814 triệu USD bí ẩn và dấu hỏi về sàn giao dịch bitcoin lớn nhất thế giới

Những tháng cuối năm 2017, thế giới đã chứng kiến sự trỗi dậy mạnh mẽ của tiền số. Tuy nhiên Bitcoin nói riêng và thị trường tiền số nói chung đều là những khái niệm hoàn toàn mới và còn chứa rất nhiều điều bí ẩn. Các đồng tiền được mã hóa rất hấp dẫn trong mắt những người thiếu niềm tin vào hệ thống ngân hàng truyền thống và cả hệ thống tiền tệ chính thống, các tài sản kỹ thuật số lại buộc họ phải có niềm tin khá mù quáng vào một vài sự thật ít ỏi.

Trong khi lợi nhuận của những công ty đứng sau các đồng tiền số tăng lên nhiều lần, những bí ẩn này cũng gia tăng theo cấp số nhân. Và trong số những điều bí ẩn ấy có một câu hỏi quan trọng: có thực sự tồn tại 814 triệu USD đằng sau đồng tiền số có tên gọi là tether (mã USDT)? Và tether có mối quan hệ như thế nào với Bitfinex, sàn giao dịch bitcoin lớn nhất thế giới?

Trước tiên hãy nói sơ qua và đồng tether. Bắt đầu được giao dịch từ năm 2015, nó được miêu tả là 1 lựa chọn thay thế mang lại sự ổn định trong bối cảnh giá bitcoin biến động quá mạnh. Một người bán hàng muốn chấp nhận thanh toán bằng bitcoin nhưng lại lo sợ về độ biến động quá kinh khủng của nó có thể chuyển bitcoin sang tether. So với bitcoin thì việc chuyển đổi từ tether sang USD dễ dàng hơn rất nhiều.

Giá của đồng tether luôn ổn định ở mức 1 USD từ khi nó ra đời bởi vì Tether – công ty đứng sau đồng tiền số này – tuyên bố mỗi tether đều được đảm bảo bằng 1 USD được cất giữ trong tài khoản dự trữ của Tether.

Vì có 814 triệu đồng tether đang lưu hành, cam kết của Tether đồng nghĩa đang có 814 triệu USD được cất trong các tài khoản ngân hàng ở đâu đó.

Nhưng không phải ai cũng tin vào điều này.

“Có điều gì đảm bảo cho chuyện đó không?”, Tim Swanson, chuyên gia phân tích rủi ro cho các startup về tiền số và blockchain nói. Swanson lo ngại nếu tether có vấn đề thì các sàn giao dịch sẽ gặp rắc rối lớn. “Nếu tether không được đảm bảo bởi tỷ lệ 1-1, sẽ có rủi ro lan tỏa nếu như một trong các sàn giao dịch bất ngờ bị sập”.

Một số người cũng cho rằng tether góp phần tạo nên sự bùng nổ của bitcoin, đồng tiền đã tăng từ mức 1.000 USD vào đầu năm nay lên gần 15.000 USD ở thời điểm hiện tại. Charlie Lee, người tạo ra Litecoin là đồng tiền số lớn thứ 7 thế giới, viết trên Twitter ngày 30/11: “Có một nỗi lo sợ rằng đà tăng giá vừa qua được tạo ra bằng cách in thêm tether mà không hề được đảm bảo bằng tiền thật”.

Website của tether (https://tether.to) xác nhận 1 điều hiếm thấy trong thế giới tiền số: “mỗi tether luôn được đảm bảo bằng tiền truyền thống cất trong tài khoản dự trữ của chúng tôi với tỷ lệ 1:1”. Trang web này cũng nói rằng có thể đổi 1 tether sang 1 USD. Tuy nhiên, ở phần điều khoản dịch vụ lại viết: “Không có khế ước hoặc bất cứ điều lệ nào quy định chúng tôi có nghĩa vụ đổi tether của các bạn thành tiền thật. Chúng tôi không đảm bảo sẽ thực hiện nghĩa vụ đổi tether thành tiền”.

Ngày 2/12 vừa qua, trong báo cáo quý, sàn Bitfinex thông báo rằng sẽ ngừng phục vụ khách hàng Mỹ vì chi phí quá cao. Trước đó Wells Fargo tuyên bố chấm dứt tư cách ngân hàng được ủy thác (correspondent bank) cho phép các khách hàng ở Mỹ có thể chuyển tiền đến các ngân hàng của Bitfinex và Tether ở Đài Loan (Trung Quốc). Động thái này khiến Bitfinex và Tether đâm đơn kiện Wells Fargo nhưng sau đó rút lại.

Trong báo cáo, Bitfinex nhấn mạnh họ đang “tiếp tục gặp phải những nút thắt cổ chai về dịch vụ ngân hàng nhưng vẫn đang mở ra nhiều tài khoản trên khắp thế giới”. “Dù chúng tôi gặp phải vài trở ngại, hãy nhớ rằng mỗi ngày vẫn có hàng chục triệu USD chảy vào và chảy ra khỏi Bitfinex. Những con số không được công khai với tất cả mọi người nhưng dòng tiền vẫn đủ để chúng tôi giữ vững tỷ giá”.

Theo thông tin bị rò rỉ trong vụ Hồ sơ thiên đường mới đây, Phil Potter là giám đốc của Tether và đồng thời cũng là giám đốc chiến lược của Bitfinex. Tốt nghiệp ĐH Yale, Potter từng là chuyên viên phân tích sản phẩm phái sinh tại Morgan Stanley trước khi chuyển về làm việc cho bộ phận dịch vụ khách hàng cá nhân tại Bear Stearns.

Năm ngoái, Bitfinex bị tấn công và tin tặc đã đánh cắp hơn 100.000 bitcoin, có giá trị tương đương 63 triệu USD theo mức giá ở thời điểm đó. Vụ hack khi đó đã khiến giá bitcoin sụt mạnh.