Lạm bàn về những lý do Elon Musk có thể rời Tesla

Liệu Elon Musk sẽ sớm rời Tesla, mà sớm thì sẽ là nội trong năm sau? Có rất nhiều lý do thuyết phục để ta tin điều đó là sự thực.

Đầu tiên, sẽ là những điều cho ta thấy Elon Musk sẽ rời Tesla.

Giấc mơ Model 3 đã gần tới lúc viên mãn.

Mục tiêu chính của Tesla vẫn luôn là một chiếc xe điện giá rẻ mà lại hiệu quả. Lần đầu tiên Musk giới thiệu với công chúng tham vọng này là hồi năm 2006, thông qua Bản kế hoạch Tối cao Bí mật của Tesla – The Secret Tesla Master Plan”. Tại đó, ông đã viết rằng “Chiến lược của Tesla là bước vào thị trường xe cao cấp, tại đó khách hàng sẽ sẵn sàng trả thêm tiền, và sau đó sẽ kéo thị trường xuống nhanh nhất có thể để tăng sản lượng và giảm giá thành với từng mẫu xe mới được ra mắt thành công”.

Bằng cách đó, Tesla sẽ có thể thay đổi được thói quen người dùng và thậm chí là thay đổi bộ mặt của ngành công nghiệp xe, chuyển từ đốt nhiên liệu hóa thạch sang dùng năng lượng điện và năng lượng Mặt Trời.

Và chiếc Model 3 vừa mới được ra mắt đã phần nào hoàn thiện giấc mơ ấy, ít nhất là những thứ cơ bản và đủ để tự phát triển từ đó. Khi mà nhà máy khổng lồ Gigafactory bước vào hoạt động hết công suất, xe sẽ được sản xuất với tốc độ nhanh hơn và Musk sẽ đỡ phải lo lắng nhiều cho Tesla. Đó sẽ là bước đệm hoàn hảo để ông rời vị trí CEO – lùi lại để từ xa, ngắm đứa con tinh thần của mình lớn mạnh.

Bởi ông còn quá nhiều dự án khác để mà theo đuổi.

Elon Musk còn có SpaceX trong tay, ước mơ lớn nhất của ông vẫn là bay lên vũ trụ, thậm chí bay lên sao Hỏa và chết ở đó.

“I’d like to die on Mars, just not on impact”.

“Trong trường hợp này của Elon, thì vận hành hai công ty cùng lúc quả là mệt mỏi ngoài sức tưởng tượng”, Ashlee Vance, tác giả của cuốn sách Elon Musk: Tesla, SpaceX và Sứ mệnh xây dựng một Tương lai Tuyệt vời, thổ lộ. “Musk tham gia rất sâu vào mọi động thái của cả SpaceX và Tesla. Ấy là bao gồm việc hàng tuần phải chia cuộc sống của mình ra làm hai nửa, giữa Los Angeles và Thung lũng Silicon. Đó là một lối sống mà tôi nghĩ là có rất ít người có thể làm được và điều đó làm Musk vô cùng mệt mỏi”.

Trừ khi Musk phát triển được công nghệ nhân bản vô tính ngay dưới mũi chúng ta, chứ không thì chắc hẳn Musk sẽ thấy kiệt sức khi hai vai gánh hai gã khổng lồ. Thế mà chưa hết, ông còn vừa mới mở dự án Neuralink, mục đích là tạo ra một nền tảng liên kết não bộ con người và máy tính; ông là chủ tịch của công ty năng lượng Mặt Trời SolarCity, và của dự án nghiên cứu phi lợi nhuận OpenAI; cách đây chẳng lâu ông mới lập công ty đào hầm The Boring Company để đấu tranh với nạn tắc đường và tiện thể, xây luôn cả hệ thống Hyperloop.

Dự án mới nhất của Musk mang tên The Boring Company - Công ty Nhàm Chán (là một cách chơi chữ, vì từ “boring” vừa nghĩa là khoan và đào, lại vừa có nghĩa là nhạt nhẽo).

Ngoài những luận cứ trên, ta đã còn nghe Musk bày tỏ nguyện vọng muốn rời Tesla... tới hai lần.

Lần đầu tiên là một bài phỏng vấn với Reuters năm 2013. Khi ấy, Musk đã nói rằng “muốn ở lại với công ty sản xuất ô tô này cho tới khi ra mắt thành công chiếc xe Model 3”.

Cách đó không lâu, trong một buổi họp cổ đông Tesla năm 2014, Musk còn vạch ra một bản thời gian biểu về việc ngày nào mình sẽ rời công ty này. Ông sẽ ở lại Tesla khoảng 4 tới 5 năm, theo dõi quá trình sản xuất chiếc Model 3 và sau đó, “tôi sẽ phải xem xét đã, để xem mọi thứ tiến triển thế nào”. Ông không muốn phí quá nhiều công sức vào nó.

