Giải mã sự lớn mạnh nhanh chóng của Tiktok góp phần khiến Facebook bị thổi bay 200 tỷ USD vốn hóa chỉ trong 1 ngày

Ngày nay, nhu cầu giải trí trong một khoảng thời gian ngắn ngày càng được ưa chuộng, nhất là với các bạn trẻ. Nhận thấy điều này, công ty công nghệ ByteDance của Trung Quốc đã tạo nên một ứng dụng có chức năng tương tự như Youtube của Google, song thời lượng mỗi video ngắn hơn nhiều. Ứng dụng này đã tạo nên tiếng vang không chỉ tại Trung Quốc mà còn trên toàn thế giới, đến nỗi nó trở thành mục tiêu bị cấm tại Hoa Kỳ. Đó chính là Tiktok - ứng dụng video thời lượng ngắn đang rất được các bạn trẻ trên thế giới ưa chuộng.

Tiktok là ứng dụng giải trí được ByteDance cho ra mắt tại thị trường Trung Quốc vào tháng 12 năm 2016 dưới cái tên Douyin và nhanh chóng được đón nhận tại nước nhà. Chỉ trong khoảng 1 năm kể từ khi được tung ra thị trường, ứng dụng này nhanh chóng có 100 triệu người dùng với trên 1 tỷ lượt xem video mỗi ngày. 9 tháng sau ngày phát hành tại Trung Quốc, Douyin được ByteDance đưa lên kho ứng dụng toàn cầu với cái tên Tiktok.

Không mất nhiều thời gian, Tiktok nhanh chóng chiếm vị trí số một trong những ứng dụng miễn phí trên AppStore tại nhiều quốc gia trên thế giới, với 104 triệu lần tải, tính tới hết quý 1 năm 2018. Tới tháng 10 cùng năm, ứng dụng đạt 1 tỷ lượt tải về trên toàn cầu (chưa tính đến một số lượng người dùng Android tại Trung Quốc). Vượt qua cả Facebook, Youtube và Instagram, trong năm 2018 và 2019, Tiktok trở thành ứng dụng được tải về nhiều nhất trên AppStore, có mặt tại 150 quốc gia trên thế giới vào thời điểm đó.

Đến quý 2/2021, đã có hơn 2 tỷ lượt tải về Tiktok từ kho ứng dụng App Store và Google Play.

Điều giúp cho Tiktok trở nên phổ biến là việc họ giúp người dùng tạo và chia sẻ những đoạn video có thời lượng rất ngắn (từ 15 giây tới chỉ khoảng 3 phút), đem lại sự thư giãn và thoải mái. Thay vì phải xem những đoạn phim dài, người sử dụng có thể xem và chia sẻ clip với thời lượng rất ngắn; điều này giúp tiết kiệm thời gian đáng kể, đặc biệt với nhiều người trẻ vốn không có tính kiên nhẫn.

41% số người dùng của Tiktok có độ tuổi từ 16 tới 24, và 90% trong số này sử dụng ứng dụng hàng ngày. Điều này cho thấy Tiktok đáp ứng được nhu cầu giải trí của lứa tuổi thanh thiếu niên, giúp họ giải tỏa được những áp lực trong học hành và công việc một cách vô cùng nhanh chóng.

Tiktok đã tạo ra rất nhiều xu hướng, trong đó có việc tạo các video hài hước, meme (các biểu tượng vui) hay những clip hát nhép chèn thêm hành động ngộ nghĩnh. Những xu hướng này đem lại thêm nhiều cách tận hưởng khác nhau cho những người dùng, đồng thời lôi kéo được số lượng lớn người nổi tiếng tham gia, đặc biệt là các ngôi sao trong ngành công nghiệp giải trí.

Nhờ vào Tiktok, số lượng người theo dõi của họ có sự tăng trưởng vượt bậc chỉ trong một thời gian ngắn, đem lại số tiền khổng lồ thu được từ quảng cáo. Tháng 3 năm 2019, Tiktok ký hợp đồng hợp tác nhiều năm với Giải bóng bầu dục Nhà nghề của Mỹ (NFL), qua đó ngày một khẳng định tên tuổi trên đất Mỹ.

