Giữ não bộ lợn sống trong khi cơ thể đã bị đem giết thịt: Thí nghiệm khiến chúng ta phải định nghĩa lại cái chết

Tại một cuộc họp của Viện Y tế quốc gia Hoa Kỳ, các nhà khoa học Mỹ nói rằng họ có khả năng duy trì sự sống cho một bộ não của lợn, bên ngoài cơ thể của chúng. Bộ não được nuôi sống tới 36 tiếng đồng hồ, sau khi phần cơ thể của những con lợn đã được đem đi giết thịt.

Về mặt triết học, thí nghiệm có thể phát triển đến độ khiến chúng ta phải định nghĩa lại cái chết là gì.

Các nhà khoa học giữ não bộ lợn còn sống, trong khi cơ thể chúng đã bị đem đi giết thịt

Nenad Sestan, nhà thần kinh học tại Đại học Yale cho biết nhóm của ông đã thu hồi khoảng 100-200 bộ não lợn từ các lò mổ. Sử dụng một hệ thống bơm và làm ấm máu nhân tạo, nhóm nghiên cứu đã có thể khôi phục lại dòng máu lưu thông tới não ở thời điểm quá trình đã dừng lại khoảng bốn giờ trước đó.

Kỹ thuật được gọi là BrainEx có thể giữ cho bộ não sống đến 36 tiếng đồng hồ.

Mặc dù vậy, không có bằng chứng cho thấy những bộ nào này có ý thức. Điện não đồ cho thấy não bộ không có sóng, tương tự như bộ não của một người hôn mê. Nhưng theo những gì Sestan nói, đó vẫn là một kết quả bất ngờ. Nhóm nghiên cứu đã tìm thấy hàng tỷ tế bào não khỏe mạnh và có khả năng hoạt động bình thường.

Hiểu một cách đơn giản thì bản thân bộ não như vậy là còn sống. "Những bộ não này có thể đã bị hư hại, nhưng nếu các tế bào còn sống, đó là một cơ quan sống", Steve Hyman, giám đốc nghiên cứu tâm thần tại Viện Broad ở Cambridge cho biết. "Đó là một kỹ thuật đỉnh cao, nhưng không khác biệt là mấy với kỹ thuật bảo quản thận".

Mặc dù kết quả thí nghiệm chưa được công bố trên tạp chí khoa học, nhưng Sestan nói rằng họ đã gửi bài báo đi để bình duyệt. Cũng vì vậy mà ông không muốn tiết lộ chi tiết về nghiên cứu của mình, trước khi bài báo chính thức được đăng.

Từ đầu năm 2017, cộng đồng các nhà sinh học Mỹ đã biết đến thí nghiệm này của Đại học Yale. Song song với những cuộc tranh cãi nảy lửa diễn ra, về việc liệu não bộ con người được thực hiện kỹ thuật này có được coi là còn sống hay không, nghiên cứu này đem đến rất nhiều lợi ích.

Bảo quản một bộ não sống sẽ giúp các nhà khoa học nghiên cứu được hoạt động của nó một cách nguyên vẹn và rõ ràng nhất. Trên thực tế, não bộ vẫn là cơ quan bí ẩn nhất đối với khoa học. Chúng ta chưa hiểu nhiều về hoạt động của nó.

Sestan và nhóm của ông đã tạo ra kỹ thuật BrainEx với hy vọng xây dựng một bản đồ toàn diện về các kết nối giữa các tế bào não người, cũng như cung cấp các mô hình tốt hơn để nghiên cứu về các bệnh như Alzheimer và ung thư não.

Nếu những bộ não còn ý thức, chúng sẽ gây ra một rắc rối lớn

Vậy kỹ thuật BrainEx hoạt động như thế nào? Trong khi bài báo chính thức chưa được công bố, MIT Technology Review hé lộ công nghệ BrainEx liên quan đến việc kết nối não với một vòng tuần hoàn khép kín chứa máu nhân tạo được làm ấm. Điều này cho phép oxy chảy vào các tế bào trong não bộ.

Trên thực tế, nó tương tự với cách các bác sĩ đang bảo tồn các cơ quan khác trên cơ thể như tim hoặc phổi để chờ được cấy ghép cho bệnh nhân. Đương nhiên, với não bộ thì kỹ thuật phải phức tạp hơn một chút.

Trong bài trình bày với Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ, Sestan thừa nhận kỹ thuật này có khả năng hoạt động trên bộ não của bất kỳ loài nào, kể cả linh trưởng và con người. Sự thật là nếu chúng ta có thể giữ một bộ não sống sót bên ngoài cơ thể, và đặc biệt là nó vẫn còn nhận thức, định nghĩa về cái chết sẽ phải được thiết lập lại.

Con người chết đi vì rất nhiều nguyên nhân và sai hỏng trong cơ thể. Chẳng hạn như một tai nạn giao thông có thể giết chết một người, mặc cho bộ não còn nguyên vẹn. Sẽ ra sao nếu chúng ta có thể giữ bộ não của nạn nhân tiếp tục sống?

Sẽ có nhiều rắc rối trong trường hợp đó. Tuy nhiên, Sestan nói rằng cho đến lúc này mọi người chưa cần lo lắng về kỹ thuật của ông, hiện tại thì nó chưa có khả năng xóa nhòa ranh giới giữa sự sống và cái chết.

"Bộ não những con lợn không nhận thức được bất cứ điều gì, tôi rất tự tin về điều đó", Sestan nói với MIT Technology Review. Hiểu một cách đơn giản, BrainEx có thể giữ một bộ não sống, nhưng không thể giữ lại nhận thức, nôm na là “linh hồn” của nó.

Nhưng Hyman nói thêm rằng điều này vẫn có thể dẫn đến nhiều lựa chọn y tế mới. Hiện nay có rất nhiều người lựa chọn hình thức đóng băng cơ thể để hi vọng trong tương lai sẽ được hồi sinh lại. Tuy nhiên, với kỹ thuật BrainEx, sau này mọi người có thể yêu cầu giữ não bộ của họ sống nguyên vẹn để chờ được hồi sinh theo cách khác, ghép vào cơ thể mới chẳng hạn.

Liệu có thể giữ bộ não sống bên ngoài cơ thể?

Tương lai, các thí nghiệm liên quan đến não bộ sau này sẽ còn phát triển hơn nữa. Nó có thể chạm đến nhiều ranh giới của đạo đức và triết học cùng rất nhiều điều thiêng liêng khác. Khi đó, nhiều người sẽ muốn khoa học phải dừng lại.

Có lẽ vì điều này, 17 nhà thần kinh học và nhà sinh học học, kể cả Sestan, đã xuất bản một bài xã luận trên tạp chí Nature tuần này, cho rằng chúng ta cần những quy tắc mới và sự bảo vệ cho các thí nghiệm trên não người.

Các nhà nghiên cứu không muốn các phát triển khoa học bị cản đường. "Nhưng để đảm bảo sự thành công và được xã hội chấp nhận lâu dài, một khuôn khổ đạo đức phải được thiết lập ngay từ bây giờ, trong khi ý tưởng cấy ghép thay thế não bộ vẫn còn trong giai đoạn đầu của sự phát triển".

Tham khảo Sciencealert, Nypost