý là nghĩ khác và làm khác. Vì trong một thị trường cạnh tranh, nếu tất cả chúng ta đều tư duy giống nhau, làm giống nhau thì sẽ rất khó tạo ra đột phá. Vì vậy, phải đặt những mục tiêu khác biệt, tìm ra thị trường khác biệt và hành động khác biệt để tăng trưởng.

Hơn nữa, trong bất kỳ dịch vụ nào, từ phần mềm đến viễn thông và giáo dục, FPT đều lấy mục tiêu tối thượng là làm khách hàng hạnh phúc. Muốn làm được như vậy, chúng tôi thiết kế công ty và các cấp với mục tiêu lấy khách hàng là trung tâm. Mọi quyết định của công ty đều dựa trên 2 câu hỏi “Việc này khách hàng được lợi gì?” và “Khách hàng có hài lòng không?”.

Cùng với đó, chúng tôi luôn nỗ lực đưa trí tuệ Việt bước ra thế giới. Khi làm phần mềm, chúng tôi đặt mục tiêu “Go Global” và đến nay FPT Software đã làm việc với 102 trong số 500 công ty, tập đoàn lớn trên toàn cầu. Khi tôi còn làm thì chúng tôi sắp đến đoạn này, các bạn trẻ bây giờ sẽ tiếp tục làm điều này. Các bạn ý chắc chắn sẽ làm được và hàng trăm triệu người trên thế giới sẽ sử dụng sẽ dùng sản phẩm do FPT làm ra trong tương lai.

Ông công tác tại FPT Telecom giai đoạn 2020 – 2023 – đúng giai đoạn dịch bệnh Covid-19 trực tiếp ảnh hưởng nặng nề tới nền kinh tế. Vì sao FPT Telecom vẫn bán tốt và được nhiều người tiêu dùng lựa chọn sử dụng?

Cũng phải thừa nhận, chúng tôi không có giải phân vùng phủ tốt như của Viettel, cũng không có mức giá cạnh tranh được bằng VNPT . Nhưng FPT Telecom luôn được các tổ chức trung gian đánh giá và bình chọn là đơn vị phục vụ khách hàng tốt nhất. Đó chính là nét nổi bật, sự khác biệt của FPT Telecom.

Chúng ta đều biết rằng, cung cấp dịch vụ internet sẽ phải phục vụ nhiều khách hàng với nhiều mức thu nhập khác nhau, với nhiều thành phần xã hội khác nhau và nhiều trình độ học thức khác nhau. Do đó, để phục vụ được giải khách hàng với hàng triệu hộ gia đình như vậy, thực sự không hề đơn giản.

Khi tôi về FPT Telecom vào tháng 3/2020, 2021 bắt đầu mùa dịch, chúng tôi quyết định FPT Telecom sẽ có sứ mệnh là kết nối con người, kết nối yêu thương. Làm internet không chỉ để kinh doanh, để kiếm tiền nữa mà còn để kết nối và phát triển con người.

Trong mùa dịch, tình hình chung rất mệt mỏi, giữa lúc cách ly, nhiều người rất cô đơn. Nếu chúng ta không thể nói chuyện với nhau sẽ rất cô độc. Nếu như bình thường mọi người hay sử dụng dịch vụ Internet di động, khi chỉ ở nhà thì không thể nào ở trong nhà, mỗi người sử dụng một gói cước di động được. Lúc đó, chúng tôi có gói cước gia đình. Thời điểm đó gói cước gia đình vô cùng giá trị vì chi phí thấp và đáp ứng được nhu cầu. FPT không phải là người tiên phong, nhưng chúng tôi cũng đã làm tốt được một số việc đáng tự hào như vậy, vì mục tiêu phục vụ khách hàng tốt nhất.

Ông đang phát triển các sản phẩm giáo dục tại FPT, lĩnh vực này rất khác so với FPT Software và FPT Telecom. Vậy tư duy “nghĩ khác, làm khác” trong giáo dục của FPT là?

Tại Tổ chức giáo dục FPT, bất kỳ bạn học tập tại chương trình nào, cấp bậc nào, bạn đều được bình đẳng về cơ hội học tập, phát triển. Tiếp theo, Tổ chức giáo dục FPT định vị mình không chỉ là một đơn vị cung cấp kiến thức mà còn có vai trò kiến tạo không gian phát triển và hình thành bản ngã của một thế hệ trẻ.

Một trong những quyết định gây tranh cãi trước đây của FPT Education là đưa Việt võ đạo – Vovinam vào chương trình học các cấp. Chúng tôi tin một trí óc sáng suốt cần cho một cơ thể khỏe mạnh. Với hơn 100.000 học sinh, sinh viên đang theo học tại các trường Đại học, Cao đẳng và Trung học trên khắp cả nước hiện nay, chúng tôi hay nhận mình là “Võ đường lớn nhất Việt Nam”. Khi dạy võ cho học trò, chúng tôi đặt ra 4 mục tiêu:

Đầu tiên là học võ đạo - đạo làm người, đạo hành xử.
Thứ hai, học võ để cơ thể luôn khỏe mạnh.
Thứ ba, học võ để có thể bảo vệ chính mình.
Thứ tư, học võ để bảo vệ người thân từ những sức mạnh đó.

