Volkswagen đã bày trò "gian lận khí thải" như thế nào?

Việc Cơ quan Bảo vệ môi trường Mỹ (EPA) phanh phui gian lận của Volkswagen (VW) khi hãng này thiết kế ra một phần mềm để đánh lừa các biện pháp đo lường khí thải trên các dòng xe chạy dầu diesel của mình đã gây chấn động thế giới trong những ngày vừa qua.

Volkswagen đang dính phải một trong những scandal lớn nhất lịch sử của mình.

Theo thông báo của EPA, Volkswagen có thể phải đối mặt với án phạt dân sự 37.500 USD/chiếc xe không tuân theo Luật không khí sạch liên bang. Theo thống kê của EPA, khoảng 482 nghìn chiếc Volkswagen và Audi được sản xuất kể từ năm 2008 nằm trong diện bị nghi ngờ, bao gồm dòng Jetta, Beetle, Golf đời 2009 - 2014, Audi A3 phiên bản 2009 - 2014 và Passat 2014 - 2015. Như vậy, nếu lời cáo buộc là đúng, tập đoàn xe nước Đức sẽ phải nộp phạt 18 tỷ USD.

Ngay sau khi vụ việc này, CEO Martin Winterkorn đã thay mặt hãng VW đưa ra lời xin lỗi sâu sắc vì vi phạm các quy định của Hoa Kỳ, làm mất lòng tin của nhiều khách hàng và công chúng. Ngoài ra,người đại diện của Volkswagen tại Mỹ - ông Michael Horn - khẳng định "đang hợp tác với cơ quan điều tra và không thể đưa ra bất kỳ lời nhận xét nào vào thời điểm này". Những chiếc xe có dấu hiệu gian lận tại thị trường Mỹ hiện cũng chưa bị thu hồi. Bản thân EPA có quyền buộc tập đoàn Volkswagen phải thu hồi xe. Tuy nhiên, quá trình này sẽ kéo dài đến 1 năm, tùy thuộc vào độ phức tạp của sự việc.

Hệ quả của vụ việc này là cực kỳ nghiêm trọng khi nó khiến cổ phiếu của Volkswagen có phiên giảm mạnh nhất trong vòng 7 năm qua. Cụ thể, phiên giao dich ngày 21/9 đã chứng kiến giá cổ phiếu Volkswagen giảm tới 22%, xuống mức 126,40 Euro/cổ phiếu, ghi nhận phiên giảm mạnh nhất kể từ ngày 24/10/2008. Kể từ đầu năm đến nay cổ phiếu này đã giảm tới 32%. Tổng cộng 16 tỷ Euro (tương đương 18 tỷ USD) vốn hóa đã “bốc hơi”, hiện tổng giá trị vốn hóa của công ty có trụ sở ở Wolfsburg (Đức) chỉ còn 60,4 tỷ euro.

Giá cổ phiếu Volkswagen sau ngày 21/9

Qua kiểm tra, EPA cho biết, những chiếc xe sử dụng nhiên liệu diesel của VW và Audi sử dụng một phần mềm đặc biệt, cụ thể là một đoạn lệnh lập trình được cài sẵn vào bên trong hệ thống điều khiển điện giúp các xe này bật hết công suất hệ thống kiểm soát khí thải mỗi khi bị kiểm tra và tự động tắt đi khi xe chạy trong điều kiện bình thường. Do vậy, xe sẽ thải ra liều lượng khí thải cao hơn từ 10 đến 40 lần mức cho phép theo quy định khị chạy ở điều kiện bình thường. Bà Cynthia Giles, đại diện EPA, cho biết “Những mẫu xe này chứa các phần mềm đặc biệt sẽ tắt hệ thống điều khiển khí thải khi lái xe thông thường và bật chúng lên khi trong các bài kiểm tra.”

Theo tờ ABC News, Ken Westin - chuyên gia về bảo mật tại Tripwire - cho biết mức khí thải của xe hơi luôn được theo dõi bởi hệ thống chẩn đoán lỗi điện tử tự động (On-Board Diagnostic hay OBD) và những dòng lệnh mà VW sử dụng đã đánh lừa hệ thống này khi nó kiểm tra lưu lượng khí thải. Ngoài ra, anh nhận định: "Các hệ thống máy tính luôn có thể bị đánh lừa bởi những dòng lệnh giả, OBD không phải ngoại lệ. Nó giống như việc máy tính của bạn dính keylog hay trojan vậy, bề ngoài không có gì xảy ra nhưng máy tính lại đang gửi những thông tin quan trọng tới những đối tượng xấu."

Hệ thống OBD đã có từ những năm cuối thập niên 70, đầu thập niên 80 của thế kỷ trước. Ban đầu hệ thống này được sử dụng để kiểm tra, chuẩn đoán tính năng công tác của động cơ. Khi vấn đề kiểm soát phát thải đối với xe cơ giới trở thành vấn đề lớn, người ta thấy rằng nếu chỉ kiểm soát các chất độc hại có trong khí xả khi thử nghiệm phê duyệt kiểu xe hoặc khi xe vào kiểm tra định kỳ thì hoàn toàn chưa đủ và đôi khi là quá muộn. Vì vậy, phát thải của xe cần phải được kiểm soát, ngăn chặn ngay từ nguồn và trong suốt quá trình hoạt động, cụ thể là phải kiểm soát và loại trừ kịp thời được những trục trặc kỹ thuật của các bộ phận, thiết bị có liên quan trực tiếp tới việc phát sinh ra các chất độc hại có trong khí thải khi sử dụng xe.

Những chiếc xe được OBD2 công nhận là đạt tiểu chuẩn về khí thải.

Để thực hiện mục tiêu này, người ta đã nghiên cứu nâng cấp, hoàn thiện, mở rộng tính năng của hệ thống OBD cũ để có thể kiểm tra được các bộ phận, hệ thống liên quan tới việc phát thải của xe. Và hệ thống OBD hiện nay đã thoát ra khỏi chiếc áo chật hẹp ban đầu của mình “Hệ thống chuẩn đoán lỗi động cơ” để trở thành một công cụ không thể thiếu được trên các loại xe hiện đại ngày nay đó là “Hệ thống kiểm soát khí thải”

Tổng hợp