Tại sao ngủ nướng khiến bạn đau đầu và cách để tránh điều đó?

Sau một tuần làm việc vất vả phải dậy sớm và đôi khi là thức đêm, bạn có thể rất mong chờ những ngày nghỉ cuối tuần để có thể được ngủ bù. Tuy nhiên, không như bạn mong đợi, ngủ nướng đôi khi còn khiến bạn mệt mỏi hơn là dậy sớm.

Vậy nguyên nhân của cơn mệt mỏi đến từ đâu? Và liệu bạn có thể ngủ nướng vào cuối tuần và tỉnh dậy một cách sảng khoái, thay vì như có một lớp sương mù trong đầu?

Tại sao ngủ nướng khiến bạn đau đầu và cách để tránh điều đó?

Ngủ nướng hay ngủ bù vào cuối tuần có thể chỉ khiến cho bạn mệt mỏi hơn, W. Christopher Winter, chuyên gia giấc ngủ, tác giả cuốn sách “The Sleep Solution” cho biết. Thông thường, hành động được gọi là “ngủ quán tính” này sẽ làm gián đoạn nhịp sinh học, khiến não bộ bạn bị loạn khi điều khiển một số quá trình diễn ra trong cơ thể.

Cả 5 ngày trong tuần, khi bạn đã thức dậy vào cùng một giờ để đi học hoặc đi làm, cơ thể đã học được cách tỉnh táo trong khoảng thời gian đó. Ngược lại, đối với khoảng thời gian mà bạn ngủ, cơ thể sẽ không nhận được tín hiệu để tỉnh táo hoàn toàn, đặc biệt, trong trường hợp bạn hay thức khuya.

Đó cũng là lý do nhiều người cảm thấy tồi tệ hơn sau khi ngủ một giấc ngắn hoặc bị jet lag khi bay qua lại các lục địa ở múi giờ khác xa nhau.

"Cơ thể bạn ngủ theo chu kỳ", Winter giải thích. "Nếu bạn đang có một nhịp sinh học ổn định: thức dậy, tập thể dục, bắt đầu làm việc lúc 8h sáng, đi ngủ sau show truyền hình buổi tối. Sau đó, vào những ngày cuối tuần, khi bạn đi chơi đêm thứ sáu với bạn bè và ngủ đến trưa thứ 7, não của bạn đột nhiên không chắc chắn về những gì đang xảy ra. Bộ não của bạn nhìn thấy ánh sáng lần đầu tiên vào buổi trưa, nó nghĩ rằng đó là thời điểm mặt trời mọc, nó nghĩ bữa trưa là bữa sáng của bạn ... bộ não của bạn thực sự không chắc nó phải làm gì".

Ngoài việc tạo ra sự nhầm lẫn, phá vỡ thói quen ngủ có thể khiến bạn bị đánh thức sai thời điểm. Thông thường, chúng ta trải qua 5 chu kỳ giấc ngủ, mỗi chu kỳ kéo dài khoảng 90 phút, chia làm 4 giai đoạn mỗi đêm, Sara Nowakowski, nhà tâm lý học lâm sàng, hiện là phó giáo sư tại Đại học Y khoa Texas giải thích.

Nếu nhịp sinh học bị phá vỡ, bạn có thể thức dậy vào giữa chu kỳ giấc ngủ thay vì sau khi đã hoàn thành chúng. Và điều này có thể dẫn đến cảm giác tồi tệ.

Ngủ nướng đôi khi còn khiến bạn mệt mỏi hơn là dậy sớm

Cách để ngủ nướng đỡ mệt?

Một cách để ngủ nướng mà không làm rối trí não là bạn nên thức dậy như bình thường, đi ra ngoài, ăn sáng và rồi sau đó mới trở lại giường ngủ, Winter nói. Ông giải thích: "Nếu bạn làm vậy, cơ thể sẽ hiểu rằng đó chỉ là một giấc ngủ ngắn chứ không phải là giấc ngủ ban đêm đang tiếp tục”.

