Phát hiện hệ mặt trời của ‘người ngoài hành tinh’ đang hình thành?

Kính viễn vọng không gian James Webb ( JWST ) đã chụp được hình ảnh tuyệt đẹp về một ngôi sao trẻ đang bắn năng lượng vào không gian, chiếu sáng đĩa tiền hành tinh mà từ đó một hệ mặt trời mới có thể hình thành. Ngôi sao trẻ, được gọi là HH 30, là một vật thể Herbig-Haro — một nút khí sáng hình thành khi luồng khí từ các tiền sao trẻ va chạm với vật chất gần đó, tạo ra sóng xung kích.

HH 30 nằm cách xa 450 năm ánh sáng trong đám mây đen LDN 1551 trong Đám mây phân tử Taurus. Các nhà thiên văn học đang nghiên cứu nút thắt khí để tìm hiểu thêm về cách các hạt bụi kết hợp với các luồng khí lớn để hình thành các hành tinh. Các nhà nghiên cứu đã công bố phát hiện mới này trên Tạp chí Vật lý thiên văn .

"Những hạt bụi này chỉ có đường kính một phần triệu mét — khoảng bằng kích thước của một vi khuẩn", các nhà nghiên cứu viết trong bài đăng trên blog kèm theo hình ảnh. "Trong khi các hạt bụi lớn tập trung ở những phần dày đặc nhất của đĩa, các hạt bụi nhỏ lại phân bố rộng rãi hơn nhiều".

Nơi các hệ sao được sinh ra

Các ngôi sao mất hàng chục triệu năm để hình thành, phát triển từ những đám mây bụi và khí hỗn loạn dày đặc thành các tiền sao phát sáng nhẹ, trước khi hình thành nên những quả cầu plasma khổng lồ được tạo ra từ phản ứng tổng hợp hạt nhân giống như Mặt Trời của chúng ta.

Các nhà khoa học cho rằng, các hành tinh hình thành xung quanh các ngôi sao trẻ khi các hạt bụi và khí va chạm và dính vào nhau, tích tụ trong hàng triệu năm cho đến khi đạt đến hình dạng cuối cùng.

Để nghiên cứu đĩa cạnh của HH 30, các nhà nghiên cứu đã kết hợp dữ liệu hồng ngoại do JWST thu được với các quan sát bước sóng dài hơn do kính viễn vọng Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) và Kính viễn vọng không gian Hubble thực hiện. Những dữ liệu này cho phép các nhà nghiên cứu thu được các hạt bụi từ kích thước milimét xuống đến micromet.

Kết quả là một góc nhìn chi tiết ngoạn mục về chuyển động của bụi trên đĩa, cho thấy bụi di chuyển bên trong đĩa và lắng xuống một lớp dày đặc, nơi bụi kết tụ lại để hình thành nên sự khởi đầu của các hành tinh. Một trong những lớp khí bắt nguồn từ luồng khí phun ra từ ngôi sao, trong khi những lớp khác bắt nguồn từ luồng khí hình nón rộng hơn được bao phủ bởi một tinh vân phản chiếu ánh sáng của ngôi sao.