Nhà nhân chủng học này sẽ cho bạn biết: Tình yêu đích thực là gì?

Điều gì xảy ra bên trong não bộ, nếu bạn yêu? Liệu tình một đêm có đơn giản như bạn nghĩ? Đâu là những quan niệm sai lầm phổ biến về tình yêu?

Đó là 3 trong số những câu hỏi mà nhà báo Illing Sean của trang Vox đã đặt cho Helen Fisher, một nhà nhân chủng học, cố vấn chính cho trang web hẹn hò nổi tiếng Match.com. Trong suốt hơn 30 năm nghiên cứu của mình, Helen Fisher đã viết tổng cộng 6 cuốn sách để bóc tách những hiểu biết khoa học hiện tại có được về tình yêu.

Đọc xong bài phỏng vấn này, bạn cũng sẽ tìm được câu trả lời về sự khác biệt giữa tình yêu và ham muốn tình dục đơn thuần. Ở phần cuối của nó, Helen Fisher đưa ra 3 đáp án đơn giản cho câu hỏi mà nhiều người vẫn thắc mắc: Làm thế nào để có một mối quan hệ hay một cuộc hôn nhân bền vững?

Tình yêu đích thực là gì?

Sean Illing

Điều gì xảy ra với bộ não trong tình yêu?

Helen Fisher

Đó là một câu hỏi hết sức hấp dẫn. Các đồng nghiệp và tôi đã đưa hơn 100 người mới yêu vào máy quét não để tìm hiểu xem điều gì đang xảy ra trong não bộ của họ.

Và chúng tôi phát hiện, hầu như tất cả các trường hợp đều có dấu hiệu hoạt động ở một khu vực nhỏ của não gọi là ventral tegmental (VTA). Thì ra hệ thống này đã sản sinh dopamine, một chất kích thích tự nhiên, và sau đó gửi nó đến nhiều khu vực khác của não.

Quá trình phân phối dopamine đem lại cho bạn sự tập trung, năng lượng, sự thèm muốn và động lực để giành được phần thưởng lớn nhất của cuộc đời mình: một người bạn đời.

Sean Illing

Ở cấp độ não bộ thì trải nghiệm tình yêu khác gì so với ham muốn tình dục đơn thuần?

Helen Fisher

Phần lớn động cơ tình dục ở cả nam và nữ giới được dàn xếp bởi hooc-môn testosterone, nhưng một tình yêu lãng mạn thì là sản phẩm của hệ thống dopamine. Tôi nhìn tình yêu lãng mạn như một động lực cơ bản đã phát triển từ hàng triệu năm trước, lúc đó, nó giúp con người tập trung năng lượng giao phối vào một cá nhân và bắt đầu quá trình kết cặp ấy.

Tình dục thúc đẩy bạn tìm kiếm một loạt các đối tác, nhưng tình yêu lãng mạn chỉ tập trung năng lượng kết cặp của bạn vào một người tại một thời điểm.

Sean Illing

Vậy là, yêu giống như được cắm tay vào một bịch dopamine nhỏ giọt vĩnh viễn, và bạn sẽ nhận được một ít mỗi khi nhìn thấy hoặc chạm vào người mình yêu, thậm chí cả khi nghĩ về họ?

Helen Fisher

Dopamine nhỏ giọt - Tôi thích cụm từ đó! Tôi chưa từng nghe ai so sánh như vậy trước đây; nhưng đó quả là một cách tuyệt vời để hiểu về tình yêu. Những giọt dopamine được truyền vào ngay cả khi bạn không ở cùng người đó.

Bạn có thể tưởng tượng tình yêu như một nỗi ám ảnh mãnh liệt, tình yêu thực sự gây nghiện. Lúc nào bạn cũng nghĩ về họ; bạn muốn chiếm hữu họ; bạn thấy cồn cào ruột gan; bạn có thể đọc đi đọc lại email và tin nhắn của họ.

Nhưng tôi nói tình yêu gây nghiện bởi vì chúng tôi thấy rằng, ngoài hệ thống dopamine được kích hoạt trong não của những người đang yêu, chúng tôi cũng tìm thấy hoạt động ở một phần khác của não gọi là hạt nhân accumbens.

