Một bác sĩ, một chuyên gia dinh dưỡng và một nhà nghiên cứu ung thư ăn keto 6 năm nói gì về chế độ ăn này?

Một vài năm gần đây, chế độ ăn ketogenic (gọi tắt là keto) đã làm mưa làm gió khắp thế giới vì được áp dụng bởi rất nhiều người nổi tiếng, từ các siêu sao Hollywood cho đến những doanh nhân ở Thung lũng Silicon. Nhiều lợi ích được mong đợi từ chế độ ăn này bao gồm giảm sự thèm ăn, giảm cân, cải thiện hoạt động não bộ và cắt tỉa vòng eo.

Đặc biệt hơn nữa, keto hấp dẫn mọi người vì họ sẽ không phải kiêng thịt, thậm chí ăn nhiều là đằng khác. Xúc xích, thịt xông khói, những bữa BBQ... tất cả đều được phép khi ăn keto. Chỉ có điều bạn phải cắt giảm carbohydrate (carb).

Chế độ ăn keto nhắm đến việc cắt giảm carb xuống dưới mức 5% tổng calo nạp vào và thay thế bằng một hàm lượng chất béo cao (70-80% calo) để đáp ứng nhu cầu năng lượng. Mục đích của nó là đưa người ăn kiêng vào một chế độ gọi là ketosis, trong đó cơ thể họ đốt cháy chất béo thay vì tích trữ chúng.

Một bác sĩ, một chuyên gia ung thư và một người ăn keto 6 năm nói gì về chế độ ăn này?

Trong chế độ ăn keto, bạn không được tiêu thụ quá 20 đến 50 gam carb mỗi ngày, có nghĩa là bạn không được ăn nhiều hơn 1 quả táo. 

Và nó là điều kiện cần thiết để duy trì ketosis. Nếu bạn ăn nhiều carb hơn mức này, cơ thể sẽ xáo trộn và bạn nhanh chóng bị đá khỏi trạng thái đốt cháy chất béo, quay trở lại đốt cháy carbohydrate, và cơ thể lại tiếp tục tích trữ mỡ.

Cũng chính vì lý do này mà keto phải nhận không ít lời chỉ trích. Một số bác sĩ nói rằng họ đã thấy nhiều bệnh nhân nhập viện sau khi ăn keto. Họ bị sỏi thận, sau khi không uống đủ nước và ăn quá nhiều đạm làm axit hóa nước tiểu.

Tuy nhiên, ngay cả các nhà dinh dưỡng từng thận trọng về chế độ ăn kiêng này cũng đang bắt đầu đồng ý rằng keto có những lợi ích kỳ diệu nhất định. Nó có thể giúp giảm cân, giảm nguy cơ bệnh tim, điều trị bệnh động kinh và thậm chí đảo ngược bệnh tiểu đường type 2.

Một số bằng chứng mới cũng cho thấy chế độ ăn nhiều chất béo có thể cải thiện một số phương pháp điều trị ung thư và có thể giúp giữ cho bộ não của chúng ta khỏe mạnh, mặc dù hai kết luận này cần phải được nghiên cứu thêm.

Để có cái nhìn tổng quan về chế độ ăn keto, trang Businessinsider đã hỏi ý kiến 3 chuyên gia, một bác sĩ tim mạch Harvard còn hoài nghi về chế độ ăn này, một nhà nghiên cứu ung thư đã ăn keto được 6 năm và một bác sĩ từ Bệnh viện Cleveland.

Dưới đây là những câu trả lời của họ:

1. Không phải ai cũng nên ăn keto

David Harper

Chế độ ăn keto không được tạo ra dành cho tất cả mọi người. David Harper, nhà nghiên cứu về ung thư và sinh lý học, đã ăn keto suốt 6 năm nay cho biết. Ông khuyên bất cứ ai có ý định học tập theo ông phải tham khảo ý kiến của bác sĩ trước.

"Chúng ta có nên đưa tất cả mọi người vào chế độ ăn keto không? Tôi không nghĩ thế", Harper nói. "Bởi vì khoảng một phần tư dân số có lẽ không cần đến nó".

Thêm vào đó, có những đối tượng cần đặc biệt thận trọng khi muốn ăn keto, bao gồm người có tiền sử bệnh thận hoặc gan và phụ nữ mang thai. Những người có rối loạn tiêu hóa gây khó chuyển hóa xeton, chất hóa học mà gan tạo ra khi đốt cháy chất béo, cũng không nên ăn theo chế độ ăn này.

Một thực tế là, ăn keto có thể khiến lượng magie trong cơ thể bạn suy giảm mạnh. Chưa hết, nó sẽ ảnh hưởng đến hệ lợi khuẩn đường ruột nếu người ăn keto không cẩn thận. Vì vậy, nếu bạn ăn keto, hãy chắc chắn nạp đủ chất xơ từ rau xanh và rau tinh bột thấp để giữ cho mọi quá trình trong cơ thể vận hành trơn tru. Và nhớ uống nhiều nước.

Harper nhấn mạnh thêm: "Bạn không thể làm những điều này một cách nửa chừng - bạn phải thực hiện chúng trong toàn bộ quá trình". Đối với ông, đó là hơn 6 năm khiêng khem tiệc tùng, ăn thịt có chừng mực nhưng là thịt có chất lượng, tự làm hầu hết các bữa ăn ở nhà và thưởng thức rất nhiều bơ và phô mai.

Một số bác sĩ - ngay cả những người khuyên bệnh nhân của họ ăn keto – nhưng lại thừa nhận đó không phải là chế độ ăn uống phù hợp cho tất cả, bao gồm chính họ.

