Lý giải bất ngờ cho câu hỏi "Tại sao đàn ông lại có núm vú?"

Đây quả thực là một câu hỏi đã làm dấy lên biết bao nhiêu thắc mắc cho nhân loại suốt những thế kỷ qua, thậm chí là cả trước khi thuyết tiến hóa được khám phá và kết luận. Tại sao đàn ông và những động vật giới tính đực khác lại có núm vú khi mà không hề có phận sự phải cho con bú? Mục đích ở đây là gì?

“Tôi đã nhận được khá nhiều câu hỏi và yêu cầu mong muốn được giải thích cho lý do tại sao tạo hóa lại tạo nên một đặc trưng tiến hóa có phần vô ích như vậy,” Stephen Jay Gould - nhà sinh vật học nghiên cứu thuyết tiến hóa chia sẻ trong một tựa báo đưa tin từ năm 1993.

Gần như tất cả đàn ông con trai không thể sản sinh ra sữa, ngoại trừ một vài trường hợp ngoại lệ liên quan đến những vấn đề rối loạn hormone. Nhưng khi xét về mặt quan điểm theo thuyết tiến hóa, nhiều người chắc hẳn sẽ nghĩ rằng “vậy bộ phận này có tác dụng gì?”

Và câu trả lời về sự hiện diện của núm vú ở đàn ông hay động vật có vú giới tính đực có lẽ sẽ tạo nên một cơn sóng vô cùng bất ngờ.

Về cơ bản, nó không nên hoàn toàn bị coi như là một đặc điểm xuất phát từ tự nhiên hay quá trình tiến hóa - thay vào đó, nó như thể một chi tiết mà giai đoạn tiến hóa lỡ “bỏ qua” không quan tâm đến, hoặc cũng có thể là không có khả năng loại bỏ nó khỏi kết cấu cơ thể con đực.

“Theo góc nhìn của tôi, núm vú ở con đực là một trong những điểm gốc của phôi thai động vật để từ đó phân hóa ra thành những giới tính khác nhau,” Gould phát biểu.

Điều mà ông đang liên hệ tới ở đây là việc mọi động vật đực hay cái khi còn ở giai đoạn phôi thai đều giống y hệt nhau, rồi trải qua một số quá trình khác mới phát triển thành 2 phía giới tính. Nếu phôi thai có bộ nhiễm sắc thể XY, sau vài tuần đầu, một gene có tên gọi SRY sẽ hoạt động như chất xúc tác kích hoạt bộ chuyển di truyền, quyết định giới tính nam cho phôi thai.

Tuy nhiên vấn đề nằm ở chỗ, tuyến vú của động vật sẽ có những dấu hiệu phát triển thậm chí sớm cả hơn thời điểm SRY tác động. Do vậy, mọi đặc điểm về tế bào mô ngực, núm vú và tất cả những thứ liên quan đều được giữ lại kể cả khi giới tính cuối cùng là con đực.

Đây cũng được cho là một biểu hiện rằng quá trình tiến hóa cũng không hẳn là toàn diện như mọi người nghĩ. Theo chuyên gia sinh vật học Rob Brooks từ Đại học New South Wales tại Australia, một vài gene còn có thể xúc tiến nên sự hình thành của một đặc điểm cơ thể dù cho chúng không hoàn toàn được tính toán và xác định từ trước.

Nhìn chung, câu trả lời cho nghi vấn được đề cập bên trên cũng khá đơn giản. Nhưng ít nhất thì việc cố gắng tìm hiểu về ngọn nguồn cặn kẽ của tuyến vú tại đàn ông hay động vật đực cũng phần nào cho chúng ta thấy một bài học về việc nên suy nghĩ đa dạng hơn về tác động của quá trình tiến hóa.

Thông thường mọi người sẽ đi tìm kiếm một lý lẽ “cao siêu” và chuyên môn thỏa mãn cho thắc mắc của mình liên quan đến những khía cạnh sinh học đó. Và rồi sau tất cả, khi bạn hiểu được cơ sở giải thích căn nguyên cho nó, bạn sẽ thấy được sự thuyết phục và hấp dẫn trong lập luận khoa học được đưa ra. Nhưng không phải lúc nào một câu chuyện mang tính thuyết phục, cuốn hút cũng đều là câu trả lời chính xác và thích đáng. Gould là một người cũng khá nổi tiếng về việc khám phá và giải đáp nên những câu trả lời bất ngờ về sự chọn lọc và tiến hóa mà tự nhiên dành cho các loài động vật.

“Khoa học sinh ra là để thách thức và kiểm chứng những ý tưởng, cho nên việc chấp nhận và thích ứng theo những giả thiết ban đầu là rất quan trọng vì nó cho chúng tôi nền tảng để từ đó mới dần kiểm định, nghiên cứu,” Brooks chia sẻ với ScienceAlert. “Nếu như bạn không có bất kỳ câu chuyện mang tính giả thuyết nào, thì sẽ khó mà tìm được một hướng đi nhất định để bám theo.”

Tham khảo: ScienceAlert