Phần não này được kích hoạt ở tất cả các dạng nghiện hành vi - cho dù nó gây ra bởi ma túy hay cờ bạc, nghiện đồ ăn hay chứng kleptomania (nghiện ăn cắp vặt). Vì vậy, hạt nhân accumbens hoạt động bùng nổ ở những người mới yêu, và nó thực sự hoạt động như với một cơn nghiện.

Đó là lý do tại sao phía sau tình yêu lãng mạn có một hệ thống não mạnh mẽ hơn nhiều so với ham muốn tình dục.

Tình yêu đến từ đâu? Từ ventral tegmental area (VTA)

Sean Illing

Tôi đã nghe bà nói rằng "tình một đêm" không hề đơn giản như chúng ta nghĩ. Tại sao vậy?

Helen Fisher

Nó không đơn giản, bởi vì khi bạn quan hệ tình dục với một người lạ và cuộc vui đó khiến bạn thỏa mãn, nó sẽ thúc đẩy hệ thống dopamine trong não. Điều đó có khả năng sẽ đẩy bạn vượt ngưỡng để rơi vào tình yêu.

Và khi bạn cực khoái, có một cơn lũ xả ra hooc-môn oxytocin và vasopressin. Những hóa chất thần kinh này liên kết với hệ thống kết cặp trong não.

Vì vậy, đã có đủ những kích thích hóa học tiềm năng được kích hoạt khi bạn quan hệ tình dục với ai đó, cho dù đó là tình một đêm hay không. Một phần ba số người quan hệ tình dục nhưng không yêu cuối cùng lại rơi vào tình yêu điên cuồng với đối tác của mình.

Vì vậy, tình một đêm không đơn giản: Nó có thể kích hoạt các hệ thống não của tình yêu lãng mạn và cảm xúc gắn kết.

Sean Illing

Nói cách khác, đừng quan hệ tình dục với ai đó trừ khi bạn sẵn sàng yêu họ.

Helen Fisher

Chính xác. Giả sử bạn có tình một đêm trong một lần đi nghỉ mát và nhiều rào cản tự nhiên khiến bạn không thể gặp lại họ nữa, tình một đêm như vậy có thể an toàn. Nhưng nếu không, bạn sẽ có nguy cơ rơi vào tình yêu, và điều đó có thể làm phức tạp cuộc sống của bạn theo những cách bạn không chuẩn bị trước.

Sean Illing

Chúng ta và nền văn hóa của chúng ta đang hiểu sai điều gì về tình yêu và tình dục ở nam và nữ?

Helen Fisher

Rất nhiều. Chúng ta nghĩ đàn ông muốn quan hệ tình dục với mọi người phụ nữ họ gặp, nhưng điều đó không đúng. Họ kén chọn hơn mọi người nghĩ.

Tôi nghĩ chúng ta cũng hiểu sai rằng phụ nữ không quan tâm đến tình dục. Trong số những người dưới 40 tuổi, tỷ lệ phụ nữ ngoại tình rõ ràng tương đương nam giới. Nữ sinh trong trường đại học có quan hệ tình dục nhiều hơn nam sinh, chủ yếu là vì phụ nữ có nhiều lựa chọn khi họ học đại học còn nam giới thì không.

Ý tưởng cho rằng đàn ông cần hoặc ham muốn tình dục hơn phụ nữ chỉ là ảo tưởng.

Trong suốt 30 năm qua, tôi đã trả lời các tạp chí phụ nữ rằng đàn ông rơi vào tình yêu nhanh hơn phụ nữ bởi vì họ rất trực quan, và họ rất hay rơi vào tình yêu. Đàn ông thích thể hiện tình cảm công khai hơn, nghe có vẻ lãng mạn nhưng không phải.

Đây có lẽ là một hình thức canh giữ người bạn đời, một cách để thông báo cho mọi người rằng "cô ấy đi cùng tôi". Đàn ông muốn giới thiệu những người phụ nữ họ yêu đến bạn bè và gia đình sớm hơn. Đàn ông cũng muốn kết hôn với một người phụ nữ mà họ yêu sớm hơn.

