Chừng nào Uber chưa giải quyết được vấn đề này, khách hàng sẽ còn gặp nguy hại

Uber đang được định giá lên tới 62,5 tỷ USD và vững vàng ở vị trí startup có giá trị nhất thế giới chỉ sau 5 năm ra mắt. Tuy nhiên đi kèm với tốc độ phát triển như vũ bão của nó lại tồn tại những vấn đề nhức nhối. Mỗi ngày trôi qua, chúng ta lại được đọc thêm một vụ bê bối mới liên quan đến Uber ở khắp nơi trên thế giới, thậm chí là ở Việt Nam cũng không hề ít. Một trong những vấn đề đáng lưu ý nhất hiện nay của Uber đó là bảo vệ quyền riêng tư cho cả khách hàng lẫn tài xế Uber.

Ai đảm bảo riêng tư cho tôi?

Đó là câu hỏi chung của khách hàng khi sử dụng dịch vụ gọi xe này. Rộ lên từ cuối năm ngoái, một trong những câu hỏi được đưa lên nhiều nhất trên Reddit là: “Lái xe Uber có biết số điện thoại của tôi hay không?”. Câu trả lời là có. Nếu họ gọi điện cho bạn và bạn nhấc máy thì họ sẽ có số điện thoại của bạn. Người dùng có tên muckinaball cho biết:

“Tôi cùng em gái và một người bạn đi Uber về nhà. Chuyến đi rất ngắn, em gái tôi xuống trước sau đó là chúng tôi, ở cách đó vài căn hộ. Hôm nay con bé nhận được tin nhắn ‘Chào em, anh là lái xe Uber của em hôm qua, em thế nào rồi?”

Có thể coi hành động của tài xế trong câu chuyện này không có gì quá nguy hiểm nhưng hãy thử đặt nó vào một tình huống khác: Nếu chính khách hàng bị quấy rối thì sao? Hãy nghe câu chuyện của Biên tập viên tờ DailyBeast, cô Olivia Nuzzi: “Tôi gọi Uber ở nơi tôi sống, gần Lincoln Center, thành phố New York. Chuyến đi sẽ chẳng có gì đáng nói nếu như không có đoạn kết. Lúc hết chuyến đi, tài xế Uber hỏi tôi rằng em có ở gần khu Lincoln Center không. Tôi trả lời rằng không, dĩ nhiên rồi, tôi không muốn để lộ nhà ở cho một người lạ. Anh ta trả lời rằng ‘Thật á’ và giơ iPad cho tôi xem ‘Bởi vì trông em giống cô gái này’. Tôi thật sự kinh hãi, tôi nhìn thấy hình ảnh của tôi trong bộ đồ tập cách đó một giờ”.

Lái xe riêng cho tất cả mọi người? Không hẳn là vậy.

Không chỉ lộ số điện thoại, khách hàng của Uber còn đứng trước mối lo ngại bị lộ cả danh tính cá nhân lẫn địa điểm sinh sống.

Chính sách của Uber không hề đề cập đến vấn đề không cho phép tài xế nhìn thấy tên tuổi đầy đủ của hành khách lẫn số điện thoại của họ. Uber không phải là công ty taxi có trách nhiệm đưa đón khách hàng, cần phải hiểu rằng nhiệm vụ của Uber là sắp xếp để khách hàng và tài xế gặp nhau một cách đơn giản và nhanh chóng nhất có thể. Chính vì thế, hàng loạt những vụ quấy rối và xâm phạm quyền riêng tư cứ ngày một diễn ra càng nhiều.

Mới đây, chẳng ở đâu xa, ngay tại Hà Nội, chỉ vì bức xúc với khách hàng chấm 1 sao mà một tài xế Uber đã đưa số điện thoại của cô gái này lên trang web khiêu dâm. Mặc dù ngay sau vụ việc, Uber đã chấm dứt hoạt động của tài xế Uber nói trên nhưng điều đó không có nhiều ý nghĩa. Khả năng cao nạn nhân đã buộc phải đổi số điện thoại để tránh những cú điện thoại quấy rối. Vậy Uber trong trường hợp này mới chỉ giải quyết được phần ngọn, còn phần gốc, chắc chắn sẽ lại tạo nên nhiều nhánh rắc rối sau này nữa.

