Thiệt đơn thiệt kép cho cả Apple và Qualcomm khi lao vào cuộc chiến kiện tụng trị giá tỷ đô

Vụ kiện ngược của Qualcomm nhằm chống lại Apple đang đe dọa đến một mối quan hệ đã từng giúp cả hai công ty kiếm được hàng tỷ USD khi leo lên những ngôi đầu trong cuộc cách mạng smartphone.

Thứ Hai vừa qua, việc Qualcomm đệ đơn kiện ngược nhằm phản bác gay gắt lại vụ kiện của Apple càng làm gia tăng khả năng công ty này sẽ mất đi một phần lớn doanh thu khi mất đi một trong những khách hàng lớn nhất của họ. Còn với Apple, vụ kiện này lại làm người ta nghi ngờ về khả năng iPhone có thể duy trì được uy tín về một sản phẩm hàng đầu khi không có công nghệ không dây của nhà sản xuất chip lừng danh này.

Sanford C. Bernstein, nhà phân tích của Stacy Rasgon, đã viết trong một bản ghi chú gửi tới cho các nhà đầu tư sau đó. “Cuộc chiến giữa hai công ty này đang ngày càng gia tăng.”

Apple cho rằng Qualcomm sử dụng vị thế thống trị thị trường để tính phí một cách bất hợp pháp cho công nghệ không dây của họ, trong khi đó, Qualcomm lại cho rằng nhà sản xuất iPhone chỉ đang muốn phải trả ít tiền hơn. Theo Rasgon cho biết, vụ tranh chấp này vốn đang đe dọa đến thu nhập của Qualcomm bởi vì các nhà sản xuất theo hợp đồng chiếc iPhone vốn là những người sẽ trả tiền cho Qualcomm thay cho Apple đều đang giữ lại khoản thanh toán đó.

Cổ phiếu của Qualcomm đã mất giá 2,1%, mức cao nhất trong vòng hơn hai tháng gần đây, xuống mức 55,35 USD trên sàn chứng khoán New York. Như vậy, chỉ trong vòng gần 3 tháng từ ngày Apple đệ đơn khiếu nại vào ngày 20 tháng Một, giá trị thị trường của Qualcomm đã mất gần 14 tỷ USD. Trong khi Apple còn đang lạc quan về chiếc iPhone mới sẽ ra mắt vào nửa cuối năm nay, cổ phiếu của họ cũng đã trượt giảm 1,1% xuống còn 141,63 USD vào thứ Ba vừa qua.

Những thiệt hại nặng nề cho Qualcomm

Trước đây, mối quan hệ giữa hai công ty từng đóng một vài trò quan trọng khi iPhone đang xâm chiếm thế giới như một cơn bão. Doanh thu của Qualcomm đạt mức 24 tỷ USD vào năm ngoái, tăng từ mức 15 tỷ USD khi lần đầu tiên họ cung cấp chip cho Apple. Trong năm đó, doanh số iPhone đã mang lại cho Apple 46 tỷ USD. Con số này đã tăng lên 137 tỷ USD trong năm tài chính năm ngoái của Apple.

Nhưng trong năm 2016, số lượng hàng xuất xưởng của Apple đã giảm lần đầu tiên, buộc công ty phải tập trung nhiều hơn vào lợi nhuận, chứ không chỉ mức tăng trưởng. Vì vậy Apple đã gia tăng sức ép lên các nhà cung cấp để tiết kiệm tiền, và cuộc chiến của họ với Qualcomm là đỉnh điểm của những cuộc đàm phán căng thẳng này.

Cả hai công ty đều chỉ trích lẫn nhau là nói dối, bắt nạt và các hành vi bất hợp pháp khác. Trung tâm của những tranh cãi này là về mức phí bản quyền đã biến Qualcomm trở thành nhà sản xuất chip có lợi nhuận nhất thế giới và có thể đã làm giảm một vài điểm phần trăm trong lợi nhuận của iPhone.

“Apple đã trở thành công ty có lợi nhuận nhất thế giới, phần lớn dựa vào các công nghệ được cấp bằng sáng chế của Qualcomm.” Qualcomm đã viết như vậy trong đơn đệ trình lên tòa án vào thứ Hai vừa qua. “Apple đạt được thành công của mình mà không đóng góp gì nhiều cho các đổi mới cho trái tim của liên lạc di động.”

