Google có thể đang nợ Oracle đến 8,8 tỷ USD trong trận chiến Android

Việc Google sử dụng mã code của Java để phát triển Android đã đi quá xa. Đây là một vụ vi phạm bản quyền của Oracle, theo quyết định của toà án vào hôm thứ ba. Vụ việc này đã được đệ đơn kiện lần đầu tiên trong năm 2010, và sau đó đã được chuyển đến một toà án liên bang ở Califfornia để xác định xem Alphabet sẽ phải trả bao nhiêu tiền trong vụ vi phạm bản quyền này. Oracle đã đòi 8,8 tỷ USD, tuy nhiên con số này có thể tăng lên. Google đã bày tỏ sự thất vọng và cho biết họ đang cân nhắc những bước tiếp theo trong vụ kiện.

Vụ tranh chấp này có ý nghĩa sâu rộng cho toàn bộ ngành công nghiệp phần mềm, và những tranh cãi xung quanh vấn đề này đã chia rẽ Silicon Valley trong nhiều năm, giữa những người phát triển code và những người phát triển phần mềm. Nhiều người cho rằng việc "sử dụng code hợp lý" là một ngoại lệ của luật bản quyền.

Luật sư Mark Schonfeld của Burn & Levinson ở Boston cho hay: "Đây là một quyết định mang tính thời khắc về vấn đề "sử dụng hợp lý". Nó rất, rất quan trọng cho ngành công nghiệp phần mềm. Tôi nghĩ vụ việc sẽ phải đến Toà án Tối cao vì Toà phúc thẩm liên bang đã đưa ra một quyết định gây tranh cãi."

Tranh cãi về API

Vấn đề gây tranh cãi là những hướng dẫn bằng văn bản được gọi là giao diện lập trình ứng dụng (tạm dịch), hay thường được gọi là API. API có thể hoạt động trên nhiều loại thiết bị khác nhau và cung cấp hướng dẫn cho những tác vụ như kết nối với internet hoặc truy cập các loại file nhất định. Bằng cách sử dụng API, các lập trình viên sẽ không phải viết mã mới từ đầu để thực hiện mọi chức năng trong phần mềm của họ hoặc thay đổi nó cho mỗi loại thiết bị.

Tổng giám đốc Dorian Daley của Oracle đã chia sẻ trong một tuyên bố: "Ý kiến của Toà phúc thẩm liên bang liên quan tuân thủ những nguyên tắc cơ bản của luật bản quyền, và cho thấy rõ ràng rằng Google đã vi phạm luật. Quyết định này sẽ bảo vệ những nhà phát triển và những người tiêu dùng khỏi bị lạm dụng trái phép các quyền của họ."

Google và những người ủng hộ công ty này cho rằng quyết định này có thể gây tổn hại cho việc phát triển các chương trình phần mềm mới và dẫn đến việc tăng chi phí cho người tiêu dùng.

Google đã tuyên bố rằng: "Chúng tôi rất thất vọng vì toà án đã đảo ngược quyết định rằng Java là mở và miễn phí cho mọi người. Phán quyết này sẽ khiến cho các ứng dụng và các dịch vụ online trở nên tốn kém hơn cho người dùng."

Giới hạn tự do

Oracle cho biết họ sẽ cho phép những người muốn phát triển các ứng dụng cho máy tính và các thiết bị di động sử dụng API của họ, nhưng sẽ không cho phép những người mà muốn dùng API cho một nền tảng cạnh tranh hoặc trong các thiết bị điện tử.

"Việc Android miễn phí không có nghĩa là việc Google sử dụng gói Java API là không mang tính chất thương mại," Toà án phúc thẩm liên bang ở Washington đưa ra phán quyết. Họ chỉ ra rằng Android đã đem về 42 tỷ USD doanh thu từ việc quảng cáo. Họ cũng cho biết Google đã không thực hiện bất cứ thay đổi nào cho các nội dung bản quyền.