“Chẳng có ai ngồi ghế CEO mãi cả. Dần dần rồi cũng sẽ phải thay thôi. Trong trường hợp của tôi, thì lại khá khó khăn khi nắm trong tay hai chức CEO của hai công ty. Tôi chưa bao giờ có ý định làm CEO. Thực ra tôi đã cố để không trở thành CEO, thế rồi vẫn cứ phải làm thôi, nếu không công ty sẽ không thể sống sót được”.

Mới đây nhất, Musk thổ lộ kế hoạch tương lai, rằng chiếc Model 3 sẽ trải qua 6 tháng khốn khó trong việc sản xuất, trước khi Tesla có thể làm ra được 500.000 chiếc xe một năm vào cuối năm 2018. Dựa vào câu nói này, ta có thể thấy cái lịch trình “4 đến 5 năm” đã có phần phù hợp, và đúng theo lịch đó thì Musk sẽ rời ghế, sớm là vào năm sau.

Và đâu là lý do để ta tin rằng Musk sẽ không rời bỏ Tesla?

Trong buổi phỏng vấn tại Hội nghị TED diễn ra tại Vancouver đầu năm 2017 này, Musk nói rằng “Trong tương lai tôi sẽ ở lại Tesla lâu dài nữa, bao lâu thì tùy trí tưởng tượng”. Và rồi, ông thổ lộ về những kế hoạch mới, những dự án tương lai mà Tesla đang ấp ủ.

Bởi lẽ vẫn còn quá nhiều việc để mà lo.

“Xe điện tràn ngập thị trường”, đó mới chỉ là một phần của cái kế hoạch tối thượng mà Musk đề ra.

Chẳng ít người so sánh chiếc Model 3 của Tesla này là chiếc iPhone mà Apple ra mắt 10 năm về trước. Model 3 là một thứ tiên tiến, cách mạng đến thế cơ mà! Nếu đúng, thì ta còn phải đợi iPad, Apple Watch, Apple TV, ... đủ thứ nữa. Model 3 mới chỉ là bước đầu mà thôi.

Đã có tin Musk đang sản xuất xe điện bán tải, hiện tại Tesla đã đang sản xuất Powerwall – những cục dự trữ năng lượng treo tường, ngói Mặt Trời – những viên lợp mái kết hợp pin Mặt Trời. Người ta gọi đó là “bộ ba nguyên tử” của Tesla. Mới đây, Musk nói rằng Tesla đang có một công nghệ pin hứa hẹn lắm, nếu thành công thì nội trong tháng tới, ta sẽ được chiêm ngưỡng nó.

Và hơn nữa, Tesla cần Musk như đứa con cần cha vậy.

Musk không chỉ là một lãnh đạo tại Tesla, ông còn là biểu tượng vực dậy công ty trong lòng bao người, là ngọn hải đăng và cũng là tia sáng hi vọng trong ngành xe điện đầy khó khăn. Ông là kẻ tiên phong khiến mọi hãng sản xuất khác giật mình lo lắng, vội vã tìm ra những phương hướng phát triển mới.

Ở trên vừa so sánh Model 3 với iPhone, thì ở dưới so sánh Musk với Steve Jobs đi nhỉ? Đáng buồn, là Tesla không có một Tim Cook có thể đứng ra cáng đáng – họ không có một khuôn mặt lãnh đạo khác đủ sự kính trọng để nhân viên nhìn lên và noi theo.

Elon Musk.

Tesla cần một kẻ tiên phong để tiếp tục phát triển. Nhà máy Gigafactory đầu tiên đang dần được hoàn thiện, họ cũng đang dự kiến xây dựng thêm 2 hai 3 nhà máy khổng lồ khác nữa. Đó sẽ là những khoảng thời gian vô cùng quan trọng với Tesla, và họ cũng sẽ cần những khuôn mặt quan trọng hậu thuẫn cho mình. Tôi đang nói tới Musk.

Thế cuối cùng thì, Musk có dứt áo ra đi không?

Có thể tự tin mà rằng chắc chắn là trong năm nay, ông vẫn sẽ ở lại với Tesla. Ít nhất là đến lúc chiếc Model 3 khẳng định được vị thế, ổn định trên thị trường. Mà cũng đã nói ở trên, rằng Tesla vẫn còn nhiều dự án đang chờ lắm.

Điều gì phải đến rồi cũng sẽ đến, nhưng ít ra thì chưa.