Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh

    zknight,  

    Nếu thực hiện được các biện pháp kiểm soát và cách ly tốt người bệnh, chúng ta có thể sớm thấy dịch bệnh chấm dứt.

    Số lượng ca nhiễm virus corona mới trên toàn cầu đã vượt qua con số 20.600 người, nhưng chỉ tập trung chủ yếu ở Trung Quốc (20.483 ca), và riêng tỉnh Hồ Bắc (13.522 ca) nơi có thành phố Vũ Hán.

    Số ca tử vong đã tăng lên 427 người, nhưng cũng đã có 697 ca nhiễm virus được điều trị khỏi và hồi phục. Khi những con số vẫn đang thiết lập được những kỷ lục mới, người bi quan có thể sợ hãi, nhưng những người lạc quan hiểu được rằng con số rồi sẽ đi xuống sau khi đỉnh dịch được thiết lập. 

    Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh - Ảnh 1.

    Số lượng các ca bệnh mắc mới mỗi ngày ở tỉnh Hồ Bắc (màu xanh) và toàn Trung Quốc (màu đỏ).

    Một số nhà khoa học cho rằng không bao giờ là quá sớm để dự đoán sự kết thúc của dịch bệnh. Việc có được các kịch bản sẽ cho phép chúng ta điều chỉnh biện pháp ứng phó với nó ở hiện tại và trong tương lai.

    Dịch bệnh do virus corona mới sẽ kết thúc như thế nào? Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào khả năng và hành động của thế giới, đặc biệt là các biện pháp mạnh mẽ của Trung Quốc hiện nay. 

    Kịch bản 1: Các biện pháp y tế cộng đồng sẽ dập tắt được hoàn toàn dịch bệnh

    Đây là kịch bản tươi sáng nhất có thể, và về cơ bản, nó giống với những gì đã xảy ra với dịch SARS năm 2003. Phải nhắc lại rằng virus SARS và chủng virus mới bùng phát ở Vũ Hán cùng thuộc gia đình corona - một nhóm virus phát quang khi được soi dưới kính hiển vi và thường gây bệnh cho gia cầm và động có vú.

    SARS chủ yếu lây nhiễm cho động vật, nhưng nó có thể nhảy sang người và bắt đầu lây lan giữa chúng ta. Đợt dịch SARS bùng phát vào cuối năm 2002 và năm 2003 đã lây nhiễm cho 8.096 người (chủ yếu ở Trung Quốc) và giết chết 774 người ở 17 quốc gia trên thế giới.

    Đáng chú ý: Đến năm 2004, virus SARS cơ bản đã biến mất. Jessica Fairley, một giáo sư y học toàn cầu tại Đại học Emory cho biết đó là một thành công kinh điển của các biện pháp can thiệp y tế cộng đồng trong việc ngăn chặn sự bùng phát, và lây lan của dịch bệnh mới.

    Trong dịch SARS năm đó, tất cả các cơ quan y tế đều đã nỗ lực xác định nhanh nhất có thể các trường hợp nhiễm bệnh để cách ly họ. Bằng biện pháp này, bệnh nhân có thể dựa vào hệ thống miễn dịch của mình để chống lại virus và khiến nó không thể lây lan sang người mới. (Trong những trường hợp không may mắn, virus sẽ giết chết bệnh nhân và nó sẽ biến mất cùng với họ).

    Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh - Ảnh 2.

    Đồ thị so sánh số ca nhiễm virus SARS và corona virus mới (virus Vũ Hán) theo thời gian.

    Các biện pháp y tế cộng đồng khi được phối hợp cùng nhau sẽ đạt tới thành công. Ví dụ như ngay khi các bác sĩ phát hiện ra virus dương tính trên một bệnh nhân, họ cần điều tra cặn kẽ xem người này đã tiếp xúc với ai để tiếp tục cách ly theo dõi những người này. Biện pháp kiểm soát lây nhiễm chéo trong bệnh viện cũng phải được siết chặt.

    Và sau đó, bạn sẽ còn phải làm nhiều điều lớn hơn thế: hạn chế đi lại, kiểm dịch hoặc sàng lọc người tại các sân bay”, giáo sư Fairley nói. Tất cả đều phải thực hiện rất khẩn trương.

