Mạng xã hội trên blockchain có thể là câu trả lời cho tất cả các vấn đề đau đầu của Facebook

Facebook đang gặp một vấn đề nghiêm trọng. Nhìn vào mức sụt giảm 6,7% cho cổ phiếu của họ trong ngày giao dịch đầu tuần, dường như cả thị trường chứng khoán và các nhà quản lý đều đã choàng tỉnh khỏi giấc ngủ của mình. Công tố viên bang Massachusetts đã mở một cuộc điều tra, và Liên minh châu Âu cũng có bước đi tương tự. Các nhà làm luật đang kêu gọi các nhà quản lý Facebook phải tự giải trình.

Để thêm vào các lo lắng của Facebook, hãng luật của Mỹ, Levi & Korsinky rõ ràng đã đánh hơi thấy điều gì đó, khi hôm qua họ đã phát đi thông báo rằng, họ đang điều tra Facebook do “các lo ngại về các vi phạm có thể với luật chứng khoán liên bang.”

Tất cả các vấn đề này đến tiếp theo các bài đăng trên New York Times và The Observer cho thấy Facebook đã cho phép hãng phân tích dữ liệu Cambridge Analytica để thu thập thông tin liên quan tới 50 triệu tài khoản mà không được sự đồng ý của người dùng.

Vấn đề của Facebook là sự tập trung dữ liệu và các vụ việc bê bối của nó là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy ngày tàn của mạng xã hội dựa trên nền tảng tập trung - centralized đã bắt đầu điểm.

Vấn đề của Facebook: nền tảng tập trung và kém riêng tư

Cần lưu ý rằng mọi vấn đề đều có mặt đối lập của nó – có nghĩa là một giải pháp hay một ai đó cuối cùng sẽ xuất hiện để giải quyết. Tính thống nhất của các mặt đối lập này dường như khá rõ ràng, nhưng cho đến khi giải pháp xuất hiện trong tầm ngắm và được thực hiện, không phải ai cũng nhận ra nó. Tuy nhiên, câu hỏi dành cho Facebook lại không phải là có giải pháp nào hay không, mà là giải pháp đó đến từ bên trong hay bên ngoài công ty.

Vấn đề của Facebook bắt nguồn từ thực tế rằng, nó là một nền tảng tập trung, do vậy nó phụ thuộc vào việc bán quảng cáo cho những người đã tự nguyện đăng ký tài khoản trên đó (bởi vì hiệu ứng mạng lưới). Khi tập người dùng của mạng xã hội này đã mở rộng đến một mức độ vững chắc, nó đã thu hút ngân sách của các tổ chức quảng cáo trên đường đi của mình.

Một thước đo cho thành công trong mô hình kinh doanh của Facebook là giá cổ phiếu đã tăng phi mã hơn 90% trong vòng 12 tháng qua, với các nhà đầu tư tích cực mua vào khi đoàn tàu doanh thu của Facebook liên tục lăn bánh. Nhưng điều gì đã làm cho giá cổ phiếu công ty lại sụt giảm mạnh mẽ đến như vậy? Câu trả lời là vì đoàn tàu này đang đi chệch hướng.

Vấn đề với các nền tảng mạng xã hội tập trung là tại đây, người dùng bị biến thành sản phẩm. Ở cấp độ này hay cấp độ khác, dữ liệu về bạn bị đem rao bán cho người trả giá cao nhất, bất kể thiết lập riêng tư của bạn là gì. Và bỏ qua các tuyên bố về đạo đức của mỗi nền tảng, chỉ có một cách để tiền sinh ra – dựa vào các nội dung thu hút mà người dùng đăng tải để tương tác, và nền tảng tập trung sẽ nhận được những đồng USD từ nội dung và hoạt động tích cực đó của bạn.

