Trong mắt chuyên gia công nghệ, trình duyệt Google Chrome đã thành một phần mềm gián điệp

Thế giới web đang trở nên rộng lớn đến mức mỗi người dùng những tưởng họ chỉ là một hạt cát nhỏ trong thế giới đó, tuy nhiên, vẫn có một phần mềm biết được vị trí mỗi cú click chuột của bạn trên website, cũng như thói quen duyệt web hay mua sắm của bạn khi ở trong thế giới web. Đó chính là Google Chrome, trình duyệt phổ biến nhất trên thế giới hiện nay.

Đó chính là lý do một chuyên gia công nghệ như ông Geoffrey A. Fowler của báo Bưu điện Washington (Washington Post) lại gọi Google Chrome là "kẻ nghe trộm lớn nhất thế giới web". Và "nhìn từ bên trong, trình duyệt Chrome của họ trông giống như một phần mềm giám sát người dùng."

Điều này càng hiển hiện rõ hơn khi ông so sánh với một trình duyệt nổi tiếng không kém khác, Firefox thuộc về tổ chức phi lợi nhuận Mozilla, với các thiết lập mặc định bảo vệ tốt hơn quyền riêng tư của người dùng.

Chrome trở thành một phần mềm gián điệp

Ông Fowler cho biết:

"Các bài kiểm tra của tôi với Chrome và Firefox cho thấy việc đối xử với dữ liệu cá nhân chênh lệch nhau một cách vô lý. Trong một tuần lướt web trên desktop của mình, tôi phát hiện ra có 11.189 yêu cầu dành cho các cookies theo dõi hành vi được Chrome cấp quyền ngay trên máy tính của tôi, trong khi chúng bị Firefox tự động chặn lại."

"Những file nhỏ này là các móc câu để những hãng dữ liệu, bao gồm cả bản thân Google, sử dụng để theo dõi những trang web nào bạn truy cập vì vậy họ có thể xây dựng hồ sơ về các mối quan tâm, thu nhập và tính cách của bạn."

"Chrome mời chào các phần mềm theo dõi này, thậm chí ngay cả trên những website bạn tưởng rằng riêng tư. Tôi đã nhìn thấy trang web Aetna (một công ty bảo hiểm) và Federal Student Aid (dịch vụ trợ giúp sinh viên Mỹ) cũng có cookie dành cho Facebook và Google. Chúng sẽ lén lút báo cho những người khổng lồ về dữ liệu này biết mỗi khi tôi truy cập vào các trang đăng nhập của dịch vụ bảo hiểm và cho vay này."

"Đó mới chỉ là một nửa vấn đề."

"Nếu bạn nhìn vào góc trên bên phải trình duyệt Chrome, bạn có thấy một hình ảnh hay tên một ai đó trong vòng tròn đó không? Nếu có, nghĩa là bạn đã đăng nhập vào trình duyệt này và Google có thể tiếp cận đến hoạt động web của bạn để nhắm mục tiêu quảng cáo. Còn nếu bạn quên không đăng nhập ư? Tôi cũng thế. Nhưng gần đây Chrome đã bắt đầu tự động làm vậy mỗi khi bạn sử dụng Gmail."

"Thậm chí Chrome còn đáng sợ hơn trên điện thoại của bạn. Nếu bạn sử dụng Android, Chrome sẽ gửi về Google vị trí của bạn mỗi khi bạn thực hiện tìm kiếm. (Nếu bạn tắt việc chia sẻ dữ liệu vị trí, nó vẫn sẽ gửi các tọa độ gần đúng của bạn, nhưng có độ chính xác thấp hơn.)"

Google tự động đăng nhập người dùng vào trình duyệt khi họ đăng nhập vào Gmail.

Ngay cả các tuyên bố về quyền riêng tư của hai công ty cũng cho thấy sự khác nhau giữa Chrome và Firefox. Trong một cuộc phỏng vấn với ông Fowler, trưởng bộ phận sản phẩm của Google cho biết, Chrome ưu tiên các lựa chọn và khả năng kiểm soát quyền riêng tư. Nhưng họ cũng nói rằng họ phải tạo ra sự cân bằng cho một "hệ sinh thái Web lành mạnh."

Trong khi đó giám đốc sản phẩm của Firefox lại cho rằng, quyền riêng tư không phải là một "tùy chọn" để kiểm soát. Họ còn phát động một cuộc chiến chống lại việc theo dõi người dùng, khi bắt đầu từ tháng này sẽ ra mắt tính năng "ngăn chặn theo dõi nâng cao" nhằm mặc định khóa các cookies ngay từ khi cài đặt mới Firefox.

Chặn cookies - trung tâm của cuộc chiến quyền riêng tư

Trung tâm của cuộc chiến giữa hai trình duyệt này xoay quanh các cookies. Những mẩu code nhỏ bé này có thể làm nhiều điều hữu ích như ghi nhớ nội dung mua hàng của bạn. Nhưng ngày nay nhiều cookies thuộc về các công ty dữ liệu, và chúng được sử dụng để đánh dấu trình duyệt của bạn, vì vậy các công ty này có thể đi theo dấu chân của bạn – giống như rải vụn bánh để đánh dấu khi đi vào rừng rậm vậy.