    SARS được báo cáo lần đầu tiên vào tháng 2 năm 2003. Đến tháng 3, hàng trăm người tiếp xúc với SARS đã bị cách ly tại nhà. Tổ chức Y tế Thế giới năm đó đã ban hành hướng dẫn đi lại đến các khu vực bị ảnh hưởng nhất bởi dịch bệnh.

    Trong khi đó, các sân bay bắt đầu sàng lọc khách du lịch quốc tế, hỏi họ những câu hỏi về triệu chứng và những tiếp xúc tiềm năng của họ với virus. Các bác sĩ thì ngày một thận trọng hơn trong việc chẩn đoán bệnh và gửi các trường hợp nghi ngờ vào môi trường chăm sóc cách ly.

    Tới giữa mùa hè năm 2003, nhiều quốc gia đã tuyên bố không còn bệnh SARS. Ngày nay, virus SARS vẫn có thể tồn tại trên động vật. Nhưng nó không lan truyền trên người nữa.

    Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh - Ảnh 3.

    Bệnh viện dã chiến Hỏa Thần Sơn với 1.000 giường bệnh được xây dựng chỉ trong 9 ngày.

    Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh - Ảnh 4.

    Vậy liệu kịch bản này có lặp lại được với virus corona mới hay không? Điều đó phụ thuộc rất nhiều vào các nỗ lực của thế giới, đặc biệt là ở Trung Quốc hiện tại. 

    Tỉnh Hồ Bắc ngày hôm nay đã chính thức đưa bệnh viện dã chiến Hỏa Thần Sơn với 1.000 giường bệnh của họ vào hoạt động. Ngoài ra, một bệnh viện dã chiến thứ hai có tên là Lôi Thần Sơn cũng đã hoàn thành xong 80% hạng mục, dự kiến sẽ đón được 1.600 bệnh nhân sau khi nó hoàn thành.

    Hai bệnh viện được xây dựng thần tốc, chỉ trong chưa đầy 10 ngày đã gấp đôi quy mô của một bệnh viện dã chiến có tên là Tiểu Thang Sơn từng giúp Bắc Kinh kiểm soát được dịch SARS năm 2003. 

    Bên cạnh đó, thành phố Vũ Hán những ngày này cũng đang tận dụng chuyển các không gian cộng đồng như phòng tập gym hoặc phòng triển lãm thành bệnh viện dã chiến. Các nỗ lực này được hi vọng sẽ giúp cách ly và điều trị hiệu quả cho nhiều bệnh nhân, từ đó dần kiểm soát dịch bệnh.

    Kịch bản 2: Virus sẽ tự tuyệt chủng

    Khi dịch bệnh mới xuất hiện, nó có thể bùng phát như một cơn hỏa hoạn. Virus là một mồi lửa, những người có hệ miễn dịch yếu, dễ bị tổn thương nhất giống như những cành củi khô. Ngọn lửa sẽ lan đến họ, giết chết họ. Nhưng rồi khi hết củi, đám cháy sẽ tự dừng lại.

    Một dịch bệnh có thể chấm dứt khi virus không tìm được những vật chủ tiềm năng mới để lây nhiễm. Michael Mina, một nhà dịch tễ học tại Trường Y tế Công cộng Harvard, đã chỉ ra một ví dụ cho điều đó: đại dịch Zika năm 2015-2016 ở Puerto Rico và Nam Mỹ.

    Ngay khi virus lây nhiễm qua muỗi bùng phát, nó đã khiến hàng ngàn người nhiễm bệnh. Chỉ tính riêng năm 2016, Puerto Rico đã ghi nhận 35.000 trường hợp.

    Nhưng sau đó, số người dễ mắc bệnh giảm dần. Những người có nguy cơ cao nhất tiếp xúc với muỗi mang mầm bệnh thì đã bị mắc bệnh. Và điều đó khiến số lượng vật chủ tiềm năng mới cho virus trở nên cạn kiệt. 