Công ty mẹ của Tiktok là ByteDance đạt doanh thu lên tới 34 tỷ USD vào năm 2020 và đổ rất nhiều tiền để quảng cáo cho ứng dụng con cưng của họ. Do đó, không khó hiểu khi vào tháng 8 năm 2021, số lượt tải về của Tiktok đã chạm con số 3 tỷ cùng; 1 tháng sau, họ tiếp tục chạm mốc 1 tỷ người dùng. Vị thế của những Facebook hay Youtube bị ảnh hưởng nặng nề bởi Tiktok, khi mà số lượng lượt xem cũng như người dùng của ứng dụng này đang dần lấn át họ.

Mặc dù nổi tiếng như vậy, song Tiktok cũng đối mặt với rất nhiều cáo buộc, trong đó có việc các video vi phạm thuần phong mỹ tục, gây nghiện với giới trẻ hay nặng nhất là đưa dữ liệu người dùng toàn cầu về Trung Quốc.

Số lượng người trẻ dành quá nhiều thời gian trên điện thoại dành cho Tiktok ngày một tăng cao, trong khi đó nhiều nội dung không phù hợp lại được đưa lên quá nhiều. Năm 2020, Tổng thống Mỹ Donald Trump với lo ngại sự hiện diện của Tiktok sẽ làm lộ thông tin người dùng tại nước này và ảnh hưởng tới an ninh quốc phòng đã ban hành một lệnh cấm hoạt động đối với ứng dụng này trong 45 ngày.

Ông Trump cũng đồng thời yêu cầu ByteDance phải bán lại Tiktok trong vòng 90 ngày sau đó cho một công ty Mỹ; tuy nhiên cả 2 lệnh này sau đó đã đều được thu hồi. Tuy nhiên những lo ngại về Tiktok là không phải không có cơ sở; đây vẫn là câu hỏi lớn cho các nhà chức trách tại nhiều quốc gia trên thế giới, mặc dù ByteDance liên tục phủ nhận điều này.

Mặc dù chỉ có tuổi đời khoảng 4 năm, song những gì mà Tiktok đạt được thực sự là điều mơ ước đối với bất kỳ một ứng dụng nào trên thế giới. Sở hữu số lượng người dùng và thời lượng phát video khổng lồ, Tiktok đã và đang thay thế dần các ứng dụng lâu đời như Facebook và Youtube trong việc giải trí.

Tuy nhiên, việc ứng dụng này gây nghiện cũng như cung cấp các nội dung không phù hợp đang được rất nhiều quốc gia để ý. Ngoài ra, sự lo ngại về việc làm lộ dữ liệu người dùng cũng là một cáo buộc mà ByteDance chưa đưa ra được lời giải thích phù hợp. Do đó, Tiktok vẫn còn rất nhiều điểm phải khắc phục để có thể trở thành ứng dụng của tương lai với khả năng thay thế hoàn toàn những mạng xã hội và kênh phát video truyền thống.

Sự lớn mạnh của Tiktok hiện khiến Facebook đang cực kỳ đau đầu. Cổ phiếu của mạng xã hội lớn nhất thế giới này đã giảm sốc mất 25% giá trị vào phiên 3/2, tương ứng với hơn 200 tỷ USD vốn hóa bị bốc hơi.

Theo tờ Yahoo Finance, công ty mẹ của Facebook là Meta đang liên tiếp gặp những tin xấu. Sau khi báo cáo kết quả kinh doanh không thuận lợi trong tuần trước, cổ phiếu của mạng xã hội lớn nhất thế giới đã cắm đầu đi xuống. Tổng vốn hóa thị trường của Meta đã xuống dưới 600 tỷ USD trong khi đó định giá của Bytedance được cho là đã vượt 400 tỷ USD.

Nhiều chuyên gia nhận định Meta (Facebook) hiện nay có 3 vấn đề chính cần giải quyết. Đầu tiên là họ đang mất dần người dùng trước sự cạnh tranh của các mạng xã hội khác như Tiktok. Tiếp đó, việc Apple sửa đổi quy định về thông tin cá nhân khiến Facebook gặp khó để thu lợi từ quảng cáo.