13 sự thật ít người biết về cà phê

    Phạm Tâm,  

    Cà phê ngày nay được coi là một thức uống phổ biến, có lợi cho sức khỏe và được sử dụng thường xuyên. Bên cạnh những mặt tích cực như giúp não bộ tỉnh táo, tăng cường các hoạt động về trí tuệ, mang đến sự sảng khoái tích cực về tâm lý..., cà phê cũng đem lại những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe con người nếu sử dụng quá liều.

    Cà phê ngày nay được coi là một thức uống phổ biến, có lợi cho sức khỏe và được sử dụng thường xuyên. Bên cạnh những mặt tích cực như giúp não bộ tỉnh táo, tăng cường các hoạt động về trí tuệ, mang đến sự sảng khoái tích cực về tâm lý..., cà phê cũng đem lại những ảnh hưởng tiêu cực đối với sức khỏe con người. Có thể khi đề cập tới điều này, những người thích món đồ uống này có thể sẽ không thích thú chút nào; tuy nhiên, trên thực tế, cà phê cũng có những tác hại nhất định nếu chúng ta sử dụng một cách không kiểm soát.

    1. Caffeine trước hết là một alkaloid (những hợp chất hữu cơ có chứa dị vòng nitơ, có tính bazơ, có hoạt tính sinh lý rất cao đối với cơ thể người và động vật; nhất là đối với hệ thần kinh). Nên cây thường được trồng để giết rệp khi chúng ăn các hạt giống của cây cà phê.

    Cây cà phê cũng sử dụng chất caffeine trên lớp vỏ ở thân để giết các cây xung quanh; do đó, chúng sẽ nhận được nhiều ánh sáng mặt trời hơn, cũng như phát triển nhanh hơn. Caffeine cũng được sử dụng như thành phần trong một loại thuốc trừ sâu tự nhiên, là nguyên nhân gây chấm dứt quá trình di truyền ở các tế bào sống khi tiếp xúc với nó.

     Cà phê được sử dụng như một thành phần của thuốc trừ sâu tự nhiên

    Cà phê được sử dụng như một thành phần của thuốc trừ sâu tự nhiên

    2. Ảnh chụp cộng hưởng từ trường trước và sau khi uống 1 cốc cà phê đã chứng minh rằng xu hướng lưu lượng máu tới não đã giảm 45%. Con số này còn có thể giảm tới 52% sau khi uống một cốc nhỏ.

     Ảnh chụp cộng hưởng từ trường trước khi uống cà phê

    Ảnh chụp cộng hưởng từ trường trước khi uống cà phê

     Ảnh chụp cộng hưởng từ trường sau khi uống cà phê

    Ảnh chụp cộng hưởng từ trường sau khi uống cà phê

    3. Các nghiên cứu phân tích hình ảnh não bộ cũng chỉ ra rằng những người nghiện uống cà phê thường bị suy giảm não bộ giống như những người nghiện rượu, hút thuốc lá, sử dụng cần sa hay những người bị mắc Parkinson.

     Hình ảnh so sánh não bộ của người sử dụng cà phê thường xuyên với não bộ của người bình thường và có tiền sử bệnh lý khác nhau

    Hình ảnh so sánh não bộ của người sử dụng cà phê thường xuyên với não bộ của người bình thường và có tiền sử bệnh lý khác nhau

    4. Cà phê có thể là nguyên nhân thúc đẩy quá trình hoạt động của ruột diễn ra nhanh chóng. Đây là cách cơ thể cố gắng đào thải chất độc bên trong cơ thể. Tuy nhiên, quá trình diễn ra một cách đột ngột sau khi uống cà phê là minh chứng tin cậy khi cơ chế phòng vệ của cơ thể khi bị nhiễm độc được kích hoạt.

    5. Cà phê làm gia tăng mức năng lượng sử dụng trong quá trình phản ứng trao đổi chất của cơ thể. Điều này xuất phát từ chính bản năng sợ bị nhiễm độc caffeine của cơ thể. Khi ấy, cà phê không những không cung cấp năng lượng mà còn loại bỏ chúng ra khỏi cơ thể chúng ta.

    Khi cơ thể bắt đầu được kích hoạt để giải phóng năng lượng do lo ngại ảnh hưởng của caffeine, cơ thể lúc ấy rơi vào trạng thái hoạt động hết công suất/quá tải. Và cà phê lúc này đang loại bỏ những năng lượng tích lũy bên trong cơ thể, khiến con người ngày càng trở nên mệt mỏi sau mỗi ngày trôi qua. Điều này hình thành tình trạng “nghiện” do kích thích năng lượng – một trong những hình thức gây nghiện nguy hiểm nhất trên thế giới.