Không chỉ học Vovinam, mỗi em sinh viên ở FPT sẽ được học một đạo cụ dân tộc. Các em có thể chọn sáo, đàn bầu, đàn tranh…. FPT cũng từng nhận nhiều phản hồi khác nhau về quyết định này nhưng chúng tôi tin rằng, không có gì tốt bằng việc một sinh viên, học sinh của FPT Education trưởng thành từ mái trường, bước chân vào đời, bước ra thế giới với tiếng đàn và giai điệu của người Việt trong tim.

Tôi cũng phải khoe rằng dịp Quốc khánh 2/9 vừa rồi, 1.350 giảng viên và sinh viên Tổ chức Giáo dục FPT đã cùng hòa tấu nhiều khúc nhạc dân tộc bằng đàn bầu, đàn tranh, tỳ bà… Chúng tôi ghi hình tại các campus khắp 3 miền, đặt tên clip này là “Thiên m”. Điều này không chỉ để khoe mà chúng tôi muốn qua điều này để hình ảnh đất nước, con người và đặc biệt là hình ảnh sinh viên Việt Nam - những chàng trai cô gái sống trong thời đại hội nhập, vừa là những công dân toàn cầu, vừa trân trọng gìn giữ trong mình một tâm hồn Việt, giá trị Việt.

Nguyện vọng hơi cá nhân hơn, tôi rất muốn các em học tại FPT biết nấu những món ăn Việt Nam như phở, hủ tiếu, bún cá, lẩu mắm… nếu được như vậy thì đáng quý quá. Các em không những nắm vững nghề nghiệp và tương lai của mình mà còn hiểu biết và tự hào về văn hóa bản địa. Thử tưởng tượng một ngày đi học hoặc làm việc tại nước ngoài, các em nấu một nồi phở bò mời các bạn trong lớp từ mọi nơi trên thế giới thưởng thức, các em sẽ thấy tự hào tôi là người Việt Nam đến thế nào.

Ngoài việc tư duy khác về môi trường đào tạo, FPT có những đổi mới gì về phương pháp giáo dục?

Triết lý trong lĩnh vực giáo dục của FPT chúng tôi từ ngày mới thành lập đến nay vẫn không thay đổi, đó là làm khác để làm tốt.

Khác thế nào và tốt ra sao, thưa ông?

Điều thứ nhất, FPT mong muốn có một nền giáo dục thực tính, học sinh được tôn trọng vì mỗi em là một cá nhân riêng biệt. Vì vậy ở Khối giáo dục FPT ngay từ khi học Tiểu học, các em sẽ không phải cố gắng học thuộc một bài văn mẫu nào cả. Lên các bậc cao hơn, kiến thức được thầy cô dẫn dắt, gợi mở và định hướng để sau đó các em có thể tự khám phá và được lựa chọn một số môn học. Chúng tôi thiết kế chương trình học để mỗi ngày đến trường, các em được bước trên con đường hạnh phúc của việc được sống là mình, được khám phá và kiến tạo chính mình, trở thành phiên bản của chính mình tốt nhất. Tất nhiên, điều này ban đầu có thể làm ảnh hưởng đến điểm số của các em và bản thân phụ huynh cũng sẽ lúng túng, nhưng dần dần mọi thứ sẽ tốt lên.

Điều thứ hai, FPT mong muốn mang đến một nền giáo dục quốc tế. Tại các bậc THPT và Đại học, các chương trình đào tạo liên kết… chúng tôi đều đào tạo tiếng Anh như một ngôn ngữ thứ 2 chứ không phải ngoại ngữ. Tại Đại học FPT, nếu không đạt chuẩn IELTS, các bạn không được tham gia học các môn học tiếp theo, vì nhiều môn giảng dạy và thi viết bằng tiếng Anh. Chúng tôi có các chương trình hợp tác sâu với các đơn vị đào tạo trực tuyến như Udemy, Coursera… để một bạn sinh viên tại Việt Nam cũng tiếp cận được những chương trình hàng đầu thế giới.

Điều thứ ba, chúng tôi cho rằng trong thời đại ngày nay, thứ nhà trường trao cho học sinh không phải là thông tin, kiến thức nữa - chúng ta đã có quá nhiều rồi. Chúng tôi dạy các em cách phát triển năng lực tự học suốt đời. Bởi vì mọi thứ thay đổi rất nhanh. Nếu như không học tập suốt đời, các cá nhân sẽ nhanh chóng trở thành một người bình thường và trở thành người tầm thường trong sự phát triển đa chiều như ngày nay.

