Vì sao ông chủ Telegram từng gây sốc cho cả thế giới bị bắt?

Người sáng lập kiêm CEO Telegram Pavel Durov bị bắt tại Pháp vào tối 24/8. Truyền thông địa phương cho rằng cuộc điều tra tập trung vào việc kiểm duyệt trên ứng dụng nhắn tin này, dẫn đến tình trạng bị tội phạm lạm dụng. Đại sứ quán Nga tại Pháp cũng đã yêu cầu được tiếp cận lãnh sự với Durov và đảm bảo các quyền của ông, hãng thông tấn nhà nước Nga TASS đưa tin.

Pavel Durov, sinh năm 1984 tại Saint Petersburg, Nga. Forbes ước tính tài sản của tỷ phú này khoảng 15,5 tỷ USD.

Trước khi dính vào vòng lao lý, Pavel Durov nổi tiếng toàn thế giới với vai trò sáng lập Telegram. Mạng xã hội này phổ biến nhờ tính riêng tư và bảo mật, nhưng đạt được sự bùng nổ lớn vào thời điểm chiến dịch quân sự của Nga tại Ukraine bắt đầu năm 2022.

Sự phổ biến của Telegram ở Ukraine tăng vọt kể từ tháng 2/2022, khi có tới 72% người Ukraine sử dụng nó để theo dõi tin tức vào năm 2023, so với 20% vào năm 2021, theo một nghiên cứu năm 2023 của Internews. Trong khi đó, báo điện tử chỉ chiếm 41%, TV là 30%, radio 10% và báo in là 3%.

Không giống như phương tiện truyền thông chính thức ở Ukraine, nhiều kênh Telegram lớn ở Ukraine được điều hành ẩn danh và viết bằng tiếng Nga. Một số còn được coi là ủng hộ Moskva. Cục An ninh Ukraine (SBU) đã công bố danh sách các kênh mà họ cho là "thực hiện các hoạt động thông tin và tâm lý đặc biệt vì lợi ích của Liên bang Nga" vào tháng 3/2022 và vẫn tiếp tục mở rộng danh sách. SBU cho biết Nga chi 250 triệu USD cho truyền thông tại Ukraine.

Trước Telegram, hành trình trở thành tỷ phú của Durov bắt đầu với VKontakte (VK), thường được gọi là "Facebook của Nga", mà ông đồng sáng lập vào năm 2006. VKontakte nhanh chóng trở thành trang mạng xã hội lớn nhất của Nga, nhưng nó cũng khiến Durov bất đồng quan điểm với chính phủ Nga. Nhờ VK mà Durov còn được mệnh danh là "Mark Zuckerberg nước Nga".

Durov tốt nghiệp Đại học Saint Petersburg State với tấm bằng cử nhân triết học. Đồng sáng lập VK với ông là người anh trai tên Nikolai, cũng là nhà phát triển và lập trình viên chính.

Năm 2014, dưới áp lực phải đóng cửa các cộng đồng đối lập trên VK, Durov từ chối tuân thủ và rời khỏi Nga. Ông đã bán cổ phần tại VK và bắt đầu cuộc sống lưu vong tại nước ngoài.

Năm 2013, Durov ra mắt Telegram, một ứng dụng đặc biệt chú trọng quyền riêng tư của người dùng với tính năng nhắn tin được mã hóa. Kể từ đó, Telegram trở thành đối thủ đáng gờm của các nền tảng như WhatsApp. Hiện ứng dụng này có tới 900 triệu người dùng trên toàn thế giới, với mục tiêu vượt qua một tỷ người dùng trong năm 2025.

Telegram đặc biệt có ảnh hưởng ở Nga, Ukraine và các quốc gia từng thuộc Liên Xô, nơi nó đóng vai trò là nguồn thông tin quan trọng, đặc biệt là trong cuộc xung đột ở Ukraine. Cả Nga và Ukraine đều thường xuyên đăng tin trên nền tảng này, mà một số nhà phân tích gọi là "chiến trường ảo" cho cuộc xung đột.

