Tại sao phụ nữ luôn sống thọ hơn đàn ông?

Ngay từ khi sinh ra, những người phụ nữ đã nhận được một món quà từ tạo hoá giúp họ sống lâu hơn đàn ông. Bằng chứng là trong top 10 người sống lâu nhất hành tinh được chứng thực, không hề có bóng dáng của bất kể một người đàn ông nào. Tất cả đều là phụ nữ.

Người phụ nữ cao tuổi nhất trong lịch sử là cụ bà Jeanne Calment người Pháp, thọ 122 tuổi. Trong khi đó, người đàn ông cao tuổi nhất là Jiroemon Kimura người Nhật Bản chỉ thọ được đến 116 tuổi.

Thống kê mới nhất của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC) cũng cho thấy cách biệt trong tuổi thọ của nam giới so với phụ nữ. Theo đó, những người phụ nữ ở Mỹ ngày nay có tuổi thọ trung bình là 81 tuổi. Còn đàn ông Mỹ chỉ sống trung bình tới năm 76 mà thôi.

Sự chênh lệch tuổi thọ giữa nam giới và phụ nữ không phải là điều gì đó quá mới mẻ. Các nhà khoa học đã quan sát thấy hiện tượng này trong nhiều thập kỷ. Và nó cũng không chỉ giới hạn trong phạm vi nước Mỹ.

"Khoảng cách tuổi thọ giữa hai giới tính tồn tại trong mọi xã hội", Tiến sĩ Perminder Sachdev, một giáo sư phẫu thuật thần kinh tại Đại học New South Wales, Úc, cho biết.

Nhưng tại sao phụ nữ lại có xu hướng sống lâu hơn đàn ông?

Cụ bà Jeanne Calment người Pháp thọ tới 122 tuổi.

Giáo sư Sachdev cho biết có một vài lý thuyết phổ biến giải thích hiện tượng này, một số lý thuyết liên quan đến sinh học và một số lý thuyết liên quan đến hành vi con người.

"Đàn ông có nhiều khả năng hút thuốc, uống nhiều rượu và thừa cân", ông nói. "Họ cũng thường không chịu tìm kiếm sự trợ giúp y tế sớm, ngay cả khi được chẩn đoán mắc bệnh, họ nhiều khả năng cũng không tuân thủ điều trị". 

Nhưng trên hết, giáo sư Sachdev cho biết đàn ông có nhiều cơ hội đặt mình vào các tình huống đe doạ tính mạng hơn - như lái xe quá tốc độ, ẩu đả và sử dụng vũ khí.

Nghiên cứu từ Đại học Duke cho thấy chức năng sinh học của một người đàn ông, cụ thể là mức độ tăng hooc-môn sinh dục nam testosterone cũng có thể khiến anh ta vướng vào những tình huống rắc rối đe doạ tới tính mạng.

Các chuyên gia cho biết testosterone có thể rút ngắn tuổi thọ của nam giới theo nhiều cách khác nhau. Kyung-Jin Min, giáo sư khoa học sinh học tại Đại học Inha, Hàn Quốc cho biết, hoóc-môn sinh dục nam này làm giảm chức năng miễn dịch và tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch của họ.

Trong một nghiên cứu năm 2012 được công bố trên tạp chí Current Biology, giáo sư Min và các đồng nghiệp đã khảo cứu sử liệu nói về sức khoẻ của 81 hoạn quan Hàn Quốc: những người đàn ông này đã bị thiến từ khi còn nhỏ do đó có mức testosterone trong cơ thể rất thấp. 

Bù lại, các hoạn quan có xu hướng sống lâu hơn khoảng 14 đến 19 năm so với những người đàn ông khác dù có cùng địa vị kinh tế và xã hội.

Hành vi có thể quyết định đến tuổi thọ của những người đàn ông

Mặc dù vậy, mối liên hệ giữa testosterone và chức năng miễn dịch còn khá phức tạp. 

Giáo sư Min dẫn chứng một nghiên cứu trong phòng thí nghiệm cho thấy testosterone có thể ngăn chặn sự giải phóng một số tế bào miễn dịch chống lại bệnh tật. Ngược lại, có một số lượng lớn các nghiên cứu chỉ ra điều ngược lại, liên kết mức độ testosterone thấp với bệnh tim và kết quả sức khỏe kém ở nam giới.

Nhưng ngay cả khi hooc-môn trong cơ thể đàn ông không có lỗi, họ vẫn có tuổi thọ kém hơn phụ nữ. Bởi estrogen, một loại hooc-môn trong cơ thể phụ nữ sẽ đem lại lợi thế cho họ.

"Estrogen dường như có tác dụng bảo vệ những người phụ nữ - bởi vì nó đã được chứng minh là có vai trò chống oxy hoá", theo giáo sư Sachdev. 

Một nghiên cứu đánh giá tổng hợp năm 2013 trên Tạp chí Nội tiết Quốc tế đã tìm thấy bằng chứng cho thấy estrogen có thể ngăn ngừa tổn thương DNA dẫn đến bệnh tật. Nghiên cứu đó cũng đưa ra bằng chứng cho thấy estrogen duy trì chức năng tế bào, giúp những người phụ nữ khỏe mạnh hơn.

Thực tế cũng cho thấy những người phụ nữ không chỉ có tuổi thọ cao hơn đàn ông, mà chất lượng cuộc sống của họ cũng tốt hơn.

Theo chỉ số HALE của Tổ chức Y tế thế giới, tính toán số năm mà một người có thể sống khoẻ khi không mắc bệnh hiểm nghèo, một người phụ nữ có thể sống khoẻ mạnh cho tới năm 70 tuổi. Trong khi đó, con số ở đàn ông chỉ là 67 tuổi.

Một bức ảnh vui nhưng chứa tới 2 hành vi khiến đàn ông tổn thọ: Hút thuốc và xem nhẹ an toàn lao động

Nhiều nguyên nhân có thể giúp giải thích chênh lệch tuổi thọ giữa nam giới và phụ nữ. Nhưng tại sao sự tiến hóa và chọn lọc tự nhiên lại ưu tiên phụ nữ hơn, chứ không phải đàn ông?

Giáo sư Sachdev giải thích đó đến từ thiên chức làm mẹ. Những người phụ nữ có vai trò quan trọng đối với giống nòi, cụ thể là với những đứa trẻ. "Một khi những đứa trẻ được sinh ra, vai trò của người đàn ông biến mất", giáo sư Sachdev nói. "Nhưng cơ thể người mẹ phải khoẻ mạnh vì họ có vai trò rất quan trọng đối với sự sống còn của con cái".

Tiến hoá đã giúp cho những người phụ nữ chịu đựng và phục hồi những tổn thương về thể chất sau quá trình mang thai và sinh nở, cũng như đáp ứng những yêu cầu đặt ra khi nuôi con bằng sữa mẹ. Đó là những điều không bao giờ xảy ra trên cơ thể một người đàn ông.

Như chúng ta vẫn thường nói, thứ gì không thể giết chết bạn sẽ làm cho bạn mạnh mẽ hơn. Đối với những người phụ nữ, sức mạnh mà họ có được từ thiên chức làm mẹ đã đem đến món quà cho họ, là một cuộc sống trường thọ và khỏe mạnh hơn đàn ông.