Trong khi đó, Apple cho rằng Qualcomm đang lạm dụng sức mạnh của nhà cung cấp chính cho chip của smartphone và các bằng sáng chế liên quan để ngăn cản sự cạnh tranh, và thu được hàng tỷ USD từ phí cấp phép mà họ không xứng đáng.

Apple vẫn thường lựa chọn nhiều nhà cung cấp hay tự mình làm các bộ phận, nhưng với modem – con chip có chức năng quan trọng là kết nối điện thoại với mạng lưới và mạng Internet – luôn là lãnh địa riêng của Qualcomm. Đến năm 2016, các bộ phận của công ty tại San Diego này luôn được Apple sử dụng độc quyền trên thiết bị của mình trong nhiều năm nay.

Trở nên phụ thuộc vào Apple đã mang lại một bài học cay đắng cho một số công ty. Vào thứ ba vừa qua, cổ phiếu của Dialog Semiconductor Plc đã rớt giá mạnh nhất trong vòng 16 năm nay, khi một nhà phân tích cảnh báo rằng, Apple sẽ loại bỏ việc sử dụng các chip quản lý năng lượng của công ty này.

Vào đầu tháng này, cổ phiếu của công ty Imagination Technologies Group đã giảm đến 69% sau khi nhà thiết kế chip đồ họa này cho biết, Apple sẽ dừng sử dụng các tài sản trí tuệ của mình trong thời gian tới. Khi những chiếc điện thoại Galaxy của Samsung Electronics trở thành đối thủ chính với iPhone, Apple đã chuyển giao việc sản xuất các bộ vi xử lý của họ từ Samsung sang TSMC (Taiwan Semiconductor Manufacturing Co).

Ngay cả Apple cũng không thoát khỏi bị tổn thương

Tuy nhiên, từ bỏ Qualcomm có vẻ sẽ khó khăn hơn. Khi iPhone 7 ra mắt vào năm ngoái, đã có đến hai phiên bản với hai loại chip modem khác nhau, một phiên bản sử dụng modem của Qualcomm, một phiên bản khác sử dụng modem của Intel. Tuy nhiên, theo đơn đệ trình của Qualcomm, Apple đã cố gắng buộc công ty không tiết lộ điều này do lo lắng việc so sánh giữa hai phiên bản iPhone này có thể gây ra nhiều vấn đề.

Tuy nhiên, vào tháng Mười Một năm ngoái, trang tin Bloomberg cho biết rằng phiên bản iPhone 7 sử dụng modem của Intel có hiệu suất kém hơn phiên bản sử dụng modem Qualcomm. Tại thời điểm đó, Apple cho biết “sự khác biệt không đáng kể” về hiệu suất kết nối không dây giữa hai phiên bản thiết bị.

Qualcomm, công ty sở hữu những bằng sáng chế làm nên các nguyên lý cơ bản cho công nghệ di động hiện đại, đã tính phí các nhà sản xuất điện thoại từ một phần giá bán của thiết bị, bất kể họ có sử dụng chip của mình hay không. Tuy nhiên, Qualcomm cho rằng, Apple đã "thì thầm vào tai" của các nhà làm luật, cáo buộc họ lạm dụng vị thế thị trường. Điều này đã dẫn đến hàng loạt vụ kiện chống độc quyền, trải dài từ Hàn Quốc đến Mỹ, đe dọa có thể tạo ra các hạn chế đối với mô hình kinh doanh giấy phép này.

Theo đơn kiện của Apple nộp lên vào tháng Mười Hai vừa qua, họ đã nợ hàng tỷ USD đã bị tính phí quá cao trong “kế hoạch bất hợp pháp” của Qualcomm để kiểm soát thị trường chip điện thoại di động. Vào thứ Ba vừa qua, phát ngôn viên của Apple đã từ chối bình luận về các vấn đề bên ngoài những tuyên bố mới của họ.

Trong khi đó, Qualcomm thì cho rằng cuộc chiến này là một thủ thuật đàm phán thương mại về phí bản quyền, nhưng có các yếu tố pháp lý. Họ vẫn cho rằng sẽ có cách khác, nếu Apple nhận thức được vai trò của công nghệ Qualcomm và trả tiền cho chúng.

Người đứng đầu bộ phận tư vấn pháp lý của Qualcomm, ông Don Rosenberg cho biết trong cuộc phỏng vấn. “Một cách thứ hai để giải quyết những việc như vậy là thông qua các cuộc đàm phán và các giải pháp kinh doanh. Chúng tôi không muốn có tranh chấp.”

Tham khảo Bloomberg