Từng vượt mặt Tesla Model 3 trở thành 'vua xe điện', vì sao ô tô điện giá ngang Honda SH liên tục lao dốc - thậm chí đứng trước nguy cơ bị khai tử?

Hongguang Mini EV đã gây "bão" khắp Trung Quốc khi phát hành vào tháng 7/2020 bởi liên doanh SAIC-GM-Wuing Automobile.

Giá của chiếc ô tô điện mini này khởi điểm ở mức 28.000 tệ (4.300 USD theo tỷ giá hiện tại). Mặc dù có phạm vi hoạt động chỉ 120 km mỗi lần sạc, nó vẫn được xem là lựa chọn tuyệt vời để lái trong phố. Từ thời điểm ra mắt, doanh số của Hongguang Mini EV liên tục tăng, đặc biệt là ở các thành phố cấp thấp. Theo Wuling, chiếc xe đã vượt mặt Tesla Model 3 và nhiều đối thủ khác để trở thành xe sử dụng năng lượng mới bán chạy nhất trong 20 tháng liên tiếp, tính đến hết tháng 5/2022.

Tuy nhiên, đà tăng trưởng của xe đã dừng lại. Chỉ có khoảng 25.000 chiếc Hongguang Mini được bán ra trong tháng 4, theo Hiệp hội xe du lịch Trung Quốc. Doanh số này đã giảm 6% so với một năm trước đó, đánh dấu lần đầu tiên doanh số của xe sụt giảm. Tháng 5, doanh số của xe tiếp tục giảm 2%.

Tình trạng phong toả tại Thượng Hải có thể xem là một nguyên nhân. Tuy nhiên, phần quan trọng nhất có lẽ đến từ việc các mẫu xe sử dụng năng lượng mới - theo cách gọi của Trung Quốc đối với xe điện - đã tăng trưởng rất mạnh nên có hàng loạt cái tên khác gia nhập thị trường, gây sức ép lên Hongguang Mini EV.

Một lý do quan trọng không kém khác là chiếc xe không còn được bán với giá 28.800 tệ. Giá khởi điểm của xe đã tăng hơn 10% hồi tháng 3, lên 32.800 tệ. Bù lại, xe được trang bị thêm điều hoà.

"Một số người dùng đã chuyển sang các mẫu xe đối thủ, một phần do Hongguang Mini EV có ít các trang bị", Zhang Xiang – nhà phân tích trong ngành ô tô cho biết.

Ô tô điện giá rẻ có biên lợi nhuận rất thấp. Bất chấp doanh số ấn tượng của Hongguang Mini, tỷ suất lợi nhuận ròng của liên minh SAIC-GM-Wuling chỉ đạt hơn 1% vào năm ngoái. Trong khi đó, SAIC Volkswagen Automotive báo cáo tỷ suất lợi nhuận 6%.

Hongguang Mini EV đã góp công lớn giúp các đối thủ của nó như QQ Ice Cream của Chery Automobile và BenBen E-Star của Changan Automobile trở nên phổ biến hơn. Chính sách của chính phủ đã giúp thúc đẩy thị trường theo hướng này.

Trung Quốc yêu cầu một số hãng ô tô phải sản xuất và bán một số lượng nhất định các loại xe sử dụng năng lượng mới. Các công ty có thể bán các khoản tín dụng vượt mức cho các công ty không đáp ứng đủ hạn ngạch. Số tiền kiếm được từ việc bán hạn ngạch này có thể bù đắp phần nào cho lợi nhuận thấp từ các mẫu EV giá siêu rẻ.

Tuy nhiên, việc vội vàng chế tạo các phương tiện sử dụng năng lượng mới đã khiến giá trị của mỗi điểm tín dụng giảm xuống. Giá trung bình cho mỗi điểm tín dụng năm ngoái là 2.800 tệ (418 USD), theo truyền thông Trung Quốc. Tuy nhiên, con số này đã giảm xuống còn chưa đến 150 USD trong năm nay.

Chi phí nguyên vật liệu tăng cao trong năm nay cũng làm xói mòn lợi thế của việc sản xuất ô tô điện giá rẻ. Với những khó khăn này, các nhà sản xuất ô tô đang bắt đầu thay đổi hướng đi.

Dong Yudong, CEO của thương hiệu Ora từ Great Wall Motor cho biết hồi tháng 2 rằng công ty sẽ ngừng nhận đặt hàng một số mẫu EV nhất định. Một trong số đó, Black Cat, có giá khởi điểm khoảng 70.000 nhân dân tệ, khiến hãng lỗ hơn 10.000 nhân dân tệ cho mỗi chiếc bán ra.

Sự cạnh tranh trên thị trường đang chuyển sang các mẫu xe có giá tầm trung. Hồi tháng 4, cả QQ Ice Cream và BenBen E-Star đều ngừng nhận đặt hàng các phiên bản rẻ nhất – vốn có giá khoảng 30.000 nhân dân tệ mỗi chiếc.

Ora đã quyết định tập trung nguồn lực vào chiếc Good Cat, có giá hơn 140.000 nhân dân tệ (20.900 USD). Wuling có kế hoạch tung ra Air ev, phiên bản kế nhiệm giá cao hơn của Hongguang Mini, cũng là mẫu xe đầu tiên của công ty cho thị trường toàn cầu.

Công ty đang xây dựng một nhà máy ở Indonesia với tiềm năng thâm nhập vào các thị trường Đông Nam Á, châu Phi, châu Âu và Nhật Bản. Với các mẫu xe trong tầm giá 100.000 đến 300.000 nhân dân tệ, sản phẩm của Wuling sẽ gặp phải hàng loạt đối thủ cạnh tranh lớn, chẳng hạn BYD và các công ty nước ngoài. Cũng cần nhớ, khách hàng mua xe ở tầm giá này có nhiều lựa chọn hơn về độ an toàn, chất lượng sản phẩm.