Vắc-xin Sputnik V có hiệu quả tích cực với biến thể Omicron

Trước làn sóng lây nhiễm mạnh mẽ của biến thể Omicron trên toàn thế giới, Quỹ Đầu tư Trực tiếp Nga (RDIF) cho biết vắc-xin Sputnik V của họ đã chứng minh được khả năng tạo phản ứng kháng thể trung hòa mạnh mẽ với biến thể Omicron. Hiệu quả này sẽ được tăng cường hơn nữa nếu tiêm thêm mũi thứ ba Sputnik Light, một phiên bản rút gọn của vắc-xin Sputnik V.

Kết quả được RDIF, cơ quan phụ trách thương mại hóa vắc-xin ngừa COVID-19 Sputnik V, xác nhận từ nghiên cứu sơ bộ thực hiện bởi Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ và Vi sinh vật học Gamaleya, đơn vị nghiên cứu và phát triển vắc-xin Sputnik V ngay từ những ngày đầu.

"Sputnik V đã chứng minh được mức giảm hoạt tính trung hòa virus của nó với Omicron thấp hơn từ 3-7 lần so với dữ liệu từ các nhà sản xuất vắc-xin khác", thông cáo báo chí mới nhất của RDIF viết.

Cụ thể, khi phải đối mặt với biến thể Omicron, khả năng trung hòa virus của vắc-xin Sputnik V chỉ bị suy giảm 11,8 lần. Trong so sánh, mức giảm của vắc-xin Pfizer-BioNTech là 41 lần và của vắc-xin Moderna là từ 49-84 lần.

"Cho đến nay, Sputnik V đang cho thấy kết quả trung hòa virus đối với biến thể Omicron tốt nhất so với các loại vắc-xin khác", RDIF nhấn mạnh.

Nghiên cứu sơ bộ được thực hiện bởi Trung tâm Gamaleya sử dụng huyết thanh của những người đã tiêm vắc-xin Sputnik V, thu thập ở thời điểm hơn 6 tháng sau khi tiêm chủng. Các nhà khoa học Nga cho biết đây là "một chỉ dấu về khả năng bảo vệ kéo dài của Sputnik V, trái ngược với thời gian nghiên cứu ngắn của các nhà sản xuất vắc-xin khác (12-27 ngày đối với Pfizer BioNTech và 28 ngày với Moderna".

Kết quả cho thấy khi biến thể Omicron được đưa vào huyết thanh của những người đã tiêm vắc-xin Sputnik V, các phản ứng tế bào T đã xuất hiện. Điều này là do hệ thống miễn dịch đã được đào tạo bởi vắc-xin vẫn có khả năng nhận diện 80% các yếu tố quyết định kháng nguyên (epitop) trên gai protein của biến thể Omicron, phần không bị ảnh hưởng bởi các đột biến.

"Sputnik V được kỳ vọng sẽ cung cấp sự bảo vệ lâu dài chống lại bệnh nghiêm trọng do Omicron. Trước đó, khả năng miễn dịch tế bào T kéo dài của Sputnik V góp phần mang lại 80% hiệu quả chống lại chủng Delta vào tháng thứ 6-8 so với hiệu quả dưới 29% được chứng minh bởi một số loại vắc-xin mRNA sau 6 tháng", RDIF cho biết.

Thậm chí, khả năng chống lại biến thể Omicron của vắc-xin Sputnik V còn có thể được tăng cường hơn nữa nếu những người đã tiêm 2 mũi vắc-xin này tiêm nhắc lại một mũi Sputnik Light thứ ba.

Như chúng ta đã biết, vắc-xin Sputnik V là một loại vắc-xin kép dựa trên công nghệ vector virus. Mũi tiêm thứ nhất sử dụng vector Ad26 trong khi đó mũi tiêm thứ hai sử dụng vector Ad5.

Với hiệu quả vượt trội đã được chứng minh, Trung tâm Gamaleya sau đó đã tách mũi tiêm thứ nhất sử dụng vector Ad26 ra để làm một phiên bản rút gọn của vắc-xin Sputnik V được gọi là Sputnik Light.

Vắc-xin Sputnik Light có thể được sử dụng như một loại vắc-xin riêng biệt, hoặc dùng làm mũi tăng cường cho vắc-xin Sputnik V, thậm chí cả các loại vắc-xin COVID-19 đến từ các hãng sản xuất khác như AstraZeneca, Sinopharm, Moderna và Cansino.

RDIF cho biết các thử nghiệm tiêm trộn vắc-xin này đã được thực hiện tại Argentina cho thấy nếu sử dụng mũi tiêm nhắc lại là Sputnik Light, vắc-xin này còn giúp tăng hiệu giá kháng thể cao hơn cả các mũi tiêm sử dụng vắc-xin đồng nhất ban đầu.

Bây giờ, nghiên cứu tiếp tục cho thấy Sputnik Light cung cấp sự bảo vệ mạnh mẽ chống lại biến thể Omicron. "100% những người được tiêm vắc-xin Sputnik Light như một mũi tăng cường đã phát triển kháng thể trung hòa chống lại biến thể Omicron và vẫn có nồng độ kháng thể cao sau 2-3 tháng, trong so sánh thì chỉ có 25% người nhận mũi Pfizer tăng cường có thể phát hiện được nồng độ kháng thể trung hòa ở thời điểm 3 tháng sau khi tiêm", thông cáo báo chí của RDIF cho biết.

Cơ quan này vì vậy khuyến nghị vắc-xin Sputnik Light nên được sử dụng như một loại "vắc-xin tăng cường phổ quát", nghĩa là không chỉ dành cho những người đã tiêm Sputnik V mà cả những ai đã tiêm các loại vắc-xin COVID-19 khác.

"Mũi tiêm tăng cường Sputnik Light dự kiến sẽ cung cấp khả năng bảo vệ mạnh mẽ chống lại lây nhiễm, các ca bệnh nặng và nhập viện cho biết thể Omicron", RDIF viết. "Tiêm nhắc lại bằng vắc-xin Sputnik Light có thể củng cố và kéo dài hiệu quả của nhiều loại vắc-xin, trong bối cảnh chúng đang bị biến thể Delta và Omicon làm suy yếu nhanh chóng".

Chính phủ Liên bang Nga mới đây cũng đã tặng cho Việt Nam 100.000 liều vắc-xin Sputnik Light để tiêm chủng cho người dân trong kế hoạch tiêm chủng toàn dân. Đây cũng là kết quả của chuyến thăm Nga và hội đàm với Tổng thống Nga V. Putin của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc.