Chuyện thâm cung bí sử hé lộ mối hợp tác bi kịch giữa Apple và Goldman Sachs

Tại một địa điểm ở ngoại ô New York vào tháng trước, trong bữa tối kéo dài khoảng ba giờ, Giám đốc điều hành Goldman Sachs là David Solomon nói với các đối tác rằng công ty đã mắc một số sai lầm trong mảng cho vay tiêu dùng. Tuy nhiên, ông nói, công việc kinh doanh không tệ như mọi người nghĩ và mọi người đang không hiểu chi tiết. Solomon nói với họ rằng ông sẽ không tha thứ cho những ai nói xấu về quyết định tham gia vào mảng cho vay tiêu dùng của Goldman.

Từ lâu, Goldman đã biết rằng hoạt động cho vay tiêu dùng không thực sự hiệu quả và ngân hàng này đang tìm lối thoát. Nhưng chính Apple đã che đậy tất cả. Gã khổng lồ công nghệ gần đây đã gửi một đề xuất tới Goldman nhằm chấm dứt quan hệ đối tác thẻ tín dụng.

Việc chia tay với Apple sẽ chấm dứt một cách hiệu quả kế hoạch lớn một thời của Goldman nhằm trở thành ngân hàng đại chúng - một thử nghiệm được bắt đầu khoảng một thập kỷ trước như một cách để xây dựng một điều gì đó khác biệt sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu. Nhưng cái cũ và cái mới không bao giờ hòa hợp được với nhau. Những nhân viên kỹ thuật được tuyển dụng từ Thung lũng Silicon phàn nàn về một nền văn hóa ngột ngạt. Các giám đốc điều hành trong lĩnh vực ngân hàng thương mại và đầu tư, những mảng kinh doanh ngôi sao của Goldman, thì càu nhàu về nỗ lực không hiệu quả với mảng tiêu dùng.

Vào mùa thu năm 2021, Goldman đang tiến hành kế hoạch mở rộng hoạt động kinh doanh tiêu dùng. Họ đang trong quá trình thực hiện một thương vụ mua lại lớn và đang tìm kiếm các đối tác thẻ tín dụng mới. Solomon nói với các nhà đầu tư rằng nếu Goldman định tham gia vào lĩnh vực kinh doanh tiêu dùng thì họ cần phải phát triển lớn mạnh.

Tuy nhiên, nguồn tin cho biết ngay cả Solomon cũng bắt đầu nghĩ rằng hoạt động kinh doanh đang đè nặng lên Goldman. Cổ phiếu nhà băng này lúc đó ở mức khoảng 400 USD, gần mức cao kỷ lục, nhưng các cổ đông đã bày tỏ sự hoài nghi với Goldman về kế hoạch tiêu dùng của họ. Solomon nói với các đồng nghiệp rằng ông nghĩ cổ phiếu có thể tăng cao hơn nhiều nếu Goldman có được một nhà đầu tư bên ngoài cho lĩnh vực kinh doanh tiêu dùng.

Theo những người quen thuộc với vấn đề này, Goldman bắt đầu nói chuyện với một công ty cổ phần tư nhân, Silver Lake, để xem liệu công ty này có thể biến hoạt động kinh doanh tiêu dùng thành một liên doanh hay không. Họ gọi kế hoạch này là Dự án Maryland, chữ "M" ám chỉ Marcus, tên của thương hiệu tiêu dùng của họ. Goldman đặt tên mã là "Georgia" và Silver Lake là "South Carolina". Các cuộc đàm phán đã đổ vỡ sau khi hai bên không thể thống nhất được mức độ kiểm soát của mỗi bên đối với liên doanh mới.

Có rất nhiều lý do khiến giới lãnh đạo hàng đầu của Goldman gặp khó khăn.

Goldman đã đồng ý mua GreenSky vào năm 2021, một công ty cho vay cung cấp các khoản vay cải thiện nhà ở, với mức giá quá đắt. Một số giám đốc điều hành đã nói với Solomon rằng GreenSky sẽ không phù hợp.

Solomon cũng đã thúc đẩy Goldman mở rộng sang tài khoản séc. Theo những người quen thuộc với vấn đề này, sau khi các giám đốc điều hành hàng đầu trong ngành tiêu dùng khuyên ông đừng làm vậy và nói rằng ngân hàng nên tập trung vào một số ít sản phẩm, Solomon nói với họ rằng họ không có tầm nhìn.

Thẻ tín dụng Apple đã ra mắt vào năm 2019 với sự phô trương rầm rộ, hứa hẹn phần thưởng bằng tiền mặt. Nhưng, sự hợp tác đã gặp những rắc rối ngay từ đầu.

Goldman rất muốn có được thỏa thuận đó và điều đó có nghĩa là phải chấp nhận một số điều khoản bất thường từ Apple. Ví dụ: Goldman đã đồng ý không tính phí trả chậm hoặc bán dữ liệu khách hàng, tức là họ đánh đổi hai nguồn thu nhập khổng lồ.

Khi Apple công bố thẻ tín dụng vào năm 2019, họ đã làm điều đó một cách gây ấn tượng mạnh. "Được thiết kế bởi Apple, không phải ngân hàng", quảng cáo của công ty ghi rõ.

Các đối tác của Goldman phàn nàn rằng công ty đang ném tiền qua cửa sổ. Không lâu sau đó, đây không phải là vấn đề duy nhất của mối hợp tác.

Vào năm 2022, Cục Dự trữ Liên bang nhận thấy có vấn đề trong hoạt động kinh doanh tiêu dùng của ngân hàng. Cơ quan này lo ngại rằng Goldman không có hệ thống giám sát và kiểm soát phù hợp.

Cùng năm đó, Goldman tiết lộ rằng Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng đang điều tra các hoạt động liên quan đến thẻ tín dụng của họ, bao gồm cả cách ngân hàng giải quyết các tranh chấp về thanh toán và hoàn tiền cho chủ thẻ. Những cuộc thăm dò đó vẫn tiếp tục.

Nhân viên trong ngành kinh doanh tiêu dùng đã thất vọng. Theo những người quen thuộc với vấn đề này, họ đã yêu cầu ngân hàng ít nhất là từ năm 2019 đầu tư nhiều tiền hơn vào hoạt động giải quyết khiếu nại của khách hàng.

Một số người cũng đổ lỗi cho Apple, ít nhất là về mặt tư nhân, về các vấn đề pháp lý. Hầu hết các chương trình thẻ đều gửi hóa đơn của chủ thẻ luân phiên trong suốt tháng. Apple nhấn mạnh rằng chủ thẻ của họ sẽ nhận được hóa đơn vào đầu mỗi tháng. Điều đó có nghĩa là nhân viên dịch vụ khách hàng của Goldman sẽ tràn ngập những lời phàn nàn và yêu cầu trong vài ngày đầu hàng tháng, khiến họ khó có thể theo kịp.

Tiếp đó, một cú đấm mạnh tiếp tục giáng xuống Goldman: Ngân hàng đầu tư đã rơi xuống vực thẳm vào năm 2022 do bị tổn thương bởi lãi suất tăng và giá cổ phiếu giảm mạnh. Các nhà môi giới quyền lực thông thường của Goldman trở nên tức giận hơn khi ngân hàng chi tiền vào một hoạt động kinh doanh tiêu dùng mà họ vốn không muốn. Sau đó, Goldman tiết lộ rằng phần lớn hoạt động cho vay tiêu dùng của họ đã lỗ hàng tỷ USD.

Bên trong nội bộ ngân hàng cũng bắt đầu lục đục. Người đứng thứ 2 sau Solomon, chủ tịch ngân hàng John Waldron, đã ra lệnh xem xét lại toàn bộ hoạt động tiêu dùng.

Tại cuộc họp ủy ban quản lý vào mùa thu năm ngoái, Marc Nachmann, một trong những đối tác cấp cao nhất tại Goldman, đã chỉ trích một đối tác khác của Goldman là Stephanie Cohen – người đang đứng đầu mảng tiêu dùng và cho rằng công việc của bà này "chẳng có ý nghĩa gì".

Cohen từng là ngôi sao trong ngân hàng đầu tư của Goldman và hai năm trước Solomon đã bổ nhiệm bà vào vị trí điều hành bộ phận tiêu dùng. Bà thừa hưởng một công việc kinh doanh gặp khó khăn.

Trong khi Cohen đi vắng, Solomon và các cấp phó của ông quyết định tổ chức lại toàn bộ ngân hàng, bao gồm cả lãnh thổ của bà. Ngân hàng thông báo vào tháng 10/2022 rằng Cohen sẽ là người đứng đầu một đơn vị mới có tên là Giải pháp nền tảng. Đơn vị đó sẽ bao gồm GreenSky và hai đối tác thẻ tín dụng của ngân hàng – một với Apple và một với General Motors.

Tiền gửi - được cho là phần đáng ghen tị nhất trong nhượng quyền tiêu dùng - sẽ chuyển sang một đơn vị mới khác gọi là quản lý tài sản do Nachmann điều hành.

Những gì Goldman đã làm đã khiến cả thế giới thấy rõ: Cuối cùng, họ đã tuyên bố rằng họ đang thu hẹp lại tham vọng ở Main Street.

Theo những người quen thuộc với vấn đề này, cuộc đánh giá do Waldron yêu cầu đã kết luận rằng hoạt động kinh doanh tiêu dùng không thể tạo ra lợi nhuận mà Goldman mong muốn trong thời gian tới.

Đến đầu năm nay, các giám đốc điều hành của Goldman bắt đầu tìm cách thoát khỏi quan hệ đối tác với Apple và thậm chí còn tiếp cận American Express để đánh giá sự quan tâm của họ. Dẫu vậy, họ vẫn tiến lên phía trước với các sản phẩm mới của Apple. Một tài khoản tiết kiệm được ra mắt vào mùa xuân, cũng như dịch vụ mua trước, trả tiền sau.

Giờ đây, đơn vị tiêu dùng đang nhanh chóng biến mất từng mảng.

Các tài khoản séc không bao giờ thành hiện thực. Ngân hàng đã ngừng cho vay cá nhân và bán phần lớn số dư đó. Họ đang dỡ bỏ GreenSky với mức lỗ nặng. Vào tháng 11, họ đã thông báo cho nhân viên rằng họ sẽ bỏ quan hệ đối tác thẻ tín dụng với GM.

Cohen đã nghỉ phép trở lại vào tháng sáu. Một số nhân viên từng được giao nhiệm vụ cho vay tiêu dùng đã được chuyển sang tập trung khắc phục các vấn đề pháp lý.

Hiện tại, ngân hàng vẫn chịu trách nhiệm về thẻ Apple và thẻ GM, một thỏa thuận bao gồm việc cung cấp dịch vụ khách hàng.

Tại một cuộc họp vào tháng trước, ngân hàng thông báo với nhân viên rằng họ sẽ loại bỏ thẻ GM. Nhiều người sẽ đủ điều kiện được trả lương bằng một năm bồi thường nếu công việc của họ bị loại bỏ. Những người quen thuộc với vấn đề này cho biết điều tương tự sẽ được áp dụng đối với những nhân viên làm việc trong mảng liên kết thẻ Apple.

Đối với Apple, họ muốn chấm dứt trong vòng khoảng 12 đến 15 tháng tới.

Theo: WSJ