    Cơ thể luôn trong trạng thái làm việc quá sức, mệt mỏi khi sử dụng thường xuyên cà phê
    Cơ thể luôn trong trạng thái làm việc quá sức, mệt mỏi khi sử dụng thường xuyên cà phê

    6. Khi tình trạng “mất kiểm soát” được kích hoạt bên trong cơ thể, não bộ phải gia tăng hoạt động để điều chỉnh hệ thống nội tiết của cơ thể hoạt động một cách ổn định. Điều này xảy ra nhằm đảm bảo các hành động hung hăng, bạo lực, quyết định vô lý, ghen tuông, tức giận, sợ hãi và hoang tưởng,... có thể được kiểm soát.

    Có thể thấy rằng, cà phê khiến các chức năng tâm thần của cơ thể phản ứng một cách yếu hơn so với các phản ứng khi đối diện với cảm xúc tiêu cực mà cơ thể có thể sinh ra.

    7. Theo ước tính, một ly cà phê có thể kích thích trạng thái mất kiểm soát năng lượng trong vòng 3 tuần tiếp theo dù không tiếp nhận thêm caffeine nào nữa.

    8. Khi cơ thể bắt đầu tiêu hóa cà phê (caffeine), phần vỏ não bị kích thích quá mức và hệ thần kinh trung ương bị quá tải. Phần vỏ não phụ trách các vấn đề liên quan tới tình dục, sinh sản, bảo vệ lãnh thổ, thu lượm thực phẩm và an toàn cá nhân. Đồng thời, đây là bộ phận có tính nguyên thủy và ít phát triển nhất. Do đó, muốn duy trì sự thông minh hay kiểm soát được người khác, hệ thống vỏ não phải được hoạt động trơn tru. Khi ấy, trạng thái tinh thần của cơ thể sẽ đạt trạng thái cân bằng, gần với một đứa trẻ.

    9. Sử dụng thuốc tránh thai kèm với caffeine cũng gây nguy hiểm. Do thuốc tránh thai có tác dụng ức chế quá trình thanh lọc caffeine trong cơ thể, nên khi sử dụng chung với rượu hoặc thuốc giảm đau, tác dụng phụ của thuốc tránh thai được cường hóa lên nhiều lần. nguy hiểm hơn là nó gây ra tình trạng ngộ độc caffeine. Lúc này, cần đưa bệnh nhân tới cơ sở y tế để cấp cứu.

    10. Cà phê được cho là nguyên nhân hình thành tuyến tiền liệt lớn, thường xuyên lo lắng, mất ngủ hay trầm cảm. Ngoài ra, có thể xuất hiện một số hội chứng đau, hô hấp không tự nhiên, tổn thưởng não, hiếu động thái quá hay rối loạn hành vi. Thêm vào đó là một danh sách các triệu chứng không rõ ràng như đau bụng, đau tim, đột quỵ,... Nhìn chung, có thể tóm lược 5 ảnh hưởng "dễ nhận thấy" của cà phê là: (i) tim đập nhanh; (ii) thường xuyên thấy khát nước; (iii) đau đầu; (iv) cảm giác lo lắng xuất hiện; (v) đau bụng, đầy hơi và khó tiêu.

     Một số triệu chứng ghi nhận trên cơ thể do sử dụng nhiều caffeine quá mức cho phép (thường đối với người lớn là không quá 400 mg/ngày; trong khi với người trẻ không quá 100 mg/ngày)

    Một số triệu chứng ghi nhận trên cơ thể do sử dụng nhiều caffeine quá mức cho phép (thường đối với người lớn là không quá 400 mg/ngày; trong khi với người trẻ không quá 100 mg/ngày)

    11. Cà phê làm tăng lượng chất béo và lượng mô mỡ dưới da. Khi cơ thể phải đối diện với một mối đe dọa, trạng thái kích thích sử dụng năng lượng sẽ thay đổi nhu cầu sử dụng “chất béo” của cơ thể. Bởi lúc này, các chất béo trở thành nguồn nhiên liệu chính cung cấp năng lượng tức thời cho cơ thể. Sự vận động liên tục của cơ thể (nhờ tiếp xúc với caffeine hàng ngày) sẽ tạo điều kiện cho quá trình trao đổi chất chuyển đổi dần thành quá trình lưu trữ và chuyển hóa chất béo. Khi ấy, cơ thể thích chất béo hơn cả đường và protein vì chất béo chứa tới 9 Calories mỗi gram; trong khi con số này ở đường và protein là 4 Calories/gram.