Đối với cương vị là một nhà giáo, ông có lời khuyên gì cho những bạn trẻ đang sống trong môi trường đổi mới sáng tạo như hiện nay?

Ngày hôm nay khác rồi. Bạn đừng đến lớp học với tâm thế thầy giảng - trò ghi nữa. Tôi muốn nói đến việc học tập tương tác đa dạng nhiều chiều. Tôi chia sẻ mô hình FPT và chính tôi đang “tuyên truyền” là học tập 5 chiều:

Chiều thứ nhất, chúng ta phải học tập từ những người thầy, những người sếp, những người “già làng” – những chuyên gia trong một lĩnh vực nhất định. Họ chứa đựng tri thức và kinh nghiệm qua năm tháng, một vũ khí quan trọng giúp các bạn bứt phá.

Chiều thứ hai, bạn hãy ý thức được rằng, học thầy không tày học bạn – học từ bạn bè đồng nghiệp, từ chính những người quanh mình.

Chiều thứ ba, các bạn trẻ luôn nhớ rằng, phải học từ những người trẻ hơn. Đặc biệt, đừng bao giờ nghĩ mình là trẻ nhất, thông minh nhất.

Chiều thứ tư, đương nhiên là tự học, nếu không có khả năng tự học và tinh thần học tập suốt đời thì thành công sẽ rất ngắn hạn.

Chiều thứ 5, mới xuất hiện, đó là học tập cùng AI. AI đang trở thành nền tảng tri thức lớn nhất thế giới và có lẽ là một trong những kho tri thức tốt nhất thế giới. Như vậy, chúng cần biết biến nó thành công cụ hỗ trợ cho sự phát triển của mình, chứ không phải thứ chiếm việc của chúng ta.

Đồng ý tham gia vào hội đồng thẩm định của Better Choice Awards 2023, ông có suy nghĩ gì về giải thưởng này?

Tôi tin rằng Better Choice Awards sẽ góp phần tạo ra những sản phẩm ngày càng tốt hơn trong tương lai. Đặc biệt, hội đồng thẩm định chúng tôi sẽ cố gắng làm tốt hơn mỗi ngày, tạo ra sự khác biệt và tìm ra những sản phẩm phù hợp nhất. Trong giai đoạn hiện nay, chúng ta đã đặt mục tiêu tìm ra sản phẩm phù hợp nhất là rất đúng vì điều này phù hợp với sức chúng ta. Về đường dài, Better Choice Awards sẽ là giải thưởng của khu vực và toàn cầu trong tương lai, tôi tin là như vậy.

Chúng ta cần có tinh thần như Hàn Quốc. Bất kỳ người Hàn Quốc nào khi làm sản phẩm luôn nghĩ sản phẩm này dành cho hơn 8 tỷ người trên toàn cầu chứ không chỉ dành cho vài triệu người Hàn Quốc không, vì vậy, họ luôn nỗ lực hết sức cho niềm tự hào của đất nước họ, dù là một thỏi son, một hộp nhân sâm hay một chiếc điện thoại thông minh.

Với kinh nghiệm nhiều năm làm việc, ông nghĩ mình sẽ đóng góp như thế nào cho giải thưởng Better Choice Awards 2023?

Tôi có thể gợi ý về thiết kế sản phẩm, về mặt dịch vụ, góp ý về cách tiếp cận thị trường, xây dựng hình ảnh và quảng bá sản phẩm. Tôi cũng có nhiều mối quan hệ với các công ty, các cộng đồng tiêu dùng. Tôi tin đánh giá của mình với một sản phẩm và khen nó tốt, sẽ có nhiều uy tín với mọi người hơn. Là một thành viên trong hội đồng thẩm định, tôi nghĩ rằng mỗi một giám khảo sẽ có quan điểm khác nhau và đều sẽ có điểm chung là đổi mới là tiêu chí đánh giá quan trọng để tìm ra sản phẩm phù hợp nhất.

Ông muốn làm tỏa điều gì thông qua Better Choice Awards 2023?

Tôi chỉ muốn truyền đạt 3 từ, đó là: đổi mới, thách thức và học tập suốt đời.

Một quốc gia, một tổ chức, một doanh nghiệp cũng như một cá nhân không có sự đổi mới thì sẽ trở thành “nô lệ” của trí tuệ.

Như vậy, mỗi người lãnh đạo, cá nhân phải đặt cho mình chữ thách thức, thách thức về tăng trưởng, đổi mới và con người.

Cuối cùng, Lifelong learning - học tập suốt đời, đây là điều mà tất cả chúng ta phải làm vì một tương lai rực rỡ.

Cảm ơn những chia sẻ của ông!

Bài: Bình Minh
Thiết kế: Hải An