Đàn ông có những cuộc trò chuyện thân mật hơn với bạn gái và vợ của mình hơn phụ nữ làm với chồng và bạn trai của họ, bởi vì phụ nữ thường trò chuyện riêng tư với bạn gái của họ rồi, không nhất thiết phải với người đàn ông của họ.

Đàn ông cũng có khả năng tự tử gấp 2,5 lần phụ nữ khi mối quan hệ kết thúc.

Sau chia tay, nam giới có khả năng tự tử gấp 2,5 lần phụ nữ

Sean Illing

Đợi đã, đàn ông có khả năng tự tử gấp 2,5 lần phụ nữ sau khi chia tay? Bà có lời giải thích nào cho điều đó không?

Helen Fisher

Đó là một câu hỏi rất hay. Nhưng tất cả những gì tôi có chỉ là một giả thuyết. Tôi không nghĩ có ai đã đưa ra một lời giải thích tốt hơn Darwin. Phụ nữ rất hay níu kéo. Ý tôi là, họ dọa sẽ tự tử, nhưng thường họ không làm hoặc họ cố tự sát và thất bại. Nhưng đàn ông đã nói là làm, và làm được.

Tôi nghĩ có một số thứ ở đây liên quan đến sự khác biệt giữa nam giới và phụ nữ. Cảm xúc của phụ nữ luôn được thể hiện ra. Chúng tôi có khuynh hướng cảm xúc hơn.

Đàn ông che giấu cảm xúc của họ, có lẽ bởi vì hàng triệu năm tiến hóa đã khiến đàn ông không muốn thể hiện sự yếu đuối hay sợ hãi của họ ra ngoài. Công việc của họ là bảo vệ cộng đồng của mình. Công việc của họ là bảo vệ vợ và gia đình. Công việc của họ là đi ra ngoài và giết những con vật hoang dã rất nguy hiểm và mang bữa tối về nhà.

Trong những trường hợp đó, thực sự không phù hợp để thể hiện ra bên ngoài nỗi sợ hãi, sự tức giận, sự ngạc nhiên, sự dễ bị tổn thương của bạn.

Vì vậy, đàn ông kìm nén cảm xúc của họ tốt hơn, nhưng họ cũng dễ rơi vào thứ mà chúng ta gọi là cơn lũ tình cảm. Không giống như phụ nữ, họ giữ sự giận dữ của họ, nhưng cuối cùng cơn giận đó tích tụ và bùng phát.

Tôi nghi ngờ điều này, bằng một cách nào đó, liên quan đến hành động tự tử, nhưng đó chỉ là giả thuyết.

Sean Illing

Tình yêu là tình yêu và tôi giả định rằng dữ liệu của bà đúng cả trong trường hợp tình yêu giữa những người khác giới và đồng tính, đồng tình nam cũng như đồng tính nữ. Nhưng tôi vẫn muốn hỏi trong trường hợp nào đó, bà có nhận thấy bất cứ khác biệt nào hay không?

Helen Fisher

Tôi có dữ liệu của hàng trăm người đồng tính nam và họ yêu nhau bình thường như những người đàn ông thẳng. (Như tôi đã đề cập, phía sau tình yêu lãng mạn có một hệ thống não bộ như phía sau sự giận dữ và sợ hãi, mọi người đều có hệ thống não này - bất kể ai có cảm xúc lãng mạn của họ).

Nhưng tôi không có dữ liệu về việc liệu những người đồng tính nam có bao nhiêu khả năng tự tử khi một mối quan hệ kết thúc. Trên thực tế, tôi chưa bao giờ thấy những dữ liệu này. Nhưng nó có thể tồn tại.

Sean Illing

Tôi chắc chắn bà đã nhận được nhiều phản hồi tiêu cực từ những người không muốn đơn giản hóa sự thiêng liêng và phức tạp của tình yêu xuống chỉ như những hoạt động trong hệ thống não bộ. Câu trả lời chung của bà cho mối quan ngại này là gì?