Vậy tại sao Uber không xử lý vấn đề này một sớm một chiều?

Như đã nói ở trên, các vụ bê bối liên quan đến việc lộ số điện thoại và thông tin cá nhân diễn ra ngày một nhiều nhưng Uber không hề có biện pháp giải quyết phần “gốc”. Trên thực tế, Trung tâm nghiên cứu về An toàn thông tin điện tử EPIC cho biết chính sách hiện tại của Uber có rất nhiều điểm bất hợp lý, ví dụ như một khi khách hàng đã đồng ý sử dụng dịch vụ và chấp nhận cho Uber quyền truy cập một số thông tin cá nhân bao gồm số điện thoại, tên tuổi cá nhân và quan trọng hơn là cả danh bạ điện thoại, họ sẽ không được thu lại quyền này của Uber. Thế nhưng Uber không có chút động thái gì cho thấy họ sẽ sửa đổi lại chính sách.

Thật ra không phải Uber không biết về vấn đề này mà là vì khách hàng chưa chú ý nhiều đến vấn đề an toàn thông tin. Lái xe Uber, Leslie Lowdermilk cho biết: “Đa phần khách hàng không hề quan tâm đến quyền riêng tư cho đến khi họ rơi vào hoàn cảnh mình không mong muốn”. Trường hợp của cô gái tại Hà Nội bị đưa số điện thoại lên web khiêu dâm đã gióng lên hồi chuông cảnh tỉnh với chính các “thượng đế” của dịch vụ Uber, họ cần phải chú ý đến vấn đề bảo vệ quyền riêng tư cá nhân ngay bây giờ.

Cho số điện thoại lên web khiêu dâm chỉ là một trong nhiều hình thức quấy rối khách hàng Uber đã gặp phải.

Người sáng lập uberkit.net, Malik Akande cho biết: “Uber là một công ty điều khiển dữ liệu (data-driven) và sẽ chỉ phản ứng với những phản hồi tiêu cực của cộng đồng nếu như điều đó ảnh hưởng đến tốc độ phát triển của họ”. Cho đến thời điểm này Uber vẫn tăng trưởng với tốc độ chóng mặt vì thế chẳng có lý do gì khiến họ phải chú ý nhiều để điều chỉnh lại vấn đề này.

Bản thân khách hàng Uber phải ý thức được rằng quyền riêng tư của mình đang bị xâm phạm nghiêm trọng và bằng cách nào đó, gây sức ép lên Uber để đòi hỏi sự thay đổi mới có thể làm nên sự khác biệt.

Uber nên thay đổi, nhưng thay đổi như thế nào?

Các nhà phát triển, lập trình viên đã đưa ra 2 giải pháp khả dĩ cho vấn đề lộ số điện thoại:

- Uber có thể đổi sang dịch vụ gọi số trung gian. Về vấn đề này, phóng viên công nghệ Christian Jensen đã đề xuất một mô hình gọi số trung gian với mã nguồn mở trên GitHub. Về mặt cơ chế, khi khách hàng gọi điện cho Uber hoặc tài xế Uber liên lạc với khách hàng thông qua ứng dụng, cả 2 sẽ được chuyển đến một đầu số trung gian do Uber nắm giữ. Số điện thoại lưu trong smartphone sẽ là số của đầu trung gian này, do đó sẽ không có chuyện lộ thông tin khách hàng hay của tài xế nữa.

- Uber chuyển thành một dịch vụ OTT, khách hàng có thể gọi điện thông qua nền tảng dịch vụ. Cách làm này có thể sẽ buộc Uber phải đầu tư mạnh mẽ hơn nhưng nếu giải pháp đầu tiên không ổn, họ sẽ phải tính đến nước này.

Hơn ai hết, chính chúng ta, khách hàng của Uber phải ý thức được rằng mình đang bị xâm hại quyền riêng tư nghiêm trọng để đòi hỏi công ty này phải thay đổi ngay bây giờ.