Startup được Bill Gates đầu tư đạt đột phá: dùng ánh nắng và AI để đạt độ nóng 1.000 độ C, hứa hẹn thay đổi ngành công nghiệp nặng

Ngoài mục đích kiếm tiền, một tổ chức năng lượng Mặt Trời chắc chắn còn mang theo giấc mơ cứu lấy thế giới đang dựa dẫm quá nhiều vào nhiên liệu hóa thạch. Tuy khó có thể hiểu lý do tại sao một tổ chức như vậy phải hoạt động bí mật, nhưng khi họ đạt được một đột phá mới, chúng ta đều vui lây.

Heliogen, startup năng lượng sạch được hậu thuẫn bởi Bill Gates vừa công bố con số đáng kinh ngạc: họ tìm ra cách thức ứng dụng trí tuệ nhân tạo, kèm theo một dàn gương phản chiếu ánh nắng Mặt Trời để tạo ra nhiệt lượng lên tới 1.000 độ C. 

Về cơ bản, Heliogen tạo ra một cái lò Mặt Trời, tạo ra nhiệt độ đủ nóng để làm bất cứ công việc gì cần tới nhiệt độ cao. Đột phá này có ý nghĩa lớn: lần đầu tiên, ta đã tập trung được năng lượng Mặt Trời để tạo ra nhiệt lượng khổng lồ có thể ứng dụng vào ngành công nghiệp nặng, và cũng đồng nghĩa với việc ta sẽ không cần tới nhiệt phát ra từ hoạt động đốt nhiên liệu hóa thạch nữa.

“Chúng tôi cho ra mắt công nghệ có thể đánh bật được nhiên liệu hóa thạch, mà lại còn không tạo ra phụ phẩm CO2. Quả thực đây đúng là chén thánh [của ngành năng lượng sạch]”, Bill Gross, nhà sáng lập và cũng là CEO của Heliogen nói với CNN. 

Ngoài Bill Gates, startup Heliogen còn được hậu thuẫn bởi tỷ phú Patrick Soon-Shiong, chủ sở hữu tạp chí Los Angeles Times. Ông Soon-Shiong trả lời phỏng vấn CNN: “Bill và đội ngũ nghiên cứu đã thực sự khai thác được năng lượng Mặt Trời. Tiềm năng nó đem lại cho nhân loại lớn vô cùng, và tiềm năng thương mại hóa của công nghệ này cũng khó mà đo đếm được”.

Những người cầm đầu Heliogen tin rằng công nghệ mới của họ sẽ giảm một cách đáng kể lượng khí nhà kính thải ra từ các ngành công nghiệp nặng, như sản xuất gang thép, xi măng và thủy tinh. Ví dụ như ngành xi măng gây ô nhiễm trầm trọng chẳng hạn, lượng CO2 ngành này thải ra tương ứng với 7% lượng khí thải carbon toàn cầu.

Trái với công nghệ tấm năng lượng Mặt Trời bạn hay thấy trên mái nhà, Heliogen cải thiện công nghệ tập trung năng lượng Mặt Trời sẵn có - thứ công nghệ sử dụng bề mặt phản chiếu để tập trung ánh nắng Mặt Trời này vào một điểm không hề mới. Chỉ có điều, ta chưa tạo ra được tia Mặt Trời đủ nóng để ứng dụng vào công nghiệp nặng.

Đó là lúc trí tuệ nhân tạo giơ tay phát biểu: “Hãy để công nghệ non trẻ này ra tay cứu giúp”

Năng lượng sạch vẫn chưa tìm được đường vào các ngành công nghiệp nặng, vốn đang làm ô nhiễm bầu không khí nhưng lại không thể thiếu trong cuộc sống hiện đại; bạn nhìn quanh mà xem, làm gì có tòa kiến trúc quan trọng nào - bệnh viện, trường học, đập thủy điện, … - không sử dụng bê tông và thép? 

Đó là ý nghĩa lớn của Heliogen, một công nghệ có thể thay máu dây chuyền sản xuất xi măng và thép đã cũ gỉ. Đó là lý do vì sao hai vị tỷ phú, Bill Gates và Patrick Soon-Shiong tin tưởng Heliogen sẽ thay đổi thế giới. 

“Tôi rất vui khi trở thành một trong những người đầu tiên tin vào công nghệ năng lượng Mặt Trời tới từ tương lai của Bill Gross. Khả năng đạt được nhiệt độ cao để ứng dụng vào công nghiệp nặng là một bước phát triển tiềm năng, một bước đệm để tiến đến ngày ta thay thế được nhiên liệu hóa thạch”, Bill Gates nói.

Khi các ban nghiên cứu công nghệ tập trung ánh Mặt Trời khác sử dụng thép để tăng hiệu suất, thì Heliogen lại tìm tới một giải pháp hiện đại hơn, đó là trí tuệ nhân tạo. Họ sử dụng phần mềm computer vision - công nghệ có khả năng quan sát và phân tích những gì camera nhìn được - để điều khiển cả một cánh đồng gương khổng lồ, nhằm tập trung ánh Mặt Trời mỗi gương nhận được vào một điểm duy nhất.

“Khi bạn có thể thu thập ánh nắng phản chiếu từ một ngàn tấm gương vào một điểm, bạn có thể đạt được nhiệt độ cực cao”, Bill Gross nói, và ông thêm rằng Heliogen đã đạt được đột phá ngay ngày đầu tiên thử nghiệm hệ thống.

Theo lời các nhà nghiên cứu của Heliogen, họ có thể tạo ra nhiều nhiệt lượng đến mức có thể ứng dụng công nghệ này vào sản xuất hydro sạch với quy mô lớn. Hydro sẽ được biến thành nhiên liệu cho xe tải đường dài và máy bay. “Nếu như tạo được hydrogen sạch, cục diện thế giới sẽ thay đổi. Về lâu về dài, chúng tôi muốn trở thành một công ty sản xuất hydro sạch”.

Ở thời điểm hiện tại, Heliogen chỉ tập trung vào hoàn thiện hóa công nghệ năng lượng Mặt Trời của mình. Vấn đề muôn thuở vẫn còn đó: không phải lúc nào cũng có thể dựa dẫm vào Mặt Trời, lấy đâu ra ánh nắng khi bầu trời đầy mây đen và khi đêm xuống? Heliogen nói rằng họ sẽ sử dụng công nghệ lưu trữ để giữ lấy năng lượng Mặt Trời, để dành cho ngày mưa gió.

Đã đạt được đột phá rồi, giờ là lúc Heliogen tập trung vào việc ứng dụng công nghệ trong công nghiệp nặng. “Chúng tôi muốn tăng quy mô hệ thống càng sớm càng tốt”, Bill Gross nói. Sớm muộn, họ cũng sẽ phải gọi vốn để tăng quy mô sản xuất, họ từ chối công bố số vốn đã gây được.

Một trở ngại khác là thuyết phục được ngành công nghiệp nặng bỏ đi thói quen sử dụng nhiên liệu hóa thạch, chuyển đổi sang cách thức tạo nhiệt năng của tương lai. CEO Gross nói rằng họ đã liên hệ với một số bên, và sẽ sớm công bố đơn vị đầu tiên cộng tác với Heliogen.

Ánh nắng Mặt Trời thì miễn phí, tận dụng triệt để được nó chẳng phải vẫn là giấc mơ muôn đời nay sao? Những mong ngành công nghiệp nặng có thể thấy được sự thật đó, và nhanh chóng chuyển đổi để cứu lấy khí hậu đang ngày một xuống cấp.