Helen Fisher

Những hoạt động sinh lý cơ bản này của não bộ chỉ là một phần của trải nghiệm yêu. Bạn hỏi tôi về những mạch não nào liên quan đến tình yêu lãng mạn, đó là điều tôi đã nói với bạn. Đây không phải là đơn giản hóa đi tình yêu; tôi chỉ đang cố gắng giải thích một phần của một hệ thống phức tạp rộng lớn.

Tôi đã dành toàn bộ cuộc sống và trí tuệ của mình để mổ xẻ một loạt các hiện tượng liên quan đến tình yêu lãng mạn. Và chắc chắn những mạch tín hiệu cơ bản trong não là một phần của tình yêu đó.

Nhưng công việc này của tôi chỉ giải thích cách bộ não tạo ra cảm giác ngây thơ, sự chiếm hữu, nỗi ám ảnh về tình yêu lãng mạn. Nó không giải thích người bạn yêu là ai, cách bạn thể hiện tình yêu của mình, nơi bạn yêu, hoặc khi nào bạn yêu.

Nhưng đối với những người cảm thấy điều này là sự đơn giản hóa: Tôi thường nói "Bạn có thể biết từng thành phần trong một miếng bánh sô cô la rồi vẫn ngồi xuống ăn nó và cảm thấy vui vẻ. Điều đó cũng đúng với tình yêu. Sẽ luôn có những ma thuật nào đó trong tình yêu".

Những người nghiên cứu hệ thống não tạo ra sự sợ hãi không được gọi là "đơn giản hóa". Nhưng khi nói đến tình yêu, mọi người dường như nghĩ rằng tình yêu xuất phát từ thứ gì đó siêu nhiên. Không hề. Tình yêu chỉ là một trong những hệ thống não bộ mạnh mẽ nhất mà con người đã tiến hóa và có được.

Người ta vẫn tiều tụy vì tình yêu, sống vì tình yêu, giết ai đó và sẵn sàng chết vì tình yêu. Ở khắp mọi nơi trên thế giới, mọi người đều có những bài hát tình yêu và những bài thơ về tình yêu. Và mọi người cũng có tiểu thuyết, phim truyền hình, các vở ballet, vở opera, nhạc giao hưởng, huyền thoại, truyền thuyết và thậm chí cả ngày lễ cho tình yêu.

Ở khắp mọi nơi, luôn có ai đó đang theo dõi nhân tình, sẵn sàng giết người hay tự sát vì tình yêu. Cho đến khi xuống mồ, tôi vẫn tin rằng rất đáng để hiểu điều gì trong não bộ liên quan đến đặc trưng nguyên thủy và không thể giải thích này ở con người: tình yêu lãng mạn.

Helen Fisher, nhà nhân chủng học, cố vấn chính cho trang web hẹn hò Match.com

Sean Illing

Bà đã thực hiện rất nhiều nghiên cứu cho Match.com. Điều gì làm nên một mối quan hệ hay một cuộc hôn nhân hạnh phúc?

Helen Fisher

Nếu bạn nói chuyện với một nhà tâm lý học, họ có thể sẽ cho bạn một câu trả lời khác, nhưng tôi có thể nói cho bạn biết bộ não nói gì về hạnh phúc trong mối quan hệ lâu dài. Có ba vùng não hoạt động khi bạn đang ở trong một mối quan hệ lâu dài và yêu thương bền vững.

Vùng não liên quan đến sự đồng cảm, vùng não liên quan đến việc kiểm soát căng thẳng và cảm xúc của chính bạn, và vùng não liên kết với cái mà tôi gọi là "ảo tưởng tích cực", khả năng bỏ qua những gì bạn không thích về ai đó và tập trung vào hành động của bạn.

Bạn muốn có một cuộc hôn nhân hạnh phúc? Hãy làm tất cả những điều mà các nhà tâm lý học và những người khác có thể đã gợi ý với bạn. Nhưng đây là những gì bộ não nói: Bày tỏ sự đồng cảm, kiểm soát cảm xúc của chính bạn và bỏ qua những mặt tiêu cực ở người bạn đời, chỉ tập trung vào những điều tích cực.

Tham khảo Vox