    Như vậy, caffeine gây ra quá trình tăng chất béo, tăng cân và mỡ thừa. Chúng cũng là nguyên nhân phá hủy cơ bắp trong cơ thể để lấy không gian tích trữ chất béo.

    12. Caffeine ngăn hấp thụ sắt của cơ thể, là nguyên nhân gây thiếu máu phổ biến hiện nay. Các nghiên cứu ngày nay đã chứng minh một tách cà phê có thể làm giảm hấp thu sắt từ một chiếc hamburger xuống chỉ còn 39%; trong khi con số này ở trà xanh chỉ là 64%. Như vậy, caffeine là một chất ức chế mạnh quá trình hấp thụ sắt. Một bữa ăn có mức độ hấp thụ sắt ở khoảng 5.88% sẽ bị suy giảm còn 1.64% (đối với một tách cà phê phin) và 0.97% (đối với một tách cà phê hòa tan). Nếu độ đặc của cafe hòa tan tăng gấp đôi, tỷ lệ hấp thụ sắt thúc đó chỉ còn 0.53%. Tuy không có sự suy giảm hấp thụ sắt diễn ra khi uống cà phê trước bữa ăn 1 giờ, nhưng quá trình ức chế diễn ra liên tục trong vòng 1 giờ sau bữa ăn.

    Biểu đồ so sánh mức độ hấp thụ Fe của cơ thể khi đối sánh giữa nước và cà phê (Nguồn: Morck et al., 1983)
    Biểu đồ so sánh mức độ hấp thụ Fe của cơ thể khi đối sánh giữa nước và cà phê (Nguồn: Morck et al., 1983)

    Và những mối đe dọa từ caffeine có thể đến từ các loại trà, chocolate, các thức uống năng lượng hay đồ uống có cồn. Ngoài ra, chúng còn xuất hiện bên trong 2.000 loại thuốc khác nhau chứa caffeine. Có thể ước tính lượng caffeine chứa trong các thực phẩm như sau: (i) 340 gram cà phê đen chứa 260 mg caffeine; (ii) 226 gram chè đen chứa 30-80 mg caffeine; (iii) 250 gram Red Bull chứa 80 mg caffeine; (iv) 340 gram chứa 30-70 mg caffeine...

    13. Nhiều cuộc điều tra lớn đã tìm hiểu lại hầu hết các ghi nhận về lợi ích của cà phê. Tuy nhiên, kết luận được đưa ra trong “Caffeine Blues: Wake Up to the Hidden Dangers of America's #1 Drug” (1998) là không có bằng chứng nào cho thấy uống cà phê mang lại bất kỳ lợi ích về sức khỏe cho con người cả. Phần lớn các khuyến nghị này đến từ các hoạt động quảng cáo nhằm thúc đẩy tiêu thụ cà phê tại nhiều quốc gia.

    Tuy còn nhiều nhận định trái chiều đan xen giữa lợi ích và tác hại của cà phê nhưng đây vẫn là một trong những thức uống phổ biến nhất trên thế giới. Bên cạnh sự thú vị trong trải nghiệm mà cà phê mang lại, chúng ta cũng cần quan tâm và lưu ý đến những hiểm họa phải đối mặt với sức khỏe cơ thể khi sử dụng cà phê.

    Tài liệu tham khảo

    1. Caffeine's Effects on the Human Brain.

    http://abcnews.go.com/WNT/video/caffeines-effects-human-brain-interacts-blood-flow-lisa-stark-health-16141081

    2. Are you wrecking your brain? Chilling pictures reveal shocking effects of alcohol, cigarettes and even caffeine on the mind.

    http://www.dailymail.co.uk/health/article-1177258/Are-wrecking-brain-Chilling-pictures-reveal-shocking-effects-alcohol-cigarettes-caffeine-mind.html

    3. Morck TA, Lynch SR, Cook JD. (1983). Inhibition of food iron absorption by coffee. The American journal of clinical nutrition Vol 37 (3): 16-20.

    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/6402915

    4. Stephen Cherniske (1998). Caffeine Blues: Wake Up to the Hidden Dangers of America's #1 Drug. Warner Books Publisher. 464 pages.

    Tham khảo: Creative Mag

    Tin cùng chuyên mục
    Xem theo ngày

    NỔI BẬT TRANG CHỦ