Thời gian ngủ nướng cũng quyết định bạn có cảm thấy mệt mỏi hay không. Dawn Dore-Stites, phó giáo sư tại Trung tâm Nhi khoa và Rối loạn giấc ngủ Michigan Medicine khuyến cáo mọi người chỉ nên ngủ nướng thêm khoảng 1 tiếng so với bình thường. Khoảng thời gian ngắn sẽ hạn chế các tác động tiêu cực.

Viện nghiên cứu về giấc ngủ Hoa Kỳ khuyên người trưởng thành nên ngủ từ 7 đến 9 tiếng mỗi đêm. Thường xuyên ngủ nhiều hơn có thể gây ra chứng buồn ngủ, trầm cảm, ngưng thở khi ngủ, hoặc chứng ngủ rũ.

Nếu cảm thấy mệt mỏi sau khi ngủ nhiều hơn, nhưng không xuất phát từ việc ngủ nướng, có thể bạn đang gặp một vấn đề với cơ thể khiến mình ngủ quá nhiều và khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, Winter nói thêm.

Nhưng bạn không cần phải quá hoảng sợ. Phần lớn thời gian - đặc biệt nếu bạn không ngủ nướng quá nhiều – vấn đề sẽ không quá nghiêm trọng. Cảm giác mệt mỏi mà bạn nhận được sau khi ngủ nhiều cũng có thể là một hiệu ứng phụ của việc thiếu ngủ.

"Nếu bạn đang bị thiếu ngủ kinh niên - đa số mọi người đều vậy - một giấc ngủ kéo dài không thể bù đắp giấc ngủ thiếu hụt của bạn”, Bradley V. Vaughn, giáo sư về giấc ngủ tại Trường Y khoa UNC giải thích. “Khi buổi sáng rồi mà bạn vẫn chưa ngủ đủ, nó sẽ khiến bạn muốn ngủ thêm nhiều hơn".

Nowakowski cho biết thêm, vì không phải mọi người đều cần số giờ ngủ như nhau, khó có thể nói rằng bạn thức dậy mệt mỏi là do thiếu ngủ hay ngủ quá nhiều. Nhưng có một mẹo để biết bạn có đang ngủ nhiều quá hay không.

Đó là hãy bấm giờ để đo khoảng thời gian từ lúc bạn lên giường bắt đầu ngủ tới lúc bạn thiếp đi. Nếu khoảng thời gian này dưới 30 phút, bạn có lẽ đã không ngủ quá nhiều. Và nếu đã thức dậy một cách tự nhiên và cảm thấy tỉnh táo, bạn đã ngủ đủ giấc và không cần ngủ nướng thêm nữa.

Mỗi người lớn cần trung bình 7-9 tiếng ngủ mỗi đêm, bạn không nên ngủ nướng quá 1 giờ đồng hồ

Một điều lưu ý cuối cùng, Giáo sư Vaughn cho biết bạn phải phân biệt tình trạng mệt mỏi với buồn ngủ. Buồn ngủ là khi bạn cảm thấy mình có thể ngủ thiếp ngay đi được - thường là một dấu hiệu cho thấy bạn cần ngủ nhiều hơn.

Ngược lại, mệt mỏi là khi bạn cảm thấy mệt nhưng không thể ngủ được - cũng có thể xuất phát từ tình trạng thiếu ngủ, nhưng cũng có thể là một dấu hiệu của một vấn đề sức khoẻ khác và bạn cần đi khám để tìm ra nó.

Trên tất cả, duy trì một nhịp sinh học và thói quen ngủ đủ đều đặn là cách tốt nhất cho sức khỏe. Về lâu dài, bạn có thể giảm cảm giác mệt mỏi khi thức dậy vào buổi sáng (hoặc giữa trưa) bằng cách giữ đúng lịch ngủ, giáo sư Vaughn nói. Bạn cũng nên tập thể dục vào buổi sáng hoặc buổi chiều.

Khoảng thời gian trước khi ngủ, hãy chọn một công việc thư giãn nào đó để làm. Và nếu bạn đã có một ngày mệt mỏi, tốt hơn hết là hãy đi ngủ sớm hơn.

Tham khảo Tonic