Phát hiện mỏ neo 2.000 năm tuổi ‘cực kỳ hiếm’

Mỏ neo bằng sắt rèn đặc biệt được tìm thấy ở độ sâu 140 feet (42.67mét) ở phía nam Biển Bắc trong quá trình khảo sát cho cánh đồng gió ngoài khơi East Anglia ONE trị giá 2,5 tỷ bảng của ScottishPower Renewables.

Các chuyên gia tin rằng mỏ neo là một ví dụ hiếm hoi từ thời La Mã hoặc có thể là cuối thời kỳ đồ sắt - khoảng 1.600 đến 2.000 năm tuổi - là bằng chứng về việc đi biển và buôn bán của người La Mã ngoài khơi bờ biển phía Đông nước Anh.

Brandon Mason từ Maritime Archaeology Ltd cho biết: "Mọi thứ đều chỉ ra rằng đây là một mỏ neo La Mã gần 2.000 năm tuổi, là một phần lịch sử vô cùng hiếm có".

"Nếu nghiên cứu trong tương lai xác nhận điều này là sự thực, thật khó để nói tầm quan trọng về ý nghĩa lịch sử của nó - chúng ta mới chỉ biết về ba mỏ neo thời kỳ tiền Viking từ vùng biển Bắc Âu bên ngoài khu vực Địa Trung Hải và một chiếc trong số đó đã bị mất tích".

“Chúng tôi tin rằng phát hiện này có thể là phát hiện lâu đời nhất và là một trong những ví dụ lớn nhất còn sót lại, cho chúng ta bằng chứng khó tin về những hoạt động đáng kinh ngạc đã diễn ra ở vùng biển vào thời La Mã - phần lịch sử chúng ta vẫn còn biết tương đối ít".

Dài hơn hai mét và nặng khoảng 100kg, mỏ neo này được ước tính đến từ một con tàu 500 đến 600 tấn, có thể là một trong những tàu buôn lớn hơn của hạm đội La Mã cổ đại.

Trong khi công việc phân tích đang được tiến hành để xác nhận niên đại, có một số đặc điểm cho thấy mỏ neo có thể đến từ thời kỳ Đế quốc La Mã.

Chiếc mỏ neo này được phát hiện lần đầu tiên vào năm 2018 trong quá trình khảo sát đáy biển của ScottishPower Renewables cho cánh đồng gió ngoài khơi East Anglia ONE, cách bờ biển Suffolk 40 km.

Cánh đồng gió đã hoàn thành có 102 tuabin với công suất sản xuất 714MW điện xanh - đủ cung cấp năng lượng tương đương cho hơn 630.000 ngôi nhà.

Được bảo vệ bởi một khu vực loại trừ được lắp đặt dưới đáy biển trong quá trình xây dựng và được giám sát bằng công nghệ từ xa dưới nước do lo ngại về khả năng bảo quản lâu dài của nó, chiếc mỏ neo đã được thu hồi một cách an toàn và cẩn thận khỏi mặt nước vào năm 2021.

Chiếc mỏ neo này hiện đang được chụp ảnh và phân tích chi tiết để xác định chính xác tuổi của nó và cuối cùng sẽ được trưng bày vĩnh viễn tại Bảo tàng Colchester.

Các công việc bảo tồn đang được thực hiện bởi các chuyên gia được ủy quyền của ScottishPower Renewables Maritime Archaeology Ltd, kết hợp với Dịch vụ Khảo cổ Mary Rose, và với sự tư vấn và hướng dẫn trong suốt quá trình từ các chuyên gia khoa học vật liệu của Lịch sử nước Anh.

Mỏ neo là cổ vật lâu mới nhất trong một loạt các phát hiện khảo cổ và lịch sử quan trọng trong quá trình làm việc trên cánh đồng gió.

Chúng bao gồm một tàu ngầm Đức mất tích từ Chiến tranh thế giới thứ nhất, nhiều đồ tạo tác từ thời kỳ đồ đồng, đồ sắt, thời kỳ La Mã và thời Trung cổ được phát hiện trong các công trình khai quật trên bờ và một tượng đài thời tiền sử - có niên đại hơn 4.000 năm - hoàn chỉnh bằng gỗ thời kỳ đồ đá mới.

Ross Ovens, Giám đốc điều hành của ScottishPower Renewables - East Anglia Hub, cho biết: “Cánh đồng gió East Anglia ONE của chúng tôi đã được chứng minh là một kho tàng khảo cổ học - cả trên bờ và ngoài khơi - và phát hiện mới nhất này cho thấy nó vẫn tiếp tục cống hiến rất nhiều cho các nghiên cứu khảo cổ học".

"Là một phần của Tập đoàn Iberdrola, chúng tôi tự hào về cách thức nhạy bén mà chúng tôi tiếp cận các dự án ngoài khơi của mình trên toàn thế giới để đảm bảo rằng môi trường và di sản của nhân loại được bảo vệ và bảo tồn. Phát hiện của East Anglia ONE sẽ cho chúng ta biết rất nhiều điều, không chỉ về lịch sử của East Anglia mà còn về vị trí của khu vực trong lịch sử nước Anh".

Stuart Churchley, một chuyên gia khảo cổ học biển cho biết: "Đối với mỏ neo, việc phân tích và bảo tồn là giai đoạn quan trọng tiếp theo. Vì lý do này, ScottishPower Renewables đang vận hành một quá trình phân tích để khám phá dạng vật liệu của mỏ neo. Các chuyên gia khoa học vật liệu của Anh đã cung cấp hướng dẫn về yếu tố công việc này, với một số kỹ thuật chưa được sử dụng trước đây. Sẽ thật tuyệt khi thấy kế hoạch trưng bày nó tại địa phương thành hiện thực".

Chiếc mỏ neo sẽ có sẵn cho khách tham quan Bảo tàng Ipswich vào vài ngày tới, trước khi nó được cất đi để phục vụ công tác bảo tồn quan trọng trước khi quay trở lại trưng bày vĩnh viễn vào năm 2025.

Tham khảo: Eadt; Thearchaeologist; Reuters