iTunes và hành trình tụt dốc từ ứng dụng nghe nhạc phổ biến thành tàn tích lỗi thời của quá khứ

iTunes, thư viện nhạc số được giới thiệu vào năm 2001, đã chính thức bị khai tử.

Tại WWDC hồi tháng 6 vừa qua, Apple công bố rằng hãng sẽ loại bỏ iTunes trên Mac sau khi đã làm điều tương tự trên iPhone. Trên macOS Catalina ra mắt hồi đầu tuần này, iTunes đã bị thay thế bởi 3 ứng dụng riêng rẽ: Apple Music, Apple Podcasts, và Applt TV.

Cựu CEO Apple là Steve Jobs từng công bố iTunes tại Macworld Expo tháng 1/2001, gọi nó là "phần mềm giải trí tốt nhất và dễ dùng nhất thế giới". Vào năm 2003, iTunes 4 xuất hiện với tính năng mới là iTunes Music Store, viên gạch đầu tiên trong tầm nhìn của Jobs về một trung tâm giải trí số, nơi mọi nội dung số của bạn được lưu trữ.

iTunes đã thay đổi cách chúng ta mua và nghe nhạc, nhưng nó cũng đồng thời trở thành nguồn cơn của những bực bội đến từ phía người dùng. Có hàng tá lý do tại sao người ta lại ghét iTunes và tại sao bạn nên rời bỏ ứng dụng này.

Dưới đây là lịch sử tóm gọn của iTunes, từ lần ra mắt chấn động đến những năm tháng bị ghét bỏ, rồi cuôi cùng là thời điểm nói lời tạm biệt.

Apple tung ra iTunes vào năm 2001. Đây là một phần mềm "jukebox" (nhạc số) cho phép người dùng Mac nhập các bài hát, chuyển chúng sang MP3 và lưu trữ trên máy tính.

"iTunes vượt trước mọi ứng dụng jukebox khác, và chúng tôi hi vọng giao diện người dùng đơn giản hơn của nó đã mang nhiều người hơn nữa vào cuộc cách mạng nhạc số" - Steve Jobs nói.

Tháng 10/2001, Apple tung ra chiếc iPod đầu tiên, có khả năng tự động đồng bộ với iTunes. "Với iPod, nghe nhạc sẽ không bao giờ như trước nữa" - Jobs nói.

Trong thông cáo báo chí, Apple gọi iPod là "một chiếc máy nghe nhạc MP3 đột phá có thể chứa tới 1.000 bài hát chất lượng đĩa CD vào một thiết kế siêu tiện lợi, nặng 6,5 ounce, nhét vừa túi bạn".

iTunes Music Store ra mắt năm 2004, với hàng ngàn bài hát có giá chỉ 0,99 USD. "Người tiêu dùng không muốn bị xem như tội phạm, và nghệ sỹ không muốn tác phẩm quý giá của họ bị đánh cắp. iTunes Music Store mang đến một giải pháp đột phá cho cả hai" - Jobs nói.

iTunes Music Store biến iTunes thành một hình mẫu trong việc mua và tải nhạc hợp pháp - theo lời trang tin TheVerge. "iTunes Music Store mang đến những quyền lợi mang tính cách mạng để bạn có thể ghi một lượng không giới hạn đĩa CD phục vụ nhu cầu cá nhân và đưa nhạc lên một lượng không giới hạn iPod để nghe trên đường đi" - Steve Jobs nói.

Apple thống trị hoàn toàn thị trường chia sẻ nhạc trực tuyến, đến mức các nhạc sỹ như Thom Yorke của nhóm Radiohead đã cáo buộc hãng biến "mọi nội dung, bao gồm âm nhạc và báo chí, trở nên vô giá trị, nhằm mang về cho họ hàng tỷ USD".

iTunes cũng được mang lên WIndows vào năm 2004, lần đầu tiếp cận với người dùng hệ điều hành lớn nhất thế giới. Jobs gọi nó là "ứng dụng Windows tốt nhất từng được viết".

iTunes 5 và 6 chủ yếu là các bản sữa lỗi, nhưng chúng cũng có thêm chức năng chơi podcast và video vào năm 2005 và 2006.