Cơn ác mộng Cambridge Analytica của Facebook thực sự đã lan truyền đi ầm ĩ và đáng sợ hơn những gì phần lớn người dùng Facebook đã nghi ngờ - khi những gì họ từng like và chia sẻ, những điều cho thấy họ suy nghĩ như thế nào và làm gì, bị tiết lộ với thế giới hoặc cho Facebook và cả các khách hàng bên thứ ba của họ nữa.

Giành lại quyền kiểm soát

Sự thật là, rất ít người trong số chúng ta không ngại chia sẻ dữ liệu của mình, nhưng khi cuộc sống của chúng ta dính tới online nhiều hơn, chúng ta ngày càng nhận thức được tầm quan trọng của việc quảng cáo đang trở nên chính xác hơn như thế nào trong việc nhắm mục tiêu.

Điều này cũng có nghĩa là Facebook đang ngày càng biết rõ hơn về chúng ta. Ngày càng nhiều trong số chúng ta đã biết, hoặc đang biết rằng, việc bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ vì các thông tin trong tài khoản ngân hàng mà còn vì những gì chúng ta thích và làm khi trực tuyến.

Chúng ta cần kiểm soát được ai sẽ xem những gì và cách để một mạng xã hội làm được điều đó là dựa vào blockchain, kết hợp với danh tính tự chủ, nơi mỗi cá nhân có toàn quyền kiểm soát ở cấp độ địa phương cho tất cả dữ liệu cá nhân của mình (hay nói cách khác là trên một smartphone bảo mật trái ngược với một kho chứa dữ liệu trên đám mây).

Trên thực tế, bản thân CEO Mark Zuckerberg cũng đã từng xác định những giải pháp nào có thể “sửa chữa Facebook”. Chính anh cũng từng nhắc đến nó trong tuyên bố đầu năm mới của mình: mã hóa và blockchain. Dưới đây là những điều mà anh nhắc đến:

“Có các xu hướng đối nghịch quan trọng đối với điều này – mã hóa và tiền mã hóa – những thứ giành lấy quyền lực của các hệ thống tập trung và đặt nó trở lại vào tay người dân. Nhưng chúng đi kèm với rủi ro của việc khó kiểm soát hơn. Tôi rất quan tâm đến việc đi sâu hơn và nghiên cứu các khía cạnh tiêu cực và tích cực của những công nghệ này, và làm thế nào sử dụng chúng tốt nhất trong dịch vụ của chúng tôi.”

Trong khi đó, nhiều người khác đã và đang tận dụng cơ hội của mình.

Hãy nhìn sang Civic, nền tảng quản lý ID kỹ thuật số và đối thủ cạnh tranh đến từ châu Âu của họ, ValiD, vốn được hưởng lợi từ việc áp dụng Quy định bảo vệ dữ liệu chung bắt đầu có hiệu lực tại châu Âu trong tháng Năm này.

Và tất nhiên, trong không gian mạng xã hội không thể không kể đến dự án cao cấp từ Steem, một trong các blockchain bận rộn nhất đang tồn tại, nơi bạn được trả tiền từ việc đăng tải, chia sẻ, bầu chọn và tất cả các tác vụ khác. Ngoài ra còn có dự án blockchain từ nền tảng nhắn tin của Canada, Kik và đồng tiền mã hóa KIN của họ.

Có lẽ Facebook sẽ làm nên điều gì đó thật sự thông minh như thông báo rằng họ đang xây dựng một Facebook thứ hai trên nền tảng blockchain, thực sự trao quyền cho người dùng cá nhân, hay có lẽ họ sẽ chờ đợi để chứng kiến những điều như vậy phát triển như thế nào với một vài dự án thú vị hơn, và cuối cùng mua lại một vài trong số chúng với một chút thay đổi như cách họ từng làm với Instagram. Ai biết được?

Nhưng có một điều khá chắc chắn đang xảy ra – chúng ta đã đạt tới đỉnh điểm của Facebook và các lựa chọn thay thế từ sổ cái phi tập trung đều rất khả thi cho các cơ hội mà chúng ta đề cập ở trên.

Tham khảo Ethereumworldnews