Theo luật sư Ping Hu, người đứng đầu nhóm sở hữu trí tuệ tại Mirick O'Connell tại Boston cho biết, những thiệt hại sẽ trở thành một vấn đề bị bàn tán sôi nổi, vì Oracle muốn đòi 8,8 tỷ USD từ phiên toà, trong khi Google cho rằng giá trị của nó rất thấp. Điều này có thể sẽ đòi hỏi Google phải đệ trình nhiều thông tin hơn về những lợi nhuận từ hệ điều hành Android mà hãng cung cấp miễn phí.

Ông Hu cũng cho rằng quyết định này "là một chiến thắng lớn cho Oracle, nhưng nó không phải là kết lúc của cuộc chiến."

Chạy đua sang di động

Oracle cho rằng Google đã quá vội vàng trong những năm 2000 để tạo ra một hệ điều hành cho các thiết bị di động, và vì thế, công ty đã sử dụng những phần quan trọng của công nghệ Java mà không trả tiền bản quyền. Google, nhận được phần lớn lợi nhuận từ việc bán quảng cáo liên kết tới những kết quả tìm kiếm, đã phải đối mặt với "mối đe doạ đến sự tồn tại" vì bản thân tìm kiếm của họ đã không được tối ưu hoá cho các thiết bị di động.

Google phản kháng rằng Oracle chỉ ghen tị vì họ đã làm được một điều mà Oracle đã không làm được, đó là phát triển được một hệ điều hành cho các thiết bị di động, vừa miễn phí và lại vừa cực kì phổ biến. Google cho biết họ chỉ sử dụng một phần rất nhỏ code của Oracle, chỉ đủ để giúp các nhà lập trình viên viết các ứng dụng cho Android trong ngôn ngữ Java.

Một bồi thẩm đoàn liên bang tại California đã đồng ý với Google vào năm 2016, nói rằng những hành động của Google là hành động "sử dụng hợp lý" và được miễn luật bản quyền. Tuy nhiên ý kiến của Toà phúc thẩm liên bang đã đảo ngược lại phán quyết đó.

Toà phúc thẩm phán quyết: "Không có gì là công bằng trong việc lấy đi những thành quả lao động có bản quyền và dùng nó cho cùng một mục đích và chức năng của bản gốc, trong một nền tảng cạnh tranh."

Các bước kế tiếp

Google có thể sẽ yêu cầu ba thẩm phán xem xét lại quyết định của họ. Nếu không thành công, bên thua kiện có thể yêu cầu Toà án tối cao giải quyết vụ kiện, và nhiều người ủng hộ Google đang tán dương phương án này.

Toà án tối cao trước đó đã từ chối xem xét quyết định của năm 2014, mà trong đó, Toà phúc thẩm liên bang phán rằng các API có quyền được bảo vệ bản quyền. Theo phán quyết đó, cùng với phán quyết vào hôm thứ ba, "sẽ đi ngược lại những gì mà ngành công nghiệp phần mềm đã làm trong hàng thập kỉ qua," theo Meredith Rose, chuyên gia tư vấn chính sách của Public Knowledge. Nhóm này cũng đã đệ trình những lập luận pháp lý để hỗ trợ Google.

Trong một tuyên bố, Rose cho biết: "Nó có thể có những ảnh hưởng tàn phá đối với khả năng cạnh tranh và sự phát triển của ngành công nghệ. Điều này có thể dẫn đến giá thành tăng cao hơn, ít sự lựa chọn hơn, và những sản phẩm tồi hơn cho người tiêu dùng."

Java đã được tạo ra bởi Sun Microsystems Inc vào những năm 90, và nhiều người đã cáo buộc Oracle vì đã vi phạm cam kết của Sun để đảm bảo Java sẽ có mặt rộng rãi cho mọi người. Oracle đã mua lại Sun vào tháng 1 năm 2010 với giá 7,4 tỷ USD, và sau đó đã kiện Google chỉ sau đó 8 tháng.

Một trong những đòn kháng cự của Google tập trung vào ý kiến rằng Java đã được phát triển cho máy tính để bàn, trong khi Android đã được phát triển cho điện thoại và các thiết bị di động khác. Oracle tìm cách để mở rộng trường hợp này ra các máy tính để bàn, môi trường mà Android đã có mặt, nhưng thẩm phán xét xử cho biết ông muốn vụ kiện này được tập trung hẹp hơn.

Tham khảo Bloomberg