Danh sách các cookies mà Firefox đã chặn khi lướt web.

Theo ông Fowler, cuộc chiến xoay quanh các cookies cũng cho thấy Google Chrome đang trở thành một công cụ theo dõi giám sát như thế nào.

"Năm 2015, Mozilla giới thiệu một phiên bản Firefox mới đi kèm với công nghệ chống theo dõi, khi chỉ bật lên ở chế độ lướt web riêng tư. Sau nhiều năm thử nghiệm và tinh chỉnh, tính năng này sẽ được kích hoạt trong tháng này với mọi website. Nó không chỉ chặn quảng cáo – thay vào đó, Firefox sẽ phân tích các cookies để quyết định giữ lại những cookies dành cho các chức năng quan trọng của website và chặn cookies nào theo dõi."

"Trong khi đó vào năm 2017, trình duyệt Safari của Apple, vốn chủ yếu được sử dụng trên iPhone, cũng bắt đầu áp dụng công cụ "ngăn chặn theo dõi thông minh" đối với các cookies, bằng cách sử dụng một thuật toán để quyết định xem cookies nào xấu."

"Nhưng cho đến nay, mặc định Google Chrome vẫn mở đối với mọi cookies. Tháng trước Google thông báo một nỗ lực mới để buộc các cookies bên thứ ba phải định danh tốt hơn, và cho biết chúng ta có thể kỳ vọng vào các biện pháp kiểm soát mới đối với chúng sau khi được triển khai. Tuy nhiên, Google lại không đưa ra lộ trình cụ thể hoặc cho biết khi nào việc chặn các phần mềm theo dõi được thiết lập mặc định."

"Nhưng thật khó kỳ vọng điều đó sẽ đến sớm. Bản thân Google, thông qua công ty Doubleclick và các công ty quảng cáo khác của họ, chính là nhà sản xuất cookies số một thế giới. Thật khó tưởng tượng Chrome lại tự tay chặn lại cỗ máy kiếm tiền của Google."

"Ben Galbraith, giám đốc sản phẩm của Chrome cho biết: "Cookies đóng một vai trò quan trọng trong tính riêng tư của người dùng, nhưng việc tập trung hoàn toàn vào nó có thể làm che mờ đi những vấn đề riêng tư rộng lớn hơn, bởi vì nó chỉ là một cách để theo dõi người dùng thông qua các trang web khác nhau. Đây là một vấn đề phức tạp, và các giải pháp chặn cookies đơn thuần sẽ buộc việc theo dõi phát triển sang các phương thức khó lường hơn."

"Quả thật, bên cạnh cookies, vẫn còn các kỹ thuật theo dõi khác – và cuộc chạy đua vì quyền riêng tư sẽ trở nên khó khăn hơn. Nhưng không phải mọi thứ quá phức tạp đến mức không thể làm được gì."

Hiện cả Google và Mozilla đều cho biết, họ đang làm việc để chống lại "fingerprinting" – một kỹ thuật mới nhằm tạo dựng hồ sơ truy cập web của bạn một cách hoàn chỉnh và đầy đủ hơn để theo dõi người dùng và quảng cáo hướng đối tượng chính xác hơn. Firefox đang bắt đầu thử nghiệm các tính năng mới để đối phó với vấn đề này sẽ sớm kích hoạt chúng.

Chuyển sang trình duyệt khác

Không chỉ đồng bộ tốt, Firefox trên thiết bị Android còn cho phép sử dụng Addon để đảm bảo quyền riêng tư tốt hơn.

Đối với ông Fowler, lựa chọn trình duyệt hàng đầu của ông lúc này là Firefox, khi tốc độ và sự tiện lợi không còn là các ưu tiên duy nhất.

Từ khi Firefox Quantum ra mắt, tốc độ của trình duyệt này đã được cải thiện đáng kể, dù vẫn chậm hơn Chrome trong một số trường hợp. Nó cũng có nhiều công cụ cho phép chuyển dịch bookmark, dữ liệu duyệt web từ Chrome sang Firefox. Bên cạnh đó, kho addon của Firefox cũng phong phú không kém dù có thể số lượng không nhiều bằng các extension của Chrome.

Tuy nhiên, trình duyệt này vẫn còn nhiều thách thức phải vượt qua. Là một tổ chức phi lợi nhuận, Mozilla không có nhiều nguồn lực để triển khai nhanh chóng các tính năng mới. Ngoài ra vì có nguồn thu chủ yếu từ việc đặt các công cụ tìm kiếm trong trình duyệt, họ đang phải phụ thuộc vào Google. Nhưng công ty cũng đang nỗ lực đa dạng hóa nguồn thu của mình bằng các phương pháp khác.

Cho dù vậy, rủi ro đáng sợ nhất đối với Firefox trong cuộc chiến với Google Chrome là một ngày nào đó các trang web chính sẽ không còn hứng thú với việc hỗ trợ Firefox, dù đang là trình duyệt phổ biến thứ hai trên desktop nhưng chỉ có 10% thị phần.

Tham khảo Washington Post