Sản xuất xe điện dễ hay khó, hỏi Foxconn - đặt mục tiêu doanh thu 33 tỷ USD sau 3 năm nhưng vừa 'khởi nghiệp' đã 'ngã ngửa', bị đối tác 'tí hon' bỏ rơi sau một nốt nhạc

Trong thập kỷ qua, Foxconn đã tuân theo các kế hoạch ngày càng phức tạp của Apple để biến silicon, kính, nhựa, đồng và các vật liệu khác thành hàng trăm triệu chiếc iPhone. Và Apple cũng chỉ là 1 trong hàng chục khách hàng hạng A của công ty Đài Loan này. Google, Microsoft, Sony và nhiều hãng khác đã thuê họ để sản xuất điện thoại, máy tính, máy tính bảng, máy chơi game, máy chủ vv…

Vì vậy, nhiều người tin rằng Foxconn sẽ không gặp bất cứ khó khăn nào khi sản xuất ô tô. Tuy nhiên, cho đến nay Foxconn đang gặp nhiều khó khăn trong việc sản xuất ô tô.

Năm ngoái, Foxconn đã trả 230 triệu USD để mua lại một nhà máy cũ của General Motors ở Lordstown Ohio để biến nơi này thành trung tâm sản xuất ô tô tại Mỹ. Cũng là một phần trong thỏa thuận, chủ sở hữu trước đây của nhà máy rộng 6,2 triệu foot vuông này là Lordstown Motors đã thuê Foxconn chế tạo chiếc bán tải Endurance.

Foxconn đã đưa ra những dự báo đầy lạc quan, chẳng hạn tạo ra doanh thu hàng năm là 33 tỷ USD vào năm 2025. Họ cũng công bố các quan hệ với các đối tác ở Đài Loan, Thái Lan hay Ả Rập Saudi. Mặc dù hoạt động kinh doanh linh kiện xe điện của họ đang trên đà tăng trưởng gấp 5 lần lên hơn 3 tỷ USD trong năm nay, nhưng thời điểm này thứ duy nhất Foxconn có thể làm được là một số ít nguyên mẫu xe, vài chục chiếc xe bus điện và khoảng 40 xe bán tải cho Lordstown.

Hồi tháng 1, Lordstown đã yêu cầu Foxconn tạm dừng sản xuất vì chi phí sản xuất vượt qua giá bán mục tiêu của xe là 65.000 USD. Vài tuần sau, ít nhất 1 chủ xe đã thông báo xe bị mất điện khi đang lái trong thời tiết lạnh, buộc công ty phải triệu hồi vào tháng 2.

Ngày 6/3, Lordstown nói rằng nếu không thể hợp tác với 1 nhà sản xuất ô tô có kinh nghiệm, hãng buộc phải ngừng sản xuất mẫu xe duy nhất này.

Thông báo này cũng đặt ra dấu hỏi lớn về hoạt động sản xuất xe điện còn non trẻ của Foxconn. Lordstown đã ngầm xác nhận Foxconn không thể tiếp tục sản xuất xe cho mình mặc dù có nguồn lực dồi dào, có chuyên môn sau hàng thập kỷ “lăn lộn” giữa các chuỗi cung ứng toàn cầu.

“Vì sao Lordstown cần 1 đối tác khác để thực hiện dự án này”, nhà phân tích Danni Hewson của AJ Bell đặt câu hỏi. Có phải vì Foxconn đơn giản là chưa sẵn sàng trở thành một ông trùm sản xuất xe điện nếu không có trợ giúp từ bên ngoài?”

Foxconn nói rằng họ vẫn cam kết với các kế hoạch của mình và kinh nghiệm trong lĩnh vực điện tử tiêu dùng sẽ là tiền đề cho sự thành công trong lĩnh vực ô tô. “Bạn cần những người có kỹ năng sản xuất số lượng lớn. Tôi chưa thấy điều đó ở các công ty xe điện mới thành lập. Tôi thấy vẫn còn một khoảng cách rất xa”, Ron Harbour - nhà tư vấn sản xuất công nghiệp cho biết.

Tháng 8/2022, Monarch Tractor đã thuê Foxconn sản xuất xe nông trại chạy điện tự hành cho mình. Hiện tại, Monarch chỉ sản xuất với số lượng hạn chế tại một Livermore, California và có kế hoạch chuyển hoạt động sản xuất sang Lordstown vào cuối tháng 3.

Ít chắc chắn hơn là Fisker. Foxconn đang đàm phán với công ty này để sản xuất 1 chiếc ô tô giá dưới 30.000 USD có tên Pear. Fisker cho biết họ mong đợi Foxconn sẽ hoàn thành công việc này nhưng 2 công ty vấn đang đàm phán về chi phí.

Foxconn vẫn có thể ký thêm với các đối tác khác nhưng niềm tin dành cho ông lớn này đã có phần lung lay.

Tháng 6/2018, Các Giám đốc của Foxconn và Tổng thống lúc đó là ông Donald Trump đã tổ chức lễ động thổ cho nơi được cho sẽ trở thành nhà máy sản xuất màn hình LCD rộng 20 triệu foot vuông, trị giá 10 tỷ USD ở Pleasant, Wisconsin. Ông Trump còn tuyên bố đây sẽ là “kỳ quan thứ 8 của thế giới”.

Trong vòng 2 năm tới, Foxconn sẽ phải liên tục đánh giá lại tham vọng của mình. Sau khi hứa hẹn tạo ra 13.000 việc làm tại đây, Foxconn đã phải đàm phán lại hợp đồng với tiểu bang vào năm 2021. CÔng ty này cho biết đã đầu tư hơn 1 tỷ USD và thuê 1.000 người để sản xuất các thiết bị điện tử như máy chủ, hay sắp tới là pin ô tô điện.

Những con số nghèo nàn tại Wisconsin là một dấu hiệu đáng báo động, theo Michael Shields – nhà nghiên cứu tại Policy Matters Ohio. “Tôi thực sự lo lắng – về những gì sắp xảy ra ở Lordstown”, ông nói.