Năm 2006, iTunes 7 ra mắt, giới thiệu thêm tính năng game, chơi nhạc không quãng ngắt, và nhiều thứ khác. Đây cũng là năm Apple tung ra chiếc iPhone đầu tiên. Ở thời điểm bấy giờ, iTunes hỗ trợ iPod Classic, Shuffle, Touch, Nano, và iPhone.

Sau iTunes 7, phần mềm này ngày càng trở nên phức tạp và phải nhận nhiều chỉ trích khi nó tiến hóa từ một trình chơi nhạc sang một nền tảng đa phương tiện. Có lúc iTunes còn là nhà của Ping, một mạng xã hội dành cho âm nhạc chỉ tồn tại được chưa đầy 1 năm!

Ping được cho là hỗ trợ kết nối với Facebook, nhưng người dùng nói rằng nó quá khó để sử dụng, và nó cũng chẳng hiển thị các thông báo để bạn biết khi nào có bạn bè tương tác với mình.

Năm 2012, iTunes 11 được tái thiết kế, khiến người dùng bối rối không biết làm sao truy cập và tổ chức được các nội dung của họ. Các nội dung này bao gồm nhạc, podcast, TV show và phim.

Apple còn tung ra iTunes Match, một dịch vụ stream, cùng với Genius Sidebar, khá khó hiểu. Khi lần đầu giới thiệu iTunes, Jobs từng nói các ứng dụng nhạc khác "quá phức tạp, thực sự khó để tìm hiểu và sử dụng", nhưng nay điều đó đã xảy ra với iTunes.

Năm 2014, Apple lại tái thiết kế iTunes 12, lại khiến người dùng bối rối, và làm xáo trộn các bộ sưu tập nhạc được tuyển chọn kỹ càng vì tính năng iCloud Music Library.

Apple cuối cùng cũng bước chân vào cuộc chơi stream vào năm 2015 với Apple Music, một dịch vụ độc lập, nhưng lại được tích hợp hẳn vào ứng dụng iTunes trên Mac. Nó có một ứng dụng riêng trên iOS, và ứng dụng này tách biệt khỏi trình chơi nhạc của máy.

Trong thông cáo báo chí, nhà sản xuất âm nhạc Jimmy Iovine nói rằng "nhạc trực tuyến đã trở thành một mớ ứng dụng, dịch vụ và website phức tạp. Apple Music mang những tính năng tốt nhất lại với nhau để tạo nên một trải nghiệm mà mọi người yêu nhạc sẽ thích", tuy nhiên Apple không đưa ra phản hồi nào về những lời than vãn rằng ứng dụng iTunes quá cồng kềnh và rắc rối.

Một số nhà phê bình nói rằng iTunes đã nắm chắc cái chết từ thời điểm đó. "Người ta không thể hiểu được cái ứng dụng lai tạp như Frankenstein mới này. Bài hát nào của họ được lưu trên đám mây? Tại sao họ cần nhập lại Apple ID mỗi lần muốn chơi một album? Mấy tập tin tải về sẽ nằm đâu?" - Kevin Roose viết trên tờ The New York Times như vậy.

Blogger chuyên về Apple là Marco Arment gọi Apple Music là một "địa ngục", và tờ The New York TImes gọi iTunes bản mới là "một cơn ác mộng đầy lỗi và rối rắm". Những vấn đề với Apple Music đã ảnh hưởng đến trải nghiệm iTunes bởi chúng được liên kết cùng nhau trong một ứng dụng duy nhất.

Trên toàn Internet, người ta đồng tình rằng Apple đã đặt quá nhiều tính năng vào iTunes, nhưng không có tính năng nào hoạt động thực sự tốt cả. Verge gọi nó là "ứng dụng bị ghét bỏ nhất của Apple", và Farhad Manjoo viết vào năm 2012 rằng "chương trình kinh khủng của Apple cần phải chết".

Nay, iTunes đã là quá khứ. Khách hàng chuyển sang stream thay vì mua nhạc, và ngay cả đĩa nhạc cũng bán chạy hơn doanh số iTunes hồi đầu năm nay. Ebook và Podcast có thể được tải về trực tiếp trên thiết bị và thiết lập iPhone không còn đòi hỏi phải liên kết với phần mềm này nữa, do đó iTunes không còn là một trung tâm tổng hợp như nó từng trước kia.

Tham khảo: BusinessInsider