Kể từ khi rời khỏi Nga, Durov liên tục tìm kiếm nơi đến an toàn cho bản thân và công ty của mình. Cuộc tìm kiếm ngôi nhà cho Telegram đã đưa ông qua Berlin, London, Singapore và San Francisco trước khi định cư tại Dubai - nơi đặt trụ sở chính của công ty.

Khi rời khỏi nước Nga, Durov nhấn mạnh rằng ông rất coi trọng tự do. Năm 2014, ông từng phát biểu: " Tôi muốn tự do hơn là phải nghe lệnh của bất kỳ ai ".

Quan điểm của ông về quyền riêng tư và việc ông từ chối kiểm duyệt nội dung trên Telegram đã khiến ông trở thành nhân vật gây tranh cãi. Trong một cuộc phỏng vấn đầu năm nay với Tucker Carlson, ông Durov nhấn mạnh về cam kết của mình trong việc giữ Telegram "trung lập" và không chịu ảnh hưởng địa chính trị.

Hôm 24/8, một trong những nhà điều tra Pháp cho biết họ rất ngạc nhiên khi ông Durov đến Paris dù biết mình là người bị truy nã. " Telegram không còn bị miễn trừ nữa ", nhà điều tra này tuyên bố, theo AFP.

Pavel Durov đã nhập tịch Pháp vào tháng 8/2021 và có quốc tịch tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.

Đời tư kín tiếng, từng nhận có 100 đứa con

Không nhiều thông tin về gia đình và đời tư của CEO Telegram, trừ việc gần đây ông tuyên bố mình có ít nhất 100 đứa con sinh học. Trong một bài đăng trên Telegram, Durov tuyên bố rằng ông là cha của không dưới 100 đứa trẻ ở 12 quốc gia thông qua việc hiến tinh trùng.

" Tôi vừa phát hiện ra mình có hơn 100 đứa con ruột. Làm sao điều này có thể xảy ra với một người chưa từng kết hôn và thích sống một mình? ", ông viết.

Theo Durov, 15 năm trước, một người bạn thân gặp khó khăn trong việc thụ thai nên yêu cầu ông hiến tinh trùng. Tại phòng khám, bác sĩ thông báo rằng ông là "người hiến tặng chất lượng cao", và việc hiến tặng này có thể giúp ích cho các cặp đôi trên toàn cầu.

Ông Durov viết tiếp: " Điều này nghe có vẻ điên rồ nhưng tôi đã đăng ký hiến tinh trùng. Đến năm 2024, hoạt động hiến tặng trước đây của tôi đã giúp hơn 100 cặp đôi ở 12 quốc gia. Hơn nữa, nhiều năm sau khi tôi ngừng hiến tặng, ít nhất một phòng khám IVF vẫn còn tinh trùng đông lạnh của tôi để các gia đình muốn có con sử dụng ẩn danh ".

Theo các nguồn tin Nga, ông nội của Pavel Durov là Semyon Petrovich Tulyakov đã chiến đấu trong Thế chiến thứ II. Ông phục vụ trong Sư đoàn bộ binh số 65 của Hồng quân Liên Xô, tham gia các trận chiến trên Mặt trận Leningrad tại Krasnoborsky và Gatchinsky, bị thương 3 lần, được trao tặng nhiều huân, huy chương danh giá.

Cha của Durov, Valery Semenovich Durov là Tiến sĩ khoa học Ngôn ngữ và là tác giả của nhiều bài báo học thuật. Từ năm 1992, ông là Trưởng khoa Ngôn ngữ học cổ điển của khoa Ngôn ngữ học thuộc Đại học Tổng hợp Saint Petersburg.

Tháng 3/2022, ông Durov từng viết rằng: " Mẹ tôi dòng dõi gia đình từ Kiev. Tên thời con gái của bà là tiếng Ukraina (Ivanenko), và cho đến ngày nay chúng tôi vẫn còn nhiều người thân đang sống ở Ukraine ".