    Bây giờ, Zika vẫn đang lưu hành ở một mức độ thấp ở Brazil. Nhưng tại Puerto Rico, các quan chức báo cáo nó đã không thể lan rộng được nữa.

    Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh - Ảnh 5.

    Số ca tử vong được báo cáo ở tỉnh Hồ Bắc (màu xanh) và toàn Trung Quốc (màu đỏ).

    Trở lại với chủng virus corona mới, liệu nó có thể tự diệt vong hay không? 

    Mina cho biết chúng ta chưa thể có câu trả lời ở thời điểm này. Nhưng có vẻ virus hiện tại chỉ tỏ ra nguy hiểm với những bệnh nhân cao tuổi, những người có hệ miễn dịch suy yếu và đã mắc sẵn các bệnh nền mãn tính như tiểu đường, tim mạch.

    Dịch bệnh cũng đang được khống chế với số ca nhiễm và tử vong chủ yếu tập trung ở tỉnh Hồ Bắc. Thông thường, khi số ca nhiễm và tử vong lên đến một đỉnh điểm, nó sẽ giảm xuống. 

    Chúng ta hi vọng rằng các đỉnh của dịch bệnh đã được thiết lập và những đồ thị sẽ có xu hướng đi xuống trong thời gian tới, cùng với các biện pháp cách ly và điều trị mạnh mẽ mà Trung Quốc đang thực hiện.

    Kịch bản 3: Virus corona mới sẽ giảm độc lực, trở thành một chủng cúm mùa phổ biến hàng năm

    Có một kịch bản thứ ba về cách dịch bệnh này kết thúc. Điều này đã từng xảy ra trước đây. Vào năm 2009, một chủng virus cúm H1N1 mới đã bao vây toàn cầu trong một đại dịch. Nhưng, sau một thời gian, H1N1 đã trở thành một chủng cúm mùa bình thường có thể xảy ra hàng năm, Mina nói.

    Trong nhóm corona, hiện cũng có 4 chủng virus đang lưu hành chỉ gây ra bệnh cúm và cảm lạnh thông thường trên người được ký hiệu là 229E, NL63, OC43 và HKU1. Có một khả năng chủng corona mới ở Vũ Hán sẽ trở thành chủng thứ 5, và khi độc lực của nó giảm xuống, chúng ta mong đợi nó cũng chỉ gây ra các triệu chứng nhẹ hoặc viêm phổi có thể dễ dàng chữa trị.

    Với đặc điểm tồn tại và lưu hành mạnh ở các khu vực có khí hậu khô và lạnh, rất có thể virus corona mới sẽ trở thành một chủng cúm mùa ở Trung Quốc. Nhưng cũng không loại trừ nó sẽ giống như bệnh cúm, bao trùm cả thế giới.

    Virus corona: Lạc quan với 3 kịch bản kết thúc của dịch bệnh - Ảnh 6.

    So sánh độ lây nhiễm và tỷ lệ tử vong của một số chúng virus: MERS, SARS, Ebola, cúm lợn H1N1, cúm mùa...

    Virus corona mới được đánh giá là yếu và ít độc hơn SARS (với tỷ lệ tử vong lên tới 10%). Tỷ lệ tử vong do virus corona ở thời điểm cao nhất chỉ khoảng 3%, nhưng bây giờ, con số đã giảm xuống chỉ còn xấp xỉ 2%, tiến gần đến con số của các chủng virus cúm mùa hiện tại. 

    Mặc dù cúm mùa cũng là một căn bệnh nguy hiểm do sự lây lan mạnh, nhưng nếu virus corona mới giảm độc lực và trở thành một chủng trong số đó, chúng ta sẽ có nhiều thời gian để điều chế ra các vắc-xin giúp kiểm soát nó.

    Hiệu quả của các vắc-xin cúm mùa đã có thể lên tới 62%. Điều đó có nghĩa là chúng ta hoàn toàn có thể chung sống "hòa bình" với chúng, trong một mức độ nhất định.

    #ICT_anti_nCoV

    Tổng hợp

    Tin cùng chuyên mục
    Xem theo ngày

    NỔI BẬT TRANG CHỦ