"Nếu không ăn carb, tôi sẽ giảm cân quá nhiều, và điều đó sẽ không tốt cho tôi", bác sĩ Mark Hyman tại Cleveland Clinic nói. "Tôi cần một chút [carb], quá trình trao đổi chất của tôi đòi hỏi như vậy".

2. Ketosis có thể hoạt động như một loại thuốc thần kỳ trong những điều kiện nhất định

Quá trình ketosis

Những nghiên cứu cho thấy lợi ích kỳ diệu nhất của chế độ ăn keto không phải giảm cân, mà là làm giảm những cơn co giật động kinh, giảm viêm và tình trạng "siêu kích thích" của các tế bào thần kinh ở những người mắc động kinh.

Harper cho biết trẻ em mắc chứng co giật khó kiểm soát có thể ăn keto từ vài tháng cho đến 2 hoặc 3 năm. Sau đó, chúng có thể quay trở lại chế độ ăn uống truyền thống hơn mà vẫn giảm được các triệu chứng co giật, nhờ lợi ích từ khoảng thời gian ăn keto được bảo toàn.

"Chế độ ăn keto đang thay đổi một cái gì đó cơ bản ở cấp độ tế bào", Harper nói.

Kế đó, chế độ ăn keto mới giúp đến những người béo phì. "Nếu bạn đang nặng 300 pound, nếu bạn bị tiểu đường, nó có thể rất hiệu quả khi giúp cho cơ thể của bạn không bị mắc kẹt vào những cuộc khủng hoảng trao đổi chất, và đặt nó vào trạng thái khỏe mạnh hơn", Hyman nói.

"Có bằng chứng tuyệt vời rằng bạn có thể đảo ngược tới 60% bệnh tiểu đường type 2 trong một năm [ăn keto]".

3. Bạn không cần phải ăn keto suốt đời, nhưng việc ăn rồi dừng, rồi lại ăn trở lại nhiều lần sẽ không tốt cho sức khỏe của bạn

Ăn gì và kiêng gì trong keto?

Các bác sĩ khác tỏ ra khá thận trọng khi nói về những chế độ ăn kiêng cực đoan như keto, phần lớn là do chúng rất khó duy trì lâu dài.

Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên Tạp chí Y học New England cho thấy ăn kiêng yo-yo (ăn kiêng để giảm cân, tăng cân trở lại khi dừng, và lại ăn kiêng tiếp) gây ra những hậu quả chết người. Nó thực sự có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm đau tim, đột quỵ và tử vong.

Sara Seidelmann, một chuyên gia tim mạch, nhà nghiên cứu dinh dưỡng tại Trường Y Harvard, gần đây đã xuất bản một loạt các nghiên cứu về các chế độ ăn uống và tỷ lệ tử vong trên toàn thế giới.

Cô thấy rằng những người ăn một lượng vừa phải carbohydrate, đặc biệt là những người tiêu thụ nhiều ngũ cốc và rau quả, có khuynh hướng sống lâu nhất. Những người tuân thủ chế độ ăn kiêng low-carb (thường có nhiều thịt) hoặc chế độ ăn kiêng high-carb có tuổi thọ trung bình ngắn hơn.

Kết luận mà Seidelmann rút ra được là chất lượng của một chế độ ăn uống quan trọng hơn nhiều so với lượng carb có trong đó. "Hãy ăn những bữa ăn nhiều thực phẩm có nguồn gốc thực vật", cô nói. Và chọn những loại thực phẩm nguyên chất, nguyên cám, thứ bạn biết rằng rất tốt cho sức khỏe.

Nhưng Seidelmann cũng nhận ra một giai đoạn ăn keto cũng có thể là một chiến lược giảm cân thành công, miễn là mọi người không ăn quá nhiều thực phẩm chế biến, có chất lượng thấp hoặc quá nhiều thịt đỏ.

Tuy nhiên, một khi người ăn keto đã đạt được mục tiêu giảm cân, cô tin rằng họ nên ăn trở lại các loại carbohydrate có nguồn gốc thực vật, như ngũ cốc nguyên cám và đậu. "Một khi giai đoạn ăn kiêng đã kết thúc, thật sự đáng để dừng lại và nghĩ: Đâu sẽ là lựa chọn lành mạnh mà bạn có thể thực hiện trong cả phần đời còn lại?", Seidelmann nói.

Vậy có nên ăn keto không?

Cuối cùng, cả 3 chuyên gia của chúng ta đều đồng ý rằng một chế độ ăn uống lành mạnh, bất kể là chế độ nào cũng không được gây ra những "sự cố năng lượng" (ám chỉ việc ăn quá nhiều carb dẫn đến lượng đường trong máu tăng vọt rồi sụt giảm nhanh).

"Điều đầu tiên bạn muốn làm, và tôi nghĩ tất cả chúng ta đều đồng ý, là loại bỏ đường ra khỏi chế độ ăn uống của bạn", Harper nói. Ông cũng phản đối việc chuyển đổi qua lại 2 chế độ ăn high-carb và low-carb, nói rằng điều này sẽ gây nguy hiểm và căng thẳng không cần thiết cho cơ thể.

"Có một giai đoạn chuyển đổi trao đổi chất xảy ra mỗi khi bạn làm điều đó", ông nói. Khi bạn đang ăn low-carb mà chuyển sang high-carb, cơ thể sẽ ưu tiên dự trữ carb dưới dạng chất béo, vì bấy lâu bạn ăn ít carb và nó đang nghĩ bạn nhịn đói, Harper giải thích.

Kết lại, cho dù có quyết định ăn keto hay là không, các chuyên gia khuyên bạn hãy đảm bảo bữa ăn của mình có nhiều thực phẩm tươi sống, hạn chế thịt thì dù tỷ lệ chất béo-carb của nó có thế nào đi chăng nữa, bạn cũng sẽ duy trì được một sức khỏe tốt.